Η πλάτανος” όπως την έλεγαν οι αρχαίοι, Ο Πλάτανος όπως τον ονομάζει ο λαός, είναι ο γίγαντας και ο Βασιλιάς του Ελληνικού Φυτικού Βασιλείου. “Η πλάτανος η Ανατολική” ....
Σύμφωνα με την Αρχαία Ελληνική μυθολογία, η Πλάτανος ήταν αδερφή δύο πελώριων γιγάντων, των Αλωαδών, και κόρη του Ποσειδώνα. Από τον πατέρα της κληρονόμησε την αγάπη της στο υγρό στοιχείο, αφού η Πλάτανος φυτρώνει σε μέρη όπου υπάρχουν νερά, είτε στην επιφάνεια είτε στο υπέδαφος. Από τα αδέρφια της κληρονόμησε το γιγάντιο ανάστημα. Αγαπούσε πολύ τους δύο αδερφούς της η μυθική πλάτανος, και όταν εκείνοι πέθαναν νέοι, αυτή από τη θλίψη της μεταμορφώθηκε στο ομώνυμο δέντρο της πατρίδας μας, τον Πλάτανο.
Υπάρχουν στην Ελλάδα πλατάνια 700-1000 ετών, το ύψος του φτάνει τα 60 με 70 μέτρα και η περίμετρος του κορμού του τα 8 έως 12 μέτρα, είναι δέντρο φυλλοβόλο, ρίχνει τα φύλλα του το Χειμώνα, αρκετά φιλόφωτο,και υγρόφυλο. Τα φύλλα του είναι μεγάλα, παλαμοειδή με μακρύ μίσχο. Οι καρποί του είναι σφαιρικοί και περιέχουν λεπτά τριχωτά σπέρματα. Το ξύλο του πλατάνου είναι πολύ καλός αγωγός του ηλεκτρισμού γι’ αυτό προσβάλλεται εύκολα από κεραυνούς.
Τα φύλλα του και τα άνθη του χρησιμοποιούνται στην φαρμακευτική σαν ισχυρά “αποχρεμπτικά”. Τη σκόνη εξάλλου της φλούδας του τη βάζουν σε αποστάγματα και σε εγκαύματα για την ανακούφιση και την θεραπεία τους. Χρησιμεύει επίσης και σαν αιμοστατικό στις πληγές. Το ξύλο του χρησιμοποιείτε πάρα πολύ στην ξυλοβιομηχανία, στην κιβωτοποιεία στην ξυλογλυπτική, στην υποδηματοποιία (τακούνια, ξυλοπέδιλα κ.α.), στην χαρτοποιία που είναι περιζήτητο σαν χαρτοπολτός. Δεν είναι όμως το ξύλο του κατάλληλο για καύσιμη ύλη και δεν δίνει κάρβουνα, ούτε είναι κατάλληλο για την σιδηρουργία.
Όμως, εδώ και μια δεκαετία τα πλατάνια ενός σημαντικού αριθμού περιοχών της χώρας συνεχίζουν να προσβάλλονται ή έχουν προσβληθεί με σημαντικότατες απώλειες δέντρων, από την ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους, Μια από τις πλέον καταστρεπτικές ασθένειες δασικών δέντρων. Η καταστρεπτική αυτή ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους οφείλεται στο μύκητα Ceratocystis platani.
Εντοπίστηκε για πρώτη φορά στη Μεσσηνία το 2003,επεκτάθηκε στην συνέχεια σε όλη την Πελοπόννησο, το 2011 στη Θεσσαλία, μεταξύ 2016-2017 σε μεγάλο μέρος της Στερεάς Ελλάδας και της Εύβοιας, ενώ μόλις πρόσφατα και στην Αιτωλοακαρνανία, που προκάλεσε συζήτηση στη Βουλή.
Το 2010 πρωτοεντοπίστηκε στην Ήπειρο, τα αποτελέσματα της προσβολής αυτής είναι ορατά σε όλα τα ποτάμια και περισσότερο ορατό είναι στα περίφημα "πλατάνάκια" ανεβαίνοντας για Ιωάννινα πρίν το Τέροβο στον ποταμό Λούρο, όπου το τοπίο έχει απογυμνωθεί εντελώς. Αυτό έχει συμβεί σε πολύ μεγάλο βαθμό με σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή στο ποτάμι "Αρέθωνας"που εκβάλλει στη Μπούκα Καστροσυκιάς,κατά μήκους του ποταμού έως και τα όρια της κάτω Μυρσίνης, που επισκέπτομαι συχνά, Τα αιωνόβια και μεγάλων διαστάσεων πλατάνια έχουν ξεραθεί όλα.
Ο Μύκητας που προκαλεί την ασθένεια αναπτύσσεται στο εσωτερικό του ξύλου των δέντρων και προσβάλει τις ρίζες, τον κορμό και τα κλαδιά τους, με αποτέλεσμα τη νέκρωση εν σειρά χιλιάδων πλατάνων-αρκετά από τα οποία αιωνόβια, αξιόλογων διαστάσεων-και την επακόλουθη πολυεπίπεδη οικολογική καταστροφή, χλωρίδας και πανίδας άγριας ζωής.
Παράγοντας διασποράς της θανατηφόρας ασθένειας των πλατάνων είναι ο άνθρωπος και η χρήση μολυσμένων από τον μύκητα εργαλείων και μηχανημάτων σε υγιή δέντρα.
Κατά το ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων -ΕΛ.Γ.Ο.
<ΔΗΜΗΤΡΑ> -Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων, ο παθογόνος μύκητας εισβάλει στο δέντρο από πληγές στα κλαδιά, στον κορμό ή στις ρίζες, μέσω:
1.Της χρήσης μολυσμένων εργαλείων-πριόνια, αλυσοπρίονα, τσεκούρι κ.λ.π.-που έχουν χρησιμοποιηθεί σε προσβεβλημένα δέντρα και στη συνέχεια σε υγιή.
2.Τον σκαπτικών μηχανημάτων -μπουλντόζες, εκσκαφέας κ.τ.λ.- που χρησιμοποιούνται σε περιοχές με προσβολές και στη συνέχεια μεταφέρονται σε άλλες περιοχές.
3.Της αναστόμωσης των ριζών, υπογείως, από τα προσβεβλημένα δέντρα σε γειτονικά υγιή με την επαφή και αναστόμωση (συνάντηση μπλέξιμο)των ριζών τους.
4.Της μεταφοράς τεμαχίων προσβεβλημένων δέντρων από το νερό σε ποτάμια και ρέματα, τα οποία δημιουργούν νέες εστίες προσβολής και ασθένειας σε υγιή δέντρα. Ο ελληνικός πλάτανος-Platanus orientalis αντιμετωπίζει πολύ μεγάλη ευπάθεια στην ασθένεια, τα αποτελέσματα αυτού είναι εμφανές γιαυτο σύμφωνα με τις οδηγίες του Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων-η επιμελής πλύση και απολύμανση εκσκαπτικών και χωματουργικών μηχανημάτων που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν ή έχουν χρησιμοποιηθεί σε περιοχές με πλατάνια, επιμελής απολύμανση όλων τον εργαλείων που χρησιμοποιούνται σε πλατάνια πρίν και μετά τη χρήση τους .
Η ευθύνη όλων μας είναι μεγάλη, αλλά το διακύβευμα ακόμη μεγαλύτερο: ΟΥΤΕ ΕΝΑ ΠΛΑΤΑΝΙ ΛΙΓΌΤΕΡΟ!
Κείμενο, Κώστας Πιέτας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τι λες γι αυτό αγαπητό Ξηρόμερο