Φωτοβολταϊκά συστήματα: Για μια θέση στον ήλιο με φόντο την πράσινη ανάπτυξη.

Πρώην καπνοπαραγωγοί μας στέφονται σε αυτές τις «πράσινες» επενδύσεις με στόχο την εξασφάλιση ενός ικανοποιητικού εισοδήματος

Επιμέλεια: ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΑΛΤΟΓΙΑΝΝΗΣ
Με το νομοσχέδιο περί ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (Α.Π.Ε.), η Πολιτεία ύστερα και τις τελικές επιταγές της Ε.Ε. επιδιώκει την συμμετοχή των Α.Π.Ε. στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας. Συγκεκριμένα, ο «εθνικός στόχος» καθορίζεται σε ποσοστό 20% μέχρι το έτος 2020.
Η προστασία του περιβάλλοντος στα πλαίσια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, μέσω της προώθησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε., αποτελεί περιβαλλοντική και ενεργειακή προτεραιότητα υψίστης σημασίας τόσο για την Ε.Ε. όσο και για την χώρα μας.
Έτσι, το νομοσχέδιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, δημιουργεί το αναγκαίο θεσμικό πλαίσιο για την προώθηση επενδύσεων στο νευραλγικό και πολλά υποσχόμενο τομέα της «πράσινης» οικονομίας και ανάπτυξης. Ο νέος αυτός νόμος δίνει τη δυνατότητα και στους επαγγελματίες αγρότες να προχωρήσουν στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων ισχύος μέχρι 100 kw, εξασφαλίζοντας έτσι ένα επιπρόσθετο εισόδημα.
Σε ποιες εκτάσεις μπορούν να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά οι αγρότες μας
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, οι επαγγελματίες αγρότες μπορούν να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκούς σταθμούς σε αγροτεμάχια τους που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας.
Επιπλέον, για τις εκτάσεις αυτές το νομοσχέδιο απαγορεύει την άσκηση οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας πέρα από τη γεωργική εκμετάλλευση και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε. και αυτό σχετίζεται άμεσα με την προτεραιότητα που θα δοθεί στους αγρότες.
Πέρα από αυτό, ορίζονται ειδικότεροι όροι και προϋποθέσεις για την εγκατάσταση σταθμών Α.Π.Ε. σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας. Όροι και προϋποθέσεις όπως για τη μέγιστη κάλυψη εδάφους ανά σταθμό, για τις ελάχιστες αποστάσεις από τα όρια του γηπέδου (έτσι καλείται ο χώρος εγκατάστασης) του σταθμού κ.ο.κ..
Τονίζεται ότι, τα αγροτεμάχια θα είναι από τέσσερα έως έξι στρέμματα, ανάλογα την κάθε περίπτωση, και την αίτηση του κάθε αγρότη.
Ιχνηλάτηση για βελτίωση της αποδοτικότητας προβλέπεται από τους κατασκευαστές
Οι κατασκευαστές, προκειμένου τα φωτοβολταϊκά πάνελ να αποδίδουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους (βέλτιστη δέσμευση της ηλιακής ακτινοβολίας), τα τελευταία χρόνια έχουν κατασκευάσει περιστρεφόμενες βάσεις. Είναι γνωστές και ως συστήματα ιχνηλάτησης ή παρακολούθησης (solar tracker) και τα οποία διασφαλίζουν ότι οι ακτίνες του ηλίου θα πέφτουν σε όλη τη διάρκεια της ημέρας και κατ’ επέκταση της ηλιοφάνειας, σε ορθή γωνία.
Η Δυτική Ελλάδα, βρίσκεται στην πρώτη ζώνη ενεργειακής απόδοσης, πρέπει να σημειώσουμε και το γεγονός αυτό συγχέεται άμεσα με τις τελικές εγκρίσεις των αιτήσεων από την Δ.Ε.Η.
Η τιμή του παραγόμενου ηλεκτρικού ρεύματος για τους αγρότες
Η τιμολογιακή πολιτική παραγόμενου ρεύματος από τους αγρότες, δεν θα διαφέρει σε τίποτα από τους υπόλοιπους επαγγελματίες που πρόκειται να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά πάνελ.
Οι τιμές θα καθορίζονται και θα αναπροσαρμόζονται κάθε έτος από την Τράπεζα της Ελλάδος, με βάση το δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους σε ποσοστό 25%.
Οι παραγωγοί αναμένεται να συνάψουν συμβάσεις πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας διάρκειας περίπου είκοσι ετών. Αυτό λοιπόν, σημαίνει ότι, η τιμολογιακή πολιτική θα είναι ανεπηρέαστη από τυχόν διαφοροποιήσεις της αγοράς και φυσικά σε περίπτωση πώλησης της Δ.Ε.Η. οι συμβάσεις και πάλι δεν θα επηρεάζονται. Ο μόνος παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει την τιμή θα είναι τόσο η αρχική και μετέπειτα ζήτηση και από την καθορισμένη, εκ των προτέρων, προσφερόμενη ποσότητα που αναμένεται να υπάρξει οριοθέτηση από την Πολιτεία (ποσοστό 20%).
Αγρότες με φωτοβολταϊκούς σταθμούς… δεν παύουν να είναι αγρότες
Οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες που εγκαθιστούν φωτοβολταϊκό σύστημα ισχύος μέχρι 100 kw, θα εξαιρούνται τουλάχιστον για μια πενταετία από την υποχρέωση για ασφάλισης στον ΟΑΕΕ. Οι αγρότες αυτοί θα ασφαλίζονται στην 7η ασφαλιστική κατηγορία του ΟΓΑ, σε αντίθεση με άλλα φυσικά πρόσωπα όπως και μέλη εταιρειών που θα εγκαθιστούν φωτοβολταϊκά συστήματα.
Προτεραιότητα στους αγρότες και περισσότερο στους πρώην καπνοπαραγωγούς
Στο νομοσχέδιο δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο. Όμως με παρέμβαση του ίδιου του Πρωθυπουργού, φαίνεται να δίνεται μια προτεραιότητα για τους αγρότες στο σύνολό τους.
Σύμφωνα λοιπόν με την Δ.Ε.Η.: «οι αιτήσεις των επαγγελματιών αγροτών θα καταχωρηθούν με τη σειρά προτεραιότητας υποβολής τους και με ιδιαίτερη αρίθμηση, έναντι των λοιπών αιτήσεων, βάσει της οποίας θα ακολουθήσει και η εξέτασή τους».
Αναμένεται, όπως λέγεται, να υπάρξει ειδική μέριμνα για τους αγρότες των καπνοπαραγωγικών περιοχών. Συγκεκριμένα και σε ότι αφορά την δική μας περιοχή, οι αγρότες θα μπορούν να εντάξουν τις αιτήσεις τους για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών, στα Σχέδια Βελτίωσης.
Αυτό συνεπάγεται, ότι ενδέχεται να υπάρξει χρηματοδότηση στην εγκατάσταση τους από το 50% που θα προέρχεται από τον 2ο Πυλώνα (ταμείο προσανατολισμού). Τίποτα όμως δεν είναι σίγουρο μέχρι στιγμής.
Δεν προβλέπονται επιπλέον κίνητρα ή επιδοτήσεις για τους αγρότες όπως όλα δείχνουν
Το νομοσχέδιο ξεκάθαρα, δεν προβλέπει κάποιου είδους κίνητρα ή επιδοτήσεις σε ότι αφορά τον αγροτικό κόσμο.
Αν και από τις αρχές του καλοκαιριού, διάχυτα επικρατούσε η άποψη ότι ίσως επιδοτηθούν οι αγρότες, φάνηκε μετέπειτα και με την απόφαση της κυβέρνησης ότι τελικά δεν θα επιδοτηθούν οι αγρότες.
Η εξέλιξη αυτή συνδέεται άμεσα με την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Απελευθέρωση για την οποία ευθύνεται κατά πολύ το Δ.Ν.Τ., το οποίο «επιβάλει» κατά κάποιο τρόπο τις δικές του προθέσεις έναντι αυτών της κυβέρνησης.
Εισόδημα: η λέξη κλειδί για τους αγρότες μας
Το ζητούμενο για τους αγρότες, όσον αφορά τις «πράσινες» αυτές επενδύσεις είναι το εισόδημα.
Οι αιτήσεις των αγροτών μας έχουν ένα και μόνο σκοπό, την εξασφάλιση ενός ικανοποιητικού εισοδήματος, διότι τα τελευταία πέντε χρόνια οι παραγωγοί μας βρίσκονται σε δυσμενή κατάσταση.
Στις αρχές του περασμένου καλοκαιριού, μέχρι τις αρχές του μήνα Αυγούστου, χιλιάδες αγρότες από όλη την Ελλάδα, έσπευσαν να διαμορφώσουν φακέλους παροχής άδειας εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων.
Πέρα από το παραπάνω, με βάση τα σημερινά δεδομένα, τα προβλεπόμενα μεικτά έσοδα μιας μονάδας φωτοβολταϊκών νέας τεχνολογίας (trackers) ισχύος 100 kw, υπολογίζονται κατά μέσο όρο σε 50.000 με 60.000 ευρώ το χρόνο. Από αυτά τα μεικτά έσοδα, ο παραγωγός, θα έχει ένα καθαρό κέρδος που θα ανέρχεται γύρω στις 15.000 με 20.000 ευρώ.
Από τα μεικτά έσοδα θα εξασφαλίζεται και η απόσβεση του επενδυμένου κεφαλαίου. Ειδικότερα, η απόσβεση θα αφορά μια περίοδο δώδεκα μέχρι δεκαπέντε χρόνια.
Σημαντικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια των αγροτών, θα διαδραματίσει, όπως όλα δείχνουν, η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος (Α.Τ.Ε.).
Η επιδιωκόμενη αναλογία εγκατεστημένης ισχύος και η κατανομή της στον χρόνο
Σύμφωνα με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, η επιδιωκόμενη αναλογία εγκατεστημένης ισχύος ανά τεχνολογία Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.) και κατηγορία παραγωγού με χρονικό ορίζοντα τα έτη 2014 και 2020 έχει ως εξής:
«προβλέπονται 500 mw για φωτοβολταϊκά επαγγελματιών αγροτών μέχρι το 2014 και 750 mw μέχρι το 2020».
Αναμένεται λοιπό, οι αγρότες, μετά από την συγκεκριμένη απόφαση του Υπουργείου, να διατηρήσουν το πλεονέκτημα τους έναντι των υπολοίπων ιδιωτών-επενδυτών, διότι θα μοιραστούν συγκεκριμένο αριθμό ισχύος (500 mw μέχρι το 2014 και 750 mw μέχρι το 2020) και μάλιστα με ξεχωριστό πρωτόκολλο για την κατηγορία τους.
Επί της ουσίας: συμφέρουν ή δεν συμφέρουν τους αγρότες τα φωτοβολταϊκά συστήματα;
Οι αιτήσεις που κατατέθηκαν στην Ε.Α.Σ. Αγρινίου, από τους αγρότες μας ανέρχονται περίπου στις 500 και σύμφωνα με πληροφορίες η Ε.Α.Σ. επιδιώκει την αύξηση των αιτήσεων ώστε να ανέλθουν στις 700.
Κατά την διάρκεια κατάθεσης των αιτήσεων, παρατηρήθηκε ένας «πανζουρλισμός» στις τάξεις των αγροτών μας.
Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι οι αγρότες μας αποσκοπούν στην εξασφάλιση ενός ικανοποιητικού εισοδήματος που θα τους επιτρέψει μια αξιοπρεπή διαβίωση, καθώς τα τελευταία χρόνια η παραγωγική δραστηριότητα τους βρίσκεται σε οριακό σημείο.
Μας είναι γνωστές οι συνθήκες που επικρατούν στον αγροτικό κόσμο της περιοχής μας που στην ουσία τα χωράφια μένουν ακαλλιέργητα και η κωμόπολη μας όπως και τα γύρω χωριά ερημώνουν και παράλληλα αποξενώνονται αλλά και απαξιώνονται από την Πολιτεία.
Προσωπικά, στο ερώτημα που τίθεται αν τα φωτοβολταϊκά συστήματα μπορούν να προσφέρουν ικανοποιητικό εισόδημα στους αγρότες, η απάντηση μου είναι: μάλλον ναι και υπό προϋποθέσεις.
Τι εννοώ: φυσικά και η πράσινη οικονομία είναι ένας πολλά υποσχόμενος κλάδος για την οικονομία κάθε κράτους.
Ωστόσο, επειδή ζούμε στην Ελλάδα και κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τίποτα, σας αναφέρω ότι, η Ε.Ε. απαιτεί να εφαρμοστεί το νομοσχέδιο για τις Α.Π.Ε. και όχι η Ελλάδα. Την Ε.Ε. την ενδιαφέρει ο στόχος και η εφαρμογή του νομοσχεδίου. Τώρα στην Ελλάδα, ξαφνικά δημιουργούνται ξαφνικά εταιρείες που αποσκοπούν στην πράσινη επένδυση, με τον φόβο να αφεθούν σε «δεύτερη μοίρα» οι αγρότες μας.
Με λίγα λόγια η κυβέρνηση οφείλει αφενός να προστατεύσει τον αγροτικό κόσμο και αφετέρου να δώσει την προτεραιότητα που πρέπει και να επιδοτήσει τις επενδύσεις τους γιατί μόνο έτσι θα είναι επαρκής και κερδοφόρα μια «πράσινη επένδυση» για έναν αγρότη.
Διαφορετικά θα φανεί περίτρανα για άλλη μια φορά η ανεπάρκεια της Πολιτείας και η αποφασιστικότητα της Ε.Ε. και τότε οι αγρότες πρέπει να αντιδράσουν.

ΠΗΓΗ Εφημερίδα "ΦΥΤΕΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ" Αρίθ. φ. 103