Γρίφος η εγκύκλιος για την ιδιότητα του κατ’ επάγγελμα αγρότη

Πριν λίγες μέρες δημοσιεύθηκε η εγκύκλιος με θέμα «Παροχή διευκρινήσεων για την ιδιότητα του κατ΄ επάγγελμα αγρότη σύμφωνα με την περ. 1 του άρθ.65 του Ν.4389/2016 (Φ.Ε.Κ. 94 Α΄)» (Αρ.Πρωτ. ΔΕΑΦ 1000637 ΕΞ 2017). Και ενώ στόχος του συντάκτη όπως φαίνεται και από το θέμα της εγκυκλίου ήταν να δώσει διευκρινίσεις για τον ορισμό του κατ’ επάγγελμα αγρότη μετά την ψήφιση του Ν.4389/2016, φαίνεται ότι μάλλον περιέπλεξε περισσότερο το ζήτημα.

 Βασικό έρεισμα της εγκυκλίου είναι η περίπτωση αε΄ της παρ. 1 του άρθρου 2 του Ν.3874/2010, όπως τέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 65 του Ν.4389/2016, με βάση την οποία επαγγελματίας αγρότης είναι το ενήλικο φυσικό πρόσωπο που έχει δικαίωμα εγγραφής στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων, εφόσον, μεταξύ των λοιπών προϋποθέσεων που πρέπει να πληροί σωρευτικά, τηρεί λογιστικά βιβλία σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
Ειδικότερα, το τελευταίο εδάφιο της ανωτέρω εγκυκλίου αποτελεί γρίφο. Σε αυτό αναφέρεται: «Συνεπώς την ιδιότητα φυσικού προσώπου ως κατ΄ επάγγελμα αγρότη, όπως ορίζεται στο άρθ. 65 του 4389/2016, έχουν όσοι ασκούν ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα και έχουν υποχρέωση τήρησης βιβλίων, ανεξαρτήτως υπαγωγής αυτών σε καθεστώς Φ.Π.Α. και ανεξαρτήτως υποχρέωσης ενημέρωσης ή μη των λογιστικών αρχείων (βιβλίων)».
Η εγκύκλιος φαίνεται αγνοεί το άρθρο 30 των ΕΛΠ στο οποίο αναφέρονται οι περιπτώσεις για τις οποίες απλοποιούνται οι διατάξεις του νόμου αυτού και παρέχονται ορισμένες απαλλαγές. Με την παράγραφο 14 του συγκεκριμένου άρθρου, παρέχεται εξουσιοδότηση στον ΓΓΔΕ, να καθορίζει ειδικές απλουστεύσεις και απαλλαγές σε ό,τι αφορά στην τήρηση λογιστικών αρχείων (βιβλίων) και στην έκδοση λογιστικών στοιχείων (παραστατικών) για κατηγορίες οντοτήτων με κριτήρια το μέγεθος ή το είδος της δραστηριότητας ή τον τρόπο ή τον τόπο άσκησης αυτής και εφόσον διασφαλίζεται ο προσδιορισμός της φορολογητέας ύλης.
Με βάση την συγκεκριμένη εξουσιοδοτική διάταξη εκδόθηκε η ΠΟΛ.1007/2015 με τίτλο «Απαλλαγή από την υποχρέωση τήρησης λογιστικών αρχείων (βιβλίων) των αγροτών και λοιπών περιπτώσεων». Στην εγκύκλιο αναφέρονται ορισμένες κατηγορίες προσώπων όπως, οι αγρότες του κανονικού καθεστώτος (του ειδικού ήδη καλύπτονται από το άρθρο 39 του ίδιου νόμου), αλλά και οι ατομικές επιχειρήσεις (φυσικά πρόσωπα) που απαλλάσσονται από το ΦΠΑ, λόγω ένταξης στο ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων. Αυτό που πρέπει να επισημανθεί από την εγκύκλιο είναι ότι, ο τίτλος αναφέρεται σε απαλλαγή από την υποχρέωση τήρησης βιβλίων, ενώ στο εσωτερικό του κειμένου χρησιμοποιείται ο όρος μη ενημέρωση βιβλίων.
Επίσης, η πρόθεση του νομοθέτη να εξαιρέσει ορισμένες κατηγορίες προσώπων, από την υποχρέωση τήρησης λογιστικών αρχείων/βιβλίων, όπως τους αγρότες του ειδικού καθεστώτος, ορίζεται σε ανάλογη διάταξη (παρ. 2 του άρθρου 39 του Ν.4308/2014 περί ΕΛΠ). Μάλιστα, στην παρ. 39.1.2 της ΠΟΛ.1003/2014 αναφέρεται: «Με την υποπαράγραφο (1α) του άρθρου 39 δεν έχουν υποχρέωση εφαρμογής του παρόντος νόμου οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α του Ν.2859/2000 βάσει του ύψους των ακαθάριστων εσόδων από την πώληση αγροτικών προϊόντων και την παροχή αγροτικών υπηρεσιών ή του ποσού που εισέπραξαν από δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος σύμφωνα με τα οριζόμενα όρια στο Ν.2859/2000».
Ακόμη, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου 4389/2016, σκοπός της παρ. 1 του άρθρου 65 του Ν.4389/2016 είναι να γίνει πιο αυστηρός ο ορισμός του επαγγελματία αγρότη, ώστε να είναι ξεκάθαρο ότι όσα φυσικά ή νομικά πρόσωπα κατέχουν τον τίτλο του επαγγελματία αγρότη αντλούν το κυριότερο μέρος του ετήσιου εισοδήματός τους (τουλάχιστον το 50%) από την ενασχόληση τους στον αγροτικό χώρο. Βλέπουμε λοιπόν, ότι η αιτιολογική έκθεση δίνει βαρύτητα στο κριτήριο του εισοδήματος για τον χαρακτηρισμό ενός προσώπου ως επαγγελματία αγρότη. Βέβαια οι λοιπές προϋποθέσεις σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αγνοηθούν που μάλιστα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά. Όμως, εκτιμούμε ότι η περ. αε΄ της παρ. 1 του άρθρου 2 του Ν.3874/2010 για την τήρηση λογιστικών βιβλίων πρέπει να επανεξεταστεί ή άλλως, αν έχει διαφορετική ερμηνεία αυτή να αποδοθεί από την Φορολογική Διοίκηση λαμβανομένων υπόψη των οδηγιών των ΕΛΠ (Ν.4308/2014).
Συνεπώς, η εγκύκλιος 1000637/2-1-2017 δημιουργεί περισσότερη σύγχυση και δεν δίνει ξεκάθαρη λύση.
Εκτιμούμε ότι πρέπει να ακολουθήσει διορθωτική εγκύκλιος ή να υπάρξει «θεραπεία» της σχετικής διάταξης της περ. αε΄ της παρ. 1 του άρθρου 2 του Ν.3874/2010, που αντικαταστάθηκε με το άρθρο 65 του Ν.4389/2016, ώστε η ιδιότητα του κατ΄ επάγγελμα αγρότη να ορίζεται με σαφήνεια. Θα πρέπει λοιπόν να ληφθούν υπόψη οι ΠΟΛ.1003/2014, και ΠΟΛ.1007/2015, ώστε να μην αιωρείται εσφαλμένη ερμηνεία ότι οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος δεν έχουν την ιδιότητα του κατ΄ επάγγελμα αγρότη σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 2 του Ν.3874/2010.
e-forologia.gr