ΤΑ ΔΑΣΗ ΤΗΣ ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΑΣ (Posidonia oceanica) Του Κώστα Πιέτα

Στην Πρέβεζα αν και ζούμε δίπλα σε μια θάλασσα γεμάτη με δάση Ποσειδωνίας, πολλοί λίγοι γνωρίζουμε το φυτό και την τεράστια οικολογική αξία του. Και ο λόγος, φυσικά, είναι η γενική έλλειψη ενημέρωσης για θέματα φύσης, οικολογίας, βιοποικιλότητας .....

Πολλοί την αποκαλούν «φύκια», αλλά η Ποσειδωνία δεν είναι φύκια. Είναι γρασίδι, ένα υδρόβιο αγγειόσπερμο φυτό,  με ρίζες, άνθος και σπόρια, που ζει μέσα στη θάλασσα. Είναι γνωστή και ως «πνεύμονας της θάλασσας» και «γρασίδι της θάλασσας» . Ζει μόνο στη Μεσόγειο Θάλασσα και πουθενά αλλού στον κόσμο!

 Η Ποσειδωνία, που πήρε το όνομα της από την αρχαίο Έλληνα θεό της θάλασσας Ποσειδώνα,  είναι σαν ένα θαλάσσιο δάσος και η οικολογική της αξία είναι τεράστια:

·        Στα λιβάδια της ζουν, γεννάνε, αναπαράγονται, βρίσκουν τροφή και καταφύγιο εκατοντάδες πανέμορφα είδη της θάλασσας (ψάρια, μαλάκια, οστρακόδερμα, εχινόδερμα κ.α).

·        Τα λιβάδια Ποσειδωνίας φιλτράρουν και καθαρίζουν το νερό καθόσον δεσμεύουν μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και παράγουν μεγάλες ποσότητες οξυγόνου.

·        Προστατεύουν τις ακτές από την διάβρωση, γιατί το πυκνό φύλλωμα της Ποσειδωνίας λειτουργεί ως κυματοθραύστης κόβοντας την ορμή των κυμάτων που προσπίπτουν στις ακτές. -Πολλές αμμώδεις παραλίες στη Μεσόγειο δεν θα υπήρχαν ,εάν δεν υπήρχαν τα λιβάδια της Ποσειδωνίας

Η Ποσειδωνία μεγαλώνει αργά και δυστυχώς συρρικνώνεται ετησίως κατά 2-5% από ανθρώπινες παρεμβάσεις.

Οι μεγαλύτερες απειλές για τα λιβάδια της Ποσειδωνίας είναι τα αστικά, βιομηχανικά γεωργικά λύματα, οι ιχθυοκαλλειέργιες, τα παράκτια έργα, η αλιεία με εργαλεία επάνω ή κοντά στον πυθμένα (βιντζότρατα ,μηχανότρατα, γρι-γρι κ.ά.),καθώς και η ανεξέλεγκτη αγκυροβολία σκαφών

Για το λόγο αυτό  η Ποσειδωνία προστατεύεται αυστηρά από τον νόμο. Σύμφωνα με την Οδηγία  92/43/ΕΟΚ ( παράρτημα 1) τα λιβάδια Ποσειδωνίας ανήκουν σε κατηγορία οικοτόπων με μεγάλη οικολογική αξία και για την προστασία τους προβλέπεται η ένταξη τους στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών NATURA 2000. Μάλιστα, οι Ελληνικές θάλασσες φιλοξενούν ακόμη 4 είδη Φανερόγαμων, που όπως και η Ποσειδωνία σχηματίζουν υποθαλάσσια λιβάδια, συνήθως μικρότερης έκτασης

Δυστυχώς όμως, σύμφωνα με στοιχεία της Οικολογικής Οργάνωσης WWF, στην Ελλάδα πολλά λιβάδια Ποσειδωνίας παραμένουν αχαρτογράφητα. Εκτιμάται ότι μόνον το 20%προστατεύεται ενταγμένο στο NATURA 2000. Το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΦΕΚ 2505/2011) απαγορεύει την εγκατάσταση υδατοκαλλιεργητικών  μονάδων επάνω ή κοντά σε λιβάδια Ποσειδωνίας καθώς και λιβάδια άλλων ειδών θαλάσσιων φανερόγαμων (π.χ. Cymodocea nodosa, Zostera spp.)

Είναι λοιπόν φανερό το πόσο σημαντικό θα ήταν εμείς εδώ στην Πρέβεζα να προστατεύσουμε τα δάση της Ποσειδωνίας και να αφήσουμε την θάλασσα να γεμίσει και πάλι από ζωή και βιοποικιλότητα όπως παλιά. Πέραν όμως του Οικολογικού οφέλους  η Πρέβεζα θα έχει και μεγάλο Οικονομικό όφελος με την ανάπτυξη Καταδυτικού Τουρισμού, καθόσον θα γίνει πόλος έλξης επισκεπτών από όλον τον κόσμο, που θα έρχονται με σκοπό να παρατηρήσουν και να φωτογραφήσουν τον θαυμαστό υποθαλάσσιο κόσμο, ενώ παράλληλα θα εμφανιστούν νέα επαγγέλματα και θέσεις εργασίας.

Είναι αναγκαίο λοιπόν να κατανοήσουμε τα οφέλη που το περιβάλλον μας έχει από την Ποσειδωνία και να την βοηθήσουμε να αντιμετωπίσει τους  που την απειλούν.