Με αφορμή την 1η Συνάντηση του συλλόγου Βλάχων Αβδέλλας Γρεβενών «Η Βασιλίτσα» και των συλλόγων του Δήμου Ακτίου Βόνιτσας - σε ανάμνηση της θυσίας των βλαχόπουλων στο Κάστρο της Βόνιτσας, που θα πραγματοποιηθεί αύριο Σάββατο 2 Απριλίου, ώρα 7.30 μμ, στην αίθουσα του Δημαρχείου στη Βόνιτσα, ο συγγραφέας, φιλόλογος, ιστορικός και διδάκτορας Γλωσσολογίας Αντώνης Βασιλείου γράφει για τις βαθιές και διαχρονικές ρίζες των Βλάχων στη Βόνιτσα.
Γράφει ο: Αντώνης Βασιλείου, M.Ed., Ph.D.
Εκπαιδευτικός Π.Ε., Ιστορικός
Βλάχοι στην Ακαρνανία και ειδικότερα στην περιοχή Βονίτσης-Ξηρομέρου απαντώνται ήδη από τις αρχές του 13ου αιώνα. Προς επίρρωση της παραπάνω άποψης παραθέτουμε σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο του Αντώνη Βασιλείου «Τοπωνυμικό της Βλαχόφωνης (Καραγκούνικης) περιοχής της Ακαρνανίας: Γεωγραφική και Ιστορική Επισκόπηση-Ιδίωμα», το οποίο δημοσιεύτηκε στην Αθήνα το 2012 από τις εκδόσεις γράμμα (σελίδες 39-42)1.
«Πρώτη ιστορική μαρτυρία λοιπόν σύμφωνα με τον Βέη (1927: 331) για την ύπαρξη Βλάχων στην Ακαρνανία γενικότερα, αλλά και ειδικότερα στην περιοχή Βονίτσης-Ξηρομέρου, έχουμε στις αρχές του 13ου και συγκεκριμένα στα κατάλοιπα του Μητροπολίτη Άρτης και Ναυπάκτου, Ιωάννου Απόκαυκου2.
Συγκεκριμένα σε ένα σημείωμα (συνοδικό έγγραφο) με τίτλο: «Διάγνωσις γιά βιασμό κόρης καί κακοποίησις τοῦ πατρός καί τοῦ γαμβροῦ αὐτῶν» της 15ης Οκτωβρίου 1222 ο Απόκαυκος αναφέρεται στην ύπαρξη Βλάχων στην ανωτέρω περιοχή3.
Ο τελευταίος είχε επισκεφτεί εκείνη τη χρονιά τον Επίσκοπο Βόνιτσας4 και μετά τη Θεία Λειτουργία, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, τον πλησίασε ένας γέρος, το όνομα του οποίου ήταν Συμεών και το επώνυμο Σγουρόπουλος. Ο τελευταίος είχε χτυπηθεί από κάποιον Βλάχο στην καταγωγή, που ονομαζόταν Κωνσταντίνος.
Ο Κωνσταντίνος την προηγούμενη χρονιά είχε βιάσει και καταστήσει έγκυο την κόρη του Σγουρόπουλου, Βλασία, με αποτέλεσμα αυτή να γεννήσει και παιδί. Όταν ο Σγουρόπουλος ζήτησε τον λόγο από τον συγκεκριμένο Βλάχο, εκείνος ένα βράδυ μαζί με τριάντα άλλους ομοεθνείς τού επιτέθηκε και ξυλοκόπησε αυτόν και τον γαμπρό του από την άλλη κόρη5......