Η απόφαση του ΣτΕ για την εκτροπή του Αχελώου και το φράγμα Μεσοχώρας

Η Αχελώου Ρους ακολουθώντας πάντα την πλήρη, ακριβή και υπεύθυνη ενημέρωση των κατοίκων της Μεσοχώρας για ό,τι συμβαίνει σχετικά με την εκτροπή του Αχελώου και το φράγμα Μεσοχώρας, δημοσιεύει την 141/2010 απόφαση της Επιτροπής Αναστολών του ΣτΕ.
Διακοπή εργασιών κατασκευής του έργου εκτροπής του Αχελώου – Μη λειτουργία ολοκληρωθέντων έργων χρήσης και αξιοποίησης υδάτων.
Με την 141/2010 απόφαση της Επιτροπής Αναστολών κρίθηκε ότι πρέπει να διαταχθούν, κατʼ άρθρ. 52 παρ. 8 π.δ. 18/1989, ως πρόσφορα μέτρα:

α) η άμεση διακοπή όλων των εργασιών που διενεργούνται και αποσκοπούν στην κατασκευή του έργου της μερικής εκτροπής του άνω ρου του ποταμού Αχελώου προς τη Θεσσαλία, καθώς και η αποχή από κάθε υλική ενέργεια που κατατείνει στην ολοκλήρωση και λειτουργία των έργων που συνδέονται με το εγχείρημα της εκτροπής,

β) η μη λειτουργία όσων εκ των έργων χρήσης και αξιοποίησης υδάτων έχουν ολοκληρωθεί.
Ειδικότερα: η Επιτροπή Αναστολών επελήφθη αιτήσεως περί αναστολής εκτελέσεως:

α) της 567/14.9.2006 πράξεως της Ειδικής Υπηρεσίας Δημοσίων Έργων (Ε.Υ.Δ.Ε. Ο.Σ.Υ.Ε.) του Υπουργείου ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., με την οποία δόθηκε εντολή, δυνάμει του άρθρου 13 παρ. 4 του ν. 3481/2006, στον ανάδοχο του έργου «Αποπεράτωση Φράγματος Συκιάς» να συνεχίσει τις εργασίες που είχαν διακοπεί λόγω της 1186/2006 αποφάσεως του Συμβουλίου της Επικρατείας,

β) της εγκρίσεως των περιβαλλοντικών όρων και περιορισμών για την κατασκευή και λειτουργία των έργων μερικής εκτροπής του άνω ρου του ποταμού Αχελώου προς τη Θεσσαλία και για την ενεργειακή αξιοποίηση των υδάτων του,

γ) των αδειών κατασκευής, αποπεράτωσης και λειτουργίας δημοπρατηθέντων δημοσίων έργων και έργων της Δ.Ε.Η. που αφορούν σε έργα της κατά τα ανωτέρω εκτροπής ή σε έργα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και

δ) της εγκρίσεως του εκπονηθέντος από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. σχεδίου διαχείρισης των λεκανών απορροής των ποταμών Αχελώου και Πηνειού.

Οι υπό β) έως και γ) προσβαλλόμενες είχαν περιβληθεί το ένδυμα τυπικού νόμου και συγκεκριμένα των διατάξεων των παρ. 3, 4 και 2, αντιστοίχως, του άρθρου 13 του ν. 3481/2006. Είχε προηγηθεί η έκδοση της 3053/2009 αποφάσεως της Ολομέλειας του Δικαστηρίου επί της συναφούς αιτήσεως ακυρώσεως. Με την απόφαση αυτή κρίθηκε ότι το προσβαλλόμενο έγγραφο της Ε.Υ.Δ.Ε. Ο.Σ.Υ.Ε. είναι εκτελεστή διοικητική πράξη παραδεκτώς προσβαλλόμενη με αίτηση ακυρώσεως, διότι επήγετο μεταβολή στο νομικό κόσμο, αφού επέφερε τη δυσμενή για τους αιτούντες συνέπεια της, δυνάμει των προβλέψεων του νόμου και των εγκριθέντων με αυτόν περιβαλλοντικών όρων, συνεχίσεως της εκτελέσεως του συνόλου του έργου της εκτροπής. Κρίθηκε δε, ειδικότερα, ότι παρότι η προσβαλλόμενη πράξη αναφέρεται σε τμήμα του επίμαχου έργου, ήτοι στο φράγμα της Συκιάς, εφόσον με αυτή καθίσταται δυνατή η εκτέλεση και λειτουργία του συνόλου του έργου της εκτροπής κατά τα ανεκτέλεστα τμήματά του, αντικείμενο της δίκης αποτελεί η νομιμότητα του ενιαίου έργου της εκτροπής του ποταμού Αχελώου.

Εξ άλλου, επί της ουσίας κρίθηκε αναγκαία η διατύπωση προς το Δ.Ε.Κ. συγκεκριμένων προδικαστικών ερωτημάτων σχετικά με τη συμβατότητα των άρθρων 9 και 13 του ν. 3481/2006 προς τις εφαρμοστέες εν προκειμένω κοινοτικές οδηγίες, ένα εκ των οποίων αφορά στο κατʼ αρχήν επιτρεπτό του έργου με βάση τις διατάξεις της οδηγίας περί υδάτων (2000/60/ΕΚ).

Με την εξεταζόμενη απόφαση η Επιτροπή Αναστολών δέχεται την αίτηση αναστολής και διατάσσει τα προαναφερθέντα κατάλληλα μέτρα, λαμβάνοντας υπόψη αφενός τη συνταγματική κατοχύρωση του δικαιώματος παροχής εννόμου προστασίας και του ενδίκου βοηθήματος της αιτήσεως ακυρώσεως (άρθρα 20 παρ. 1 και 95 του Συντάγματος), που συνεπάγεται προστασία περιλαμβάνουσα και τη λήψη του μέτρου που κρίνεται κατάλληλο για να αποσοβηθεί η ματαίωση του σκοπού για τον οποίο παρέχεται το ως άνω ένδικο βοήθημα και αφετέρου την αρχή της αποτελεσματικής ένδικης προστασίας ως γενική αρχή του κοινοτικού δικαίου, που επιβάλλει στα εθνικά δικαστήρια να διατάσσουν τα κατάλληλα προσωρινά μέτρα που θα διασφαλίσουν την πλήρη αποτελεσματικότητα της αποφάσεως του Δ.Ε.Κ. που πρόκειται να εκδοθεί επί διατυπωθέντων προδικαστικών ερωτημάτων σχετικά με την ύπαρξη των προβαλλομένων βάσει του κοινοτικού δικαίου δικαιωμάτων.

Ειδικότερα, ισχυρισμός του Δημοσίου και της Δ.Ε.Η. Α.Ε., σύμφωνα με τον οποίο η προσβαλλόμενη πράξη στερείται εκτελεστότητας, η βλάβη δε της οποίας γίνεται επίκληση προκαλείται από το νόμο και ότι, πάντως, εφόσον η πράξη αυτή αφορά μόνο το φράγμα της Συκιάς, η τυχόν χορηγούμενη αναστολή θα πρέπει να περιορισθεί μόνο στο τμήμα αυτό, απορρίπτεται εν όψει των κριθέντων με την ως άνω απόφαση της Ολομέλειας, και παρότι με την 999/2007 απόφαση της Επιτροπής Αναστολών είχε απορριφθεί αίτηση αναστολής εκτελέσεως της 375/ΚΕ1900/18.3.2005 αποφάσεως του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. περί εγκρίσεως του αποτελέσματος της δημοπρασίας για το έργο «Αποπεράτωση Φράγματος Συκιάς» και κατακυρώσεως του έργου αυτού, που επανήλθε σε ισχύ με τη διάταξη του άρθρου 13 παρ. 4 του ν. 3481/2006, με την αιτιολογία ότι η βλάβη της οποίας γινόταν επίκληση προκαλείτο από την εφαρμογή της προαναφερθείσας διατάξεως τυπικού νόμου.

Έτερος ισχυρισμός, κατά τον οποίο η εν λόγω βλάβη έχει ήδη επέλθει, απορρίπτεται με την αιτιολογία ότι μεγάλο τμήμα του έργου της εκτροπής είναι ακόμη ανεκτέλεστο, η δε συνέχιση των εργασιών και τυχόν λειτουργία των κατασκευασθέντων επιμέρους έργων θα επιφέρει περαιτέρω επιδείνωση του φυσικού περιβάλλοντος, δηλαδή περαιτέρω αλλοίωση της μορφής του τοπίου, κλονισμό του ποταμίου και των παραποταμίων οικοσυστημάτων του Αχελώου και επιβάρυνση του υδατικού δυναμικού του ποταμού, μη δυνάμενη να αποκατασταθεί σε περίπτωση ευδοκιμήσεως της αιτήσεως ακυρώσεως.

Ειδικότερο, τέλος, αίτημα που προέβαλαν το Δημόσιο και η Δ.Ε.Η. Α.Ε. για απόρριψη της αιτήσεως αναστολής όσον αφορά το ήδη κατασκευασθέν και δυνάμενο να αυτονομηθεί από τα λοιπά έργα της εκτροπής φράγμα της Μεσοχώρας νομού Τρικάλων, ώστε να επιτραπεί η πλήρωση του ταμιευτήρα και η λειτουργία του σχετικού υδροηλεκτρικού έργου, απορρίπτεται με την αιτιολογία ότι δεν θα μπορούσε η Επιτροπή Αναστολών, καθʼ υποκατάσταση του έργου της Διοικήσεως, να αυτονομήσει το εν λόγω υποέργο, το οποίο αποτελεί μέρος του ενιαίου εγχειρήματος της μερικής εκτροπής, έχει δε σχεδιασθεί και μελετηθεί από τη Διοίκηση διαχρονικά ως τέτοιο, και να επιτρέψει την ολοκλήρωση και λειτουργία του αυτοτελώς, τούτο δε πέραν της εκ της κατακλύσεως μεγάλου μέρους του οικισμού της Μεσοχώρας ανεπανόρθωτης βλάβης.
http://www.mesochoranet.gr/