Αλαζονεία & Αυθαιρεσία -Γράφει ο Θωμάς Στάππας

Γράφει ο Θωμάς Στάππας M.Eng, MBA

Η πολιτική εξουσία, όταν ξεφεύγει από τα όρια της λογοδοσίας και της διαφάνειας, γίνεται επικίνδυνη. Όχι μόνο για τους θεσμούς, αλλά κυρίως για την κοινωνία.... Στην Ελλάδα σήμερα, βλέπουμε ολοένα και περισσότερα σημάδια ότι η αλαζονεία και η αυθαιρεσία της εξουσίας – είτε σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης είτε σε επίπεδο αυτοδιοίκησης – δεν είναι πια απλώς καταγγελίες της αντιπολίτευσης, αλλά παγιωμένες πραγματικότητες που παίρνουν θεσμικό χαρακτήρα.

Τι συμβαίνει

Υποκλοπές & παραβίαση ιδιωτικότητας

Το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων πολιτικών, δημοσιογράφων και πολιτών με κατασκοπευτικά λογισμικά έδειξε ξεκάθαρα πως η εξουσία μπορεί να μετατραπεί από υπηρέτης του πολίτη σε ελεγκτή και δεσμοφύλακα της πληροφορίας. Δεν ήταν «λάθος»· ήταν συνειδητή επιλογή ελέγχου της αλήθειας και της πληροφόρησης.

Διαφθορά & ατιμωρησία

Σκάνδαλα όπως αυτό του ΟΠΕΚΕΠΕ, με αδιαφανείς αναθέσεις και απουσία ευθυνών, αποδεικνύουν ότι δεν μιλάμε για μεμονωμένα περιστατικά. Η προσπάθεια κάποιων πολιτικών να απαξιώσουν ή να μεταθέσουν το πρόβλημα, δείχνει ότι η ατιμωρησία έχει γίνει σχεδόν μέρος του συστήματος.

Το έγκλημα των Τεμπών

Η τραγωδία στα Τέμπη ανέδειξε με τον πιο σκληρό τρόπο τις συνέπειες της αλαζονείας και της ανευθυνότητας. Δεκάδες νέοι άνθρωποι χάθηκαν, επειδή το κράτος αδιαφόρησε για την ασφάλεια, τις υποδομές και τις προειδοποιήσεις. Το χειρότερο, όμως, είναι η μετέπειτα συγκάλυψη: αντί για ανάληψη ευθυνών και πλήρη διαφάνεια, είδαμε καθυστερήσεις, αποσιωπήσεις και προσπάθεια να «ξεχαστεί» το θέμα. Αντί η εξουσία να σκύψει το κεφάλι και να ζητήσει λογαριασμό από τους υπεύθυνους, επιχείρησε να μεταθέσει την ευθύνη και να προστατέψει τον εαυτό της.

Κράτος δικαίου σε κρίση

Η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης αμφισβητείται, ενώ ασυλίες και παραγραφές προκαλούν εύλογες ανησυχίες. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επισημάνει σοβαρά ζητήματα: απειλές κατά δημοσιογράφων, περιορισμένη πολυφωνία στα ΜΜΕ, ελλιπή διερεύνηση σημαντικών υποθέσεων.

Έλλειψη διαφάνειας & λογοδοσίας

Η Ελλάδα παραμένει χαμηλά σε διεθνείς δείκτες διαφάνειας. Η απουσία αποτελεσματικών μηχανισμών ελέγχου και οι καθυστερήσεις στη Δικαιοσύνη δημιουργούν την αίσθηση ότι η εξουσία δεν έχει να φοβηθεί καμία συνέπεια.

Γιατί όλα αυτά είναι επικίνδυνα

● Διαρροή εμπιστοσύνης: Όταν ο πολίτης πιστεύει ότι η εξουσία λειτουργεί αδιαφανώς και δεν σέβεται δικαιώματα και θεσμούς, χάνει την εμπιστοσύνη του στο πολιτικό σύστημα. Το αποτέλεσμα είναι αποχή, κυνισμός και πόλωση.

● Καθιέρωση της αυθαιρεσίας: Η αποφυγή ευθυνών καλλιεργεί κουλτούρα συγκάλυψης. Δημιουργείται κακό προηγούμενο στη δημόσια διοίκηση αλλά και στην κοινωνία, που συνηθίζει στις αδικίες.

● Αποδυνάμωση των θεσμών: Δικαστές, μέσα ενημέρωσης και ανεξάρτητες αρχές, όταν θεωρούνται εργαλεία της εξουσίας, χάνουν την αξιοπιστία τους.

● Κοινωνική ανισότητα: Η αυθαιρεσία δεν χτυπά όλους το ίδιο. Οι πιο αδύναμοι – όσοι έχουν λιγότερα μέσα ή φωνή στη δημόσια ζωή – είναι τα πρώτα θύματα.

Με τα παραπάνω καλλιεργείται ο κυνισμός του «όλοι ίδιοι είναι».

Κι αυτό είναι η μεγαλύτερη νίκη της αλαζονείας: να πείσει τον πολίτη να σιωπήσει.

Τι πρέπει να γίνει

● Ενίσχυση ανεξάρτητων θεσμών: Χρειάζονται φορείς ελέγχου που να μην εξαρτώνται από την εκτελεστική εξουσία.

● Πλήρης διαφάνεια: Όλες οι δημόσιες δαπάνες, αναθέσεις και συμβάσεις να είναι ανοιχτές και προσβάσιμες.

● Ελευθερία του τύπου: Υποθέσεις που αφορούν παρακολουθήσεις, απειλές σε δημοσιογράφους ή επιθέσεις κατά των μέσων ενημέρωσης να διερευνώνται σε βάθος και χωρίς πολιτικές πιέσεις.

● Θεσμική λογοδοσία: Οι πολιτικοί να μην μπορούν να αποφεύγουν ευθύνες με νομικά τεχνάσματα, παραγραφές ή καθυστερήσεις.

● Ενεργός αντιπολίτευση και κοινωνία: Να απαιτούν διαφάνεια και να μη συνηθίζουν στην αυθαιρεσία.

Συμπέρασμα

Η αλαζονεία και η αυθαιρεσία της εξουσίας δεν είναι απλές πολιτικές εκφράσεις. Είναι βαθιά προβλήματα που απειλούν τη Δημοκρατία μας. Το παράδειγμα των Τεμπών δείχνει ότι αυτή η κουλτούρα δεν κοστίζει μόνο σε θεσμούς ή αξίες, αλλά σε ανθρώπινες ζωές.

Αν δεν υπάρξει αποφασιστική αλλαγή, κινδυνεύουμε να χαθεί και το κράτος δικαίου και η εμπιστοσύνη, αλλά και η ίδια η αξιοπρέπεια της κοινωνίας μας.

Η ερώτηση είναι ξεκάθαρη:

Θέλουμε μια Ελλάδα όπου η εξουσία υπηρετεί τον πολίτη ή μια Ελλάδα όπου ο πολίτης υπηρετεί την εξουσία;

 

Ο Θωμάς Στάππας είναι Διπλωματούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός & Μηχανικός Υπολογιστών, (Μaster of Engineering) απόφοιτος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π). 

Είναι επίσης κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος στην Οργάνωση & Διοίκηση Επιχειρήσεων και Οργανισμών (Master in Business Administration) από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ο.Π.Α),

Έχει εξειδικευτεί σε τομείς όπως η Ηγεσία και η Διαχείριση Αλλαγών. Διαθέτει πάνω από 20 χρόνια εμπειρίας σε θέσεις ευθύνης στον ιδιωτικό τομέα,.