Βαγγέλης Τσούκας: Η Επίδραση του Νέου Πειθαρχικού Δικαίου στους Δημόσιους Υπαλλήλους: Μια Κριτική Προσέγγιση

Εισαγωγή

Η έννοια του πειθαρχικού δικαίου στον δημόσιο τομέα αποτελεί θεμέλιο λίθο για τη διασφάλιση της λειτουργικότητας και της νομιμότητας στη δημόσια διοίκηση .Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, στην Ελλάδα παρατηρείται μια τάση ενίσχυσης των πειθαρχικών κυρώσεων και περιορισμού των δικαιωμάτων των υπαλλήλων, μέσω της εισαγωγής αυστηρότερων νομοθετικών μέτρων (Νόμος 2025/2025)....

Το ισχύον πειθαρχικό δίκαιο, κυρίως διατυπωμένο στον Υπαλληλικό Κώδικα (Ν. 3528/2007), προβλέπει σαφή διαδικαστικά δικαιώματα, όπως η εγγύηση ακρόασης του υπαλλήλου, η λειτουργία πειθαρχικών συμβουλίων με συμμετοχή αιρετών, η κλιμακωτή επιβολή ποινών και η δυνατότητα δικαστικής προσβολής. Παρά τις επιμέρους δυσλειτουργίες, το πλαίσιο αυτό θεωρείται νομικά επαρκές και σε συμφωνία με τις αρχές του κράτους δικαίου και του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

 

Οι Νέες Ρυθμίσεις και τα Νομικά Ζητήματα

Οι πρόσφατες ρυθμίσεις του 2025 εισάγουν σημαντικές τροποποιήσεις, όπως:

• Κατάργηση των πειθαρχικών συμβουλίων με αιρετούς και μεταβίβαση της αρμοδιότητας στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (άρθρο 14, Σύνταγμα της Ελλάδας).
• Επέκταση των πειθαρχικών παραπτωμάτων σε αόριστες έννοιες, όπως η «δυσφήμηση της υπηρεσίας» ή η «παραπλανητική δημόσια παρουσία»
• Δυνατότητα επιβολής ποινών χωρίς προηγούμενη ακρόαση, μέσω ηλεκτρονικής κοινοποίησης, με συνέπειες στην τήρηση του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).
• Αυστηροποίηση των κυρώσεων, με την εισαγωγή του συσσωρευτικού συστήματος ποινών που οδηγεί σε αυτόματη απόλυση (Ν. 2025/2025).

Αυτές οι μεταβολές εγείρουν σοβαρά ζητήματα συμβατότητας με το Σύνταγμα (άρθρα 14, 23, 25) και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ιδίως σε σχέση με το δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση, τη συνδικαλιστική ελευθερία και το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη.

 

 

Παραδείγματα Εφαρμογής

Στην πράξη, οι νέες διατάξεις ενδέχεται να οδηγήσουν σε ποινικές διαδικασίες και πειθαρχικές ποινές σε περιπτώσεις όπως:

• Η συμμετοχή σε νόμιμες συνδικαλιστικές αποχές, που μπορεί να αντιμετωπιστεί ως παράπτωμα με βαριές κυρώσεις
• Η δημόσια έκφραση κριτικής προς την υπηρεσία μέσω κοινωνικών μέσων δικτύωσης, που εντάσσεται στην έννοια της «δυσφήμησης»
• Η συσσώρευση μικρών παραπτωμάτων, που πλέον οδηγεί σε αυστηρές ποινές όπως η απόλυση χωρίς περαιτέρω αξιολόγηση (Ν. 2025/2025).

 

Συμπεράσματα

Το νέο πειθαρχικό δίκαιο, αν και παρουσιάζεται ως εργαλείο βελτίωσης της δημόσιας διοίκησης, στην πραγματικότητα δημιουργεί ένα καθεστώς ασφυκτικού ελέγχου που ενδέχεται να περιορίσει τα δικαιώματα των δημοσίων υπαλλήλων και να υπονομεύσει τις δημοκρατικές αρχές στον δημόσιο τομέα Η αποτελεσματική λειτουργία του δημόσιου τομέα απαιτεί θεσμούς που σέβονται τη νομιμότητα και τα δικαιώματα των εργαζομένων, όχι μέτρα που ενισχύουν τον αυταρχισμό και τη φίμωση

---

 

 

Βαγγέλης Τσούκας

Αιρετό μέλος του ΠΥΣΔΕ ΑΙΤ/ΝΙΑΣ

ΣΥΜΜΑΧΙΑ  ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ-ΣΥΝΕΚ