Δελτίο τύπου Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου Ακαρνανίας. Ενημέρωση και πλήρη ιστορικό για το θέμα των ανεμογεννητριών στα Ακαρνανικά Όρη.

Όταν ο θόρυβος της κακοκαιρίας κοπάζει και ο ουρανός καθαρίζει, είναι η κατάλληλη στιγμή να κοιτάξει κανείς πίσω και να κάνει έναν απολογισμό. Καθώς η χρονιά φτάνει στο τέλος της, πριν ανταλλάξουμε ευχές, θεωρούμε χρέος μας να καταγράψουμε με καθαρό λόγο όσα συνέβησαν τους τελευταίους δύο μήνες στον τόπο μας και αφορούν τις δράσεις μας ενάντια στην εγκατάσταση ανεμογεννητριών στα Ακαρνανικά Όρη....

Για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, μέλη του τότε νεοσύστατου Ορειβατικού Συλλόγου Ακαρνανίας, μαζί με μέλη του Συλλόγου Επαγγελματιών Τουρισμού Αλυζίας, είχαν ήδη ενημερωθεί στα τέλη Οκτωβρίου και στις αρχές Νοεμβρίου από διάφορες πηγές για έργα διάνοιξης δρόμων με αφετηρία το χωριό της Κομπωτής (Δήμος Ακτίου-Βόνιτσας). Στόχος των έργων αυτών ήταν η εγκατάσταση ανεμογεννητριών στα όρια των Δήμων Ξηρομέρου και Ακτίου-Βόνιτσας. Η ενημέρωση αυτή δεν προήλθε από επίσημα θεσμικά χείλη. Αντίθετα, ήρθε μέσα από πανελλαδικά κινήματα, όπως το κίνημα των Αγράφων και η Κίνηση Πολιτών για την Προστασία των Βουνών της Αιτωλοακαρνανίας, καθώς και από φορείς όπως η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Δυστυχώς, η τελευταία αποτελούσε επί χρόνια φωνή βοώντος εν τη ερήμω, προειδοποιώντας για τις μεθοδεύσεις και τις παρανομίες που εξελίσσονταν τόσο στο παρασκήνιο όσο και στο προσκήνιο, με στόχο τη συστηματική μετατροπή των Ακαρνανικών Ορέων σε ένα βιομηχανικό ντουβάρι στο όνομα της «πράσινης ανάπτυξης» (βλ. [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9]).

Ύστερα από αρκετές αναζητήσεις και πολλές συναντήσεις μεταξύ των δύο συλλόγων (Ορειβατικού και Επαγγελματιών Τουρισμού), καθώς και ενεργών πολιτών, διαπιστώθηκε ιδίοις όμμασι ότι σχεδιαζόταν η εγκατάσταση δεκαέξι ανεμογεννητριών στα Ακαρνανικά Όρη. Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στον Μπούμιστο, όπου εκείνη την περίοδο εξελίσσονταν έργα διάνοιξης δρόμων για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών. Από αυτές, τρεις προβλέπονταν εντός των ορίων του Δήμου Ξηρομέρου, στις θέσεις Βαμβάκας, Κορφούλα και Πυργάκι [10] [11]. Ακολούθησε μαζικό κάλεσμα, στο οποίο οι δύο σύλλογοι, μαζί με δεκάδες ενεργούς πολίτες της Δημοτικής Ενότητας Αλυζίας, επισκέφθηκαν το σημείο όπου πραγματοποιούνταν τα έργα διάνοιξης δρόμων κοντά στην Κομπωτή. Η πρώτη οργανωμένη επίσκεψη πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 30 Νοεμβρίου, ημέρα κατά την οποία δεν εκτελούνταν εργασίες  [12]. Οι εικόνες που αντικρίσαμε ήταν αποκαρδιωτικές και σε καμία περίπτωση δεν συνάδουν ούτε με «πράσινη» ούτε με «ανάπτυξη». Δεκάδες αιωνόβια δέντρα ήταν ξεριζωμένα και κατεστραμμένα. Τόνοι από μπάζα (χώματα, κορμοί δέντρων, πέτρες και βράχια) είχαν απορριφθεί σε χαράδρες εκατοντάδων μέτρων. Χώματα παρέμεναν εκτεθειμένα, έτοιμα να καταρρεύσουν με τις πρώτες βροχοπτώσεις. Το θέμα αναδείχθηκε εκτενώς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στην πλειονότητα των τοπικών ενημερωτικών ιστοσελίδων (βλ. πχ [13] [14]), καθώς και από πανελλαδικά κινήματα που αντιτίθενται στη λεηλασία της φύσης μέσω της εγκατάστασης αιολικών πάρκων [15]. Το ζήτημα έφτασε μέχρι και την Ελληνική Βουλή, μέσω του Βουλευτή Αιτωλοακαρνανίας και Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Μίλτου Ζαμπάρα [16]. Την ίδια ημέρα, καταθέσαμε επώνυμες καταγγελίες στο Α.Τ. Κατούνας και στο Δασαρχείο Αμφιλοχίας. Σε αυτές καταδείξαμε την πληθώρα παρανομιών των εργασιών και την παντελή έλλειψη ελέγχου. Χωρίς καμία μέριμνα για το φυσικό περιβάλλον, αναδείξαμε ότι αυτό που εξελισσόταν μπροστά μας συνιστούσε περιβαλλοντικό έγκλημα, θέτοντας όλους προ των ευθυνών τους.

Παράλληλα, ασκήθηκαν πιέσεις από την πλευρά μας προς όλους τους Προέδρους των Τοπικών Κοινοτήτων και τους Δημοτικούς Συμβούλους, ώστε να λάβουν ξεκάθαρη και αρνητική θέση απέναντι στην εγκατάσταση ανεμογεννητριών στα διοικητικά τους όρια. Ωστόσο, τις ημέρες που ακολούθησαν, από τις 31 Νοεμβρίου έως τις 3 Δεκεμβρίου, οι εργασίες συνεχίστηκαν κανονικά και με αμείωτο ρυθμό. Κάτι τέτοιο απαγορευόταν ρητά από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τη Διεύθυνση Δασών Αιτωλοακαρνανίας (ΑΔΑ: Ψ7ΑΖ4653Π8-ΑΛΕ), καθώς βρισκόμασταν σε περίοδο έντονων βροχοπτώσεων με σοβαρούς κινδύνους για εργαζόμενους και κατοίκους. Στο ίδιο έγγραφο αναφέρεται ρητά ότι «απαγορεύεται η εναπόθεση πλεοναζόντων υλικών σε δάση, δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις, ρέματα και γενικά εκτάσεις δασικού χαρακτήρα», όρος που καταπατήθηκε κατάφωρα. Καμία αρμόδια αρχή δεν βρέθηκε στο σημείο για έλεγχο. Έτσι, αναλάβαμε εκ νέου δράση και μεταβήκαμε μαζικά στην Κομπωτή για δεύτερη φορά, την Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου. Εκεί διαπιστώσαμε ότι, παρά τη συνεχιζόμενη βροχόπτωση, οι εργασίες εξελίσσονταν κανονικά. Στο σημείο βρισκόταν υπάλληλος του Δασαρχείου, ο οποίος είχε μεταβεί για να ελέγξει τις καταγγελίες μας. Ωστόσο, προκαλεί εύλογα ερωτήματα το γεγονός ότι ο υπάλληλος του Δασαρχείου και οι υπεύθυνοι του έργου εκ μέρους της εταιρείας (δηλαδή ο ελεγκτής και οι ελεγχόμενοι) επέβαιναν στο ίδιο όχημα κατά την άφιξή τους στον χώρο των εργασιών. Ζητήσαμε άμεσα εξηγήσεις για την απουσία ελέγχων το προηγούμενο διάστημα, για τη συνέχιση εργασιών εν μέσω έντονων βροχοπτώσεων και για ενέργειες που απαγορεύονταν ρητά από την ισχύουσα νομοθεσία. Ξεκάθαρες και πειστικές απαντήσεις δεν λάβαμε ποτέ, ούτε τότε ούτε μέχρι σήμερα. Την ίδια ημέρα, σε έκτακτο Δημοτικό Συμβούλιο [17] ο Δήμος Ξηρομέρου εξέφρασε ένα βροντερό και ομόφωνο «όχι» στα εξελισσόμενα έργα και αποφάσισε την έναρξη νομικού αγώνα για την προσβολή τους.

Η στάση αυτή, ωστόσο, δεν συγκίνησε την εταιρεία. Έτσι, κληθήκαμε εμείς, ως σύλλογοι και ως ενεργοί κάτοικοι, να ορθώσουμε ανάστημα και να υπερασπιστούμε τον τόπο μας στην πράξη. Από την πλευρά μας, οι κινήσεις υπήρξαν πολύπλευρες.

1.      Αρχικά, προωθήσαμε ηλεκτρονικό [18] και χειρόγραφο ψήφισμα με σαφή τοποθέτηση κατά των ανεμογεννητριών, με τελικό αποδέκτη την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Συνολικά, έχουν ήδη συγκεντρωθεί πάνω από 800 υπογραφές, με τη διαδικασία να συνεχίζεται.

2.      Παράλληλα επιχειρήσαμε να ενημερώσουμε την τοπική κοινότητα της Κομπωτής. Διαπιστώσαμε πλήρη άγνοια: άλλοι πίστευαν ότι τα έργα αφορούσαν νέα γεώτρηση, άλλοι ότι θα υπήρχε «δωρεάν ρεύμα», άλλοι ότι οι ανεμογεννήτριες αφορούσαν αποκλειστικά τον Δήμο Ξηρομέρου και άρα «δεν είναι δικό μας θέμα». Υπήρχαν, δυστυχώς, και ελάχιστοι που ωφελούνταν από τα έργα. Υπήρχαν όμως και φωτεινές εξαιρέσεις πολιτών που κινητοποιήθηκαν άμεσα και συνέβαλαν ουσιαστικά στο σταμάτημα της καταστροφής.

3.      Δεν περιοριστήκαμε σε ανακοινώσεις και καταγγελίες. Επιλέξαμε τη δύσκολη πλευρά. Τη φυσική παρουσία. Βρεθήκαμε εκεί όπου το έργο επιχειρούσε να προχωρήσει σιωπηλά. Στο βουνό. Για δύο συνεχόμενες εβδομάδες, καθημερινά, μέλη μας ανέβαιναν στον Μπούμιστο. Χωρίς καμία σήμανση εργοταξίου, χωρίς πινακίδες χωροθέτησης, χωρίς στοιχειώδη μέτρα ασφάλειας. Οι πρώτες πινακίδες τοποθετήθηκαν μόνο την τελευταία ημέρα, πρόχειρα και εσπευσμένα, μέσα σε κλίμα πανικού. Κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών, η σωματική ακεραιότητα μελών μας τέθηκε σε κίνδυνο, ενώ ασκούσαν το απολύτως νόμιμο δικαίωμά τους να πεζοπορούν στα βουνά όπου μεγάλωσαν. Για τα περιστατικά αυτά κατατέθηκαν επώνυμες καταγγελίες. Παρ’ όλα αυτά, η παρουσία μας δεν κάμφθηκε. Άνθρωποι που άφηναν πίσω οικογένεια, εργασία και προσωπική ζωή στάθηκαν ανιδιοτελώς στο βουνό. Όχι από διάθεση σύγκρουσης, αλλά από αίσθημα ευθύνης. Με μοναδικό όπλο τη νομιμότητα και τη συνείδησή τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μόνος αιρετός που βρέθηκε στο βουνό μέχρι και το συλλαλητήριο (βλ. παρακάτω) ήταν ο Πρόεδρος της Κοινότητας Αρχοντοχωρίου, κ. Πιτσινέλης Ελευθέριος, ο οποίος στάθηκε έμπρακτα μπροστά, όπως οφείλει κάθε Πρόεδρος να προστατεύει τον τόπο του.

4.      Η έλλειψη ενημέρωσης και η παραπληροφόρηση διαπιστώθηκαν και σε άλλα χωριά. Έτσι, προχωρήσαμε σε ενημερωτική ημερίδα το Σάββατο 13/12, με συνδιοργάνωση του Δήμου Ξηρομέρου και του Συλλόγου Επαγγελματιών Τουρισμού Αλυζίας [19]. Η ημερίδα συνέπεσε με την αποχώρηση των μηχανημάτων εκσκαφής από τον Μπούμιστο, ως αποτέλεσμα της καθημερινής και αδιάσπαστης πίεσης από το κοινό μέτωπο Δήμου, συλλόγων και ενεργών κατοίκων.

5.      Την επόμενη ημέρα, Κυριακή 14/12, ακολούθησε συλλαλητήριο-διαμαρτυρία με τη συμμετοχή του Δημάρχου Ξηρομέρου κ. Τριανταφυλλάκη Ιωάννη, πολλών Δημοτικών Συμβούλων, Προέδρων Κοινοτήτων και πλήθους κατοίκων της περιοχής [20]. Κατά τη διαδρομή και την παρουσία μας στον χώρο, αντικρίσαμε για ακόμη μία φορά εικόνες εκτεταμένης καταστροφής: πληγωμένο τοπίο, κατεστραμμένα σημεία και αλλοιωμένο φυσικό περιβάλλον. Αυτή τη φορά, όμως, τα μηχανήματα εκσκαφής έλειπαν. Είχαν αποχωρήσει. Και αυτή η απουσία ήταν η πιο ηχηρή απόδειξη ότι η συλλογική πίεση, η επιμονή και η παρουσία της κοινωνίας στο πεδίο είχαν φέρει αποτέλεσμα.

 

Κάποια συμπεράσματα, διαπιστώσεις και μηνύματα για το μέλλον:

 

●        Χρειάζεται όλοι να επαναπροσδιορίσουμε τη δύναμή μας ως πολίτες και να πάρουμε τις ζωές μας στα χέρια μας. Αποδείξαμε ότι όταν πολίτες, σύλλογοι, τοπικές κοινότητες και δημοτική αρχή αγωνίζονται από κοινού για έναν σκοπό, τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Ο εχθρός είναι ανίκητος μόνο όσο εμείς παραμένουμε αδρανείς.

●        Το έγκλημα της ισοπέδωσης της Ψηλής Κορφής δεν θα επιτρέψουμε να επαναληφθεί σε κανένα άλλο βουνό των Ακαρνανικών. Είτε λέγεται Μπούμιστος, είτε Τσέρεκας, είτε οποιοδήποτε άλλο.

●        Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας οφείλει να κατανοήσει ότι η ελληνική επαρχία, όσο κι αν παραγνωρίζεται, διαθέτει δυναμική. Οι κάτοικοί της έχουν το σθένος και τη δύναμη να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους όχι μόνο στις εκλογές, αλλά κάθε μέρα.

●        Οι εταιρείες που έρχονται στην ακαρνανική γη οφείλουν να γνωρίζουν ότι οι λογικές εξαγοράς συνειδήσεων, παραπληροφόρησης και προπαγάνδας είναι λογικές κατακτητών. Ως τέτοιους θα τους αντιμετωπίσουμε.

●        Ο τόπος μας, τα βουνά μας και ο φυσικός πλούτος των Ακαρνανικών μάς χρειάζονται. Οφείλουμε να προστατεύσουμε τη γη των προγόνων μας και να την παραδώσουμε ακέραιη στις επόμενες γενιές.

●        Εμείς θα συνεχίσουμε. Πιο δυναμικά. Πιο μαζικά. Με κάθε τρόπο και με όλα τα μέσα. Για να προστατεύσουμε τον τόπο μας, τα βουνά μας και τις ζωές μας.

 

Θέλουμε, πριν κλείσουμε, να ευχαριστήσουμε από καρδιάς όλους όσοι στάθηκαν δίπλα μας σε αυτόν τον αγώνα. Όσους ανέβηκαν στο βουνό. Όσους έδωσαν χρόνο, φωνή, παρουσία και στήριξη. Ευχόμαστε υγεία και δύναμη σε κάθε σπίτι. Η νέα χρονιά να βρει τα βουνά μας όρθια και εμάς αντάξιους να τα προστατεύσουμε.