Ιστορικό άρθρο του Νίκου Θ. Μήτση: -ΜΑΓΓΙΝΑΣ Κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ: (1785- 1853) Δήμαρχος Αστακού!!

Ξηρόμερο και Παλιγγενεσία

Μαγγίνας Κ. Γεώργιος: Δήμαρχος Αστακού 

(1841-1845) 

Γράφει ο : Νίκος Θεοδ. Μήτσης

               Επ΄ ευκαιρία των 200 ετών από την Παλιγγενεσία και μέσα από αδιάσειστα στοιχεία από πρωτογενείς αρχειακές πηγές, όπως μας συνηθίζει ο Ξηρομερίτης ιστορικός ερευνητής, Νίκος Θεοδ. Μήτσης, παρουσιάζουμε σήμερα το ιστορικό πόνημα- διατριβή που αφορά τον πρώτο Δήμαρχο Αστακού, Γεώργιο Κ. Μαγγίνα (1785-1853) τον και καταγόμενο από το Δραγαμέστο Ξηρομέρου (νυν Καραισκάκης). 

          Άξιο σημειώσεως για τον αναγνώστη σαυτό το θέμα  που σας παρουσιάζουμε, είναι οι  πρωτότυπες αποφάσεις που, ο Γεώργιος Κ. Μαγγίνας ονομάστηκε: προκριτοδημογέρων Ξηρομέρου (1835), Αστυνόμος, Φρούραρχος Δραγαμέστου, Τελώνης, Υγειονολιμενάρχης Αστακού, δήμαρχος Αστακού, πρωτότυπες αποφάσεις δημοτικού Συμβουλίου 1842, πιστοποιητικά του 1845 και συμβολαιογραφικές πράξεις του 1853, που  μας  φέρνει στο φως της δημοσιότητας για πρώτη φορά ο Ξηρομερίτης ιστορικός ερευνητής Νίκος  Θεοδ. Μήτσης.

        Ένας αθόρυβος ιστοριοδίφης -ερευνητής, που για την προσφορά του Ξηρομέρου και της Βόνιτσας, στην εθνική Παλιγγενεσία, μέσα από την πολύχρονη έρευνα του στα Γ.Α.Κ, αλλά και τη  δράση του  στα πολιτιστικά και αυτοδιοικητικά  πράγματα του Ξηρομέρου, μας δίνει το δικαίωμα  να λέμε ότι οι ιστορικές του έρευνες, αλλά και τα εννέα  βιβλία του, είναι αναμφισβήτητα και με τη βούλα τεκμήρια, ντοκουμέντα και πιστοποιητικά  εγκυρότητας για την Τοπικής μας Ιστορία.

ΝΙΚΟΣ Θ. ΜΗΤΣΗΣ:

ΜΑΓΓΙΝΑΣ Κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ: (1785- 1853) Δήμαρχος Αστακού

              Γεννήθηκε το 1785 στο Δραγαμέστο Ξηρομέρου και κατάγονταν από την ιστορική οικογένεια των Μαγγιναίων, γνωστών κοτζαμπάσηδων – προεστών εκείνης της εποχής στην περιοχή του Ξηρομέρου [Εθν. Κτημ . φάκ. 430]. Ήταν γιός του προεστού- κοτζάμπαση Κωνσταντίνου Μαγγίνα και αδελφός με τους Τάτζη και Θοδωρή Μαγγίνα, δύο προσωπικοτήτων που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στα χρόνια της Παλιγγενεσίας κι όχι μόνον. 

          Ήταν παντρεμένος με την Χρυσαφένια Σώζου από την Κεχρινιά Βάλτου Ακαρνανίας, αδελφή του λοχαγού στη βασιλική Φάλαγγα, Γιάννη Σώζου και μπατζανάκης με τον προεστό του Βασιλόπουλου, Γεώργιο Καρούσο, καθότι είχαν νυμφευθεί αμφότεροι δύο αδελφές............

             Μόλις ήχησε ο υπέρ της ανεξαρτησίας ιερός αγώνας του ’21 κατατάχθηκε στο ένοπλα σώματα των οπλαρχηγών του Ξηρομέρου, στην αρχή υπό τις οδηγίες του στρατηγού Γεωργίου Νικολού Βαρνακιώτη  και, μετέπειτα πότε με τους Γριβαίους και πότε με δικό τους στρατιωτικό – μικρό όμως – σώμα, του οποίου επικεφαλής υπήρξε ο αδελφός του Θεόδωρος Μαγγίνας. 

Μαγγίνας Κ. Γεώργιος - Ως Μέλος της Προκριτοδημογεροντίας Ξηρομέρου 

              Το 1835 ήταν μέλος της προκριτοδημογεροντίας του Ξηρομέρου η οποία συναποτελούνταν από τους παρακάτω δημογέροντες της επαρχίας Ξηρομέρου, ήτοι τους: Κώστας Φλώρος (Παπαδάτου), Αναγνώστης Παπαναστάσης (Ζάβιτσα), Καραπάνος (Μαχαλάς), Γιάννης Καυμενάκης (Ζάβιτσα), Μήτζος Τσιτζώνης (Κατούνα), Ιωάννης Παπαθανάσης (Βούστρι), Δημήτριος Ζαρκαδούλας (Αχυρά), Αθανάσιος Μακρυστάθης (Κανδήλα), [Εθν.Κτημ.φ.429]. 

                Στις 11 Οκτωβρίου 1825 απευθυνόμενος προς το υπουργείο του Πολέμου (πολ. φάκ.143 (16)), ζητούσε να του αναγνωριστεί ως οικονομική ενίσχυση, για την παραμονή του  με πέντε συντρόφους μέσα στο ηρωικό και καθημαγμένο Μεσολόγγι, αναφέροντας στην επιστολή του μεταξύ των άλλων ότι: 

         “απ΄ αρχάς του αποκλεισμού του Μεσολογγίου εστάθηκα κι εγώ μέσα με πέντε συντρόφους μου εκτελών εντελώς τα χρέη μου προς την πατρίδα, τους συντρόφους μου λοιπόν άφησα  εκεί και εγώ μετά να αρρώστησα πριν γενεί η καταμέτρηση των στρατιωτών απέρασα εις το αντίκρυ μέρος της Πελοποννήσου να ιατρευτώ και δια τούτο δέν έλαβα το τακτικόν αποδεικτικόν μου παρά του επιθεωρητού της Δυτ. Ελλάδος. 

          Έλαβα όμως αποδεικτικό παρά του ευγενούς κυρίου Γεωργίου Καναβού μέλος της εν Μεσολογγίω επιτροπής, το οποίον περικλείω προς βεβαίωσιν του εξόχου υπουργείου να παρακαλέσω θερμώς να διατάξει όθεν ανήκει να γενή και ο εδικός μου λογαριασμός καθώς  των άλλων. Εύελπις  του δικαίου  τούτου ζητήματός μου. Με βαθύτατον σέβας υποσημειούμαι. 

Ο ευπειθέστατος πατριώτης. 

-τη 11  Οκτωβρίου 1825 Ναύπλιον    

Γεωργάκης Μαγγίνας”

           Δηλαδή, σύμφωνα με το προαναφερθέν έγγραφο, ζητούσε ο Γεώργιος Κ. Μαγγίνας, την αντίστοιχο οικονομική βοήθεια για τους πέντε άνδρες που είχε υπ΄ αυτόν, ευρισκόμενος μέσα στο Μεσολόγγι, από τον Απρίλιο έως και τον Σεπτέμβριο του 1825. Αν είχε υπ΄αυτόν π.χ 30 άνδρες, δεν ξέρω κι εγώ τι θα ζητούσε….

              Δεν έλαβα, μας αναφέρει ο Γεώργιος Μαγγίνας, το τακτικόν αποδεικτικό μου από τον Επιθεωρητή Δυτικής Ελλάδος, αλλά από τον ευγενή κ. Γεώργιο Καναβό. Σημειωτέον ότι Επιθεωρητής Δυτ. Ελλάδος, τότε, ήταν ο αδελφός του Τάτσης Κ. Μαγγίνας {πολ.144 (53)}. 

              Γιατί δεν εκχώρησε τέτοιο αποδεικτικό ο Τάτσης για τον αδελφό του, το αγνοούμε. Το πιθανότερο να μην το εκχώρησε γιατί ή δεν ήταν ο Γεώργιος Κ. Μαγγίνας μέσα στο Μεσολόγγι  (μιας και ήταν ο ίδιος ο Τάτσης, ο στρατηγός Θεόδωρος Μαγγίνας και ο χιλίαρχος Νικόλαος Γ. Μαγγίνας ή Μαγγινόπουλος γιός του Γεωργίου Κ. Μαγγίνα) ή να μην του το επέτρεπε η συνείδηση του να δώσει τέτοιο αποδεικτικό στον αδελφό του με  μόνον !!! πέντε υπ΄ αυτόν άνδρες, για να  εισπράξει ο Γεώργιος Κ. Μαγγίνας σε μια δύσκολη περίοδο κοντά στα 1500 περίπου γρόσια. 

          Του το εκχώρησε όμως,  ο ευγενής κ. Γεώργιος Καναβός1 (πρόκριτος -κοτζάμπασης της Ναυπάκτου) μας προσδιορίζει στην επιστολή του ο ίδιος ο Γεώργιος Κ. Μαγγίνας (πολ. φάκ. 143/16).

---------------------------------

1.-Ο Γεώργιος Κανναβός κατάγονταν από την Λομποτινά. Φιλικός από το 1820. Εξελέγη πληρεξούσιος βουλευτής Κραβάρων και Βενέτικου, δηλαδή ολόκληρης της Επαρχίας Ναυπακτίας και ως πολιτικός έλαβε μέρος στις Εθνικές συνελεύσεις Άστρους και Επιδαύρου. Προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες στο Έθνος και στο πολιορκημένο Μεσολόγγι, στο οποίο μετέβη ως Κυβερνητικός αντιπρόσωπος μαζί με τους βουλευτές Θέμελη και Παπαρρηγόπουλο και ως Γενικός Φροντιστής στο οποίο παρέμεινε επί επτάμηνο. Κατά την έξοδο του Μεσολογγίου είχε στρατολογήσει 2.000 άνδρες από την ορεινή Ναυπακτία και διέθεσε τη τεράστια περιουσία του στον αγώνα. Τους έθεσε υπό τις διαταγές του Γ. Καραΐσκάκη ο οποίος ήταν άρρωστος στο Πλάτανο Ναυπακτίας και τους παρέδωσε στον Κώστα Μπότσαρη και έσπευσαν σε ενίσχυση των Μεσολογγιτών. Κατόπιν Κυβερνητικής εντολής οι άνδρες του Κανναβού  μετέβησαν στο Αίγιο για να ετοιμαστούν σε νέα εκστρατεία, αλλά εκεί αρρώστησε βαριά και τον μετέφεραν στο Μ. Σπήλαιο όπου και απεβίωσε το 1826. 

Αίτημα του Γεωργίου Μαγγίνα προς το υπ. Πολέμου για αποζημίωση του που βρίσκονταν το 1825  με 5 άνδρες μέσα στο Μεσολόγγι. (πολ. φάκ. 143 (16))

        Και στις 28 Οκτωβρίου 1825 η Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδος, μέσω του Εκτελεστικού Σώματος (πολ. φάκ. 32), απάντησε στο υπουργείο Πολέμου και στο αίτημα του Γεωργίου Μαγγίνα, ως ακολούθως:

        “Εις απάντησιν της υπ΄ αριθ. 12729 αναφοράς του υπουργείου τούτου ειδοποιείται, ότι δεν εγκρίνεται η θεώρησις του προβαλομένου παρά του Κυρίου Γεωργίου Μαγγίνα  λογαριασμού, διότι αυτός δεν ήταν διορισμένος με διαταγήν της Διοικήσεως.

Εν Ναυπλίω την 28 Οκτωβρίου 1825 

Γκίνης Μπότασης 

Αναγνώστης  Σπηλιωτάκης    ο Γενικός Γραμματεύς 

Ιωάννης Κωλέττης              Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος»

       

Αριστερά η αρνητική απάντηση του Εκτελεστικού Σώματος, στον Γεώργιο Μαγγίνα [πολ.φ.32] και  δεξιά το αποδεικτικό παραλαβής των 2.816,10  γροσίων από τον Γεώργιο Μαγγίνα για μισθοσιτηρέσια 66 ανδρών, μηνός Ιουνίου, του Φρούραρχου Δραγαμέστου, Θοδωρή Κ. Μαγγίνα [Γεν. φροντ.φ. 16]

            Στις 4 Σεπτεμβρίου 1828 φέρεται να υπογράφει ότι παρέλαβε για λογαριασμό του αδελφού του Θεόδωρου Μαγγίνα, εκατόνταρχου επί Καποδίστρια - ενώ το 1826 ήταν στρατηγός - το ποσό των 2.816,10 γροσίων και για τον μήνα Ιούνιο του 1828, των 66 ανδρών του Θεόδωρου Μαγγίνα που αποτελούσαν εκείνη την εποχή, την φρουρά στο Φρουραρχείο του Δραγαμέστου Ξηρομέρου [Γεν. Φροντ. φ. 16].

                Ενώ στις 16 Μαΐου 1829 από την Αίγινα, ο Γεώργιος Κ. Μαγγίνας απευθύνονταν προς τον Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, από τον οποίο ζητούσε ένα υπούργημα (θέση στο δημόσιο του νεοσυσταθέντος ελληνικού κράτους) [Γεν. Γραμ. φ.200], αιτούμενος παράλληλα και τα παρακάτω, στα οποία αναφέρει, ότι έχασε στο Μεσολόγγι κι έναν αδελφό του: 

         “Αι περιστάσεις και δεινά του πολέμου, τα οποία καταρήμαξαν δια τόσους χρόνους τους δυστυχείς κατοίκους της Ελλάδος, δεν έλλειψεν να επιπέσωσιν και εις εμέ, υστερούντα μοι και από τον αδελφόν μου, όστις έπεσεν εις Μεσολόγγιον, και από εξόν αιχμάλωτον, χωρίς να αναφέρω εις την εξοχότητά σας, τας κατά καιρόν συνεισφοράς εις το έθνος. 

           Δια τούτο, εξοχώτατε, επειδή και αι ευχαί μας εισακούστηκαν, και το έθνος μας χαίρει την ελευθερίαν του, παρακαλώ να λάβει προ οφθαλμών και τον δούλον σας Γεωργάκη Μαγγίναν, πρόκριτον του χωρίου Δραγαμέστου, ανά Ξηρόμερον, προσφεύγων εις αυτόν όλων εκείνων την αντίληψιν, την οποίαν δύναται να ελκίση από την πατρικήν κηδαιμονίαν του Κυβερνήτου, διοριζουσά με εις κανέν μέρος προς εξοικονόμησιν των τα πρώτης ανάγκης πραγμάτων. Εύελπις ών ότι δεν θέλει αποτύχει της ζητήσεώς μου. Μένω και απολαβώντος επί ζωής ευχάριστος.

Τη 16 Μαΐου 1829 εξ Αιγίνης. 

-εις τας προσταγάς  της εξοχότητός σας

Γεωργάκης Μαγγίνας”

Επιστολή του Γεωργίου Μαγγίνα το 1829 προς τον Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια με την οποία ζητούσε ένα αξίωμα στον κυβερνητικό μηχανισμό

                Οι αναγνώστες του παρόντος πονήματος θα πρέπει να γνωρίζουν, ότι, πανελλαδικά,  ανάλογα αιτήματα προς τον Καποδίστρια, έκαναν τότε πάρα πολλοί Έλληνες και, των οποίων τα αιτήματα, άλλων αγνοήθηκαν και, άλλων ικανοποιήθηκαν, όπως πιθανολογούμε να ικανοποιήθηκε και αυτό του Γεωργίου Κ. Μαγγίνα, μιας και τον Μάιο του 1830 φέρεται να υπογράφει σε δημόσιο έγγραφο ως Αστυνόμος Δραγαμέστου Ακαρνανίας. 

               Προς τούτο αναντίρρητα θα συνέβαλε και το ανώτατο πολιτικό αξίωμα που είχε ο αδελφός του Τάτσης Μαγγίνας, καθότι τότε ήταν Μέλος στο Πανελλήνιο [(Γεν. Γραμ.φ.11) ανώτερο συμβουλευτικό όργανο προσωπικοτήτων], αλλά και Γερουσιαστής (Γεν. Γραμ. φ. 300, Γεν. Εφημερίς φ.60/ 31-8-1829) επί Κυβερνήτη Ιωάννου Καποδίστρια. 

           Αστυνόμος λοιπόν ο Γεώργιος Κ. Μαγγίνας μέσα στον τόπο του και μέσα στο χωριό του, ένα αξίωμα ευυπόληπτο και προσοδούχο ως μισθοδοτούμενος για εκείνη την εποχή . [Γεν. Γραμ. φάκ. 242(102)].

-ο Τάτζης Κ. Μαγγίνας ως Γερουσιαστής το 1829

-ο Γεώργιος Κ. Μαγγίνας ως Αστυνόμος Δραγαμέστου το1830

                 Εκτός από Αστυνόμος ο Γεώργιος Κ. Μαγγίνας ανέλαβε και έκανε χρέη Τελώνη και υγειολιμενάρχου στη Σκάλα του Δραγαμέστου, δηλ. στον σημερινό Αστακό Ξηρομέρου (Γεν. Γραμ. φάκ. 288). 

            Το 1832 το οποίο χαρακτηρίζεται, έτος εμφυλιοπολεμικής σύρραξής, με ανείπωτα δεινά για την πατρίδα, εποχή που επικράτησαν οι  Συνταγματικοί (αντί Καποδιστριακοί, δηλαδή, οι: Κωλέττης, Μαυροκορδάτος, Κουντουριώτης, Μαυρομιχάλης κλπ) στην Δυτική Ελλάδα ως  Έκτακτος Διοικητής, τοποθετήθηκε ο αδελφός του Γεωργίου Κ. Μαγγίνα,  ο Τάτζης Μαγγίνας,  που ως διοικητής έδρευε στο Βραχώρι (Αγρίνιο). 

      Επίσης από τους Συνταγματικούς (σφόδρα αντικαποδιστριακούς) Διοικητής Πολιτικής Φρουράς Δυτ. Ελλάδος (Εθνοφυλακή) διορίστηκε ο Αλέξιος-Γαρδικιώτης Γρίβας (Γεν. Γραμ. φάκ. 288), Διοικητής Βόνιτσας τοποθετήθηκε ο Γαλάνης Μεγαπάνος (Μαχαλάς) και, στις αποθήκες –λιμεναρχείο Βόνιτσας τοποθετήθηκε  ο Παναγής Γαλάνης πρώτος ξάδελφος του Διοικητή της Βόνιτσας. 

         Διοικητής Βάλτου τοποθετήθηκε ο Ιωάννης Μοναστηριώτης αδελφός του βουλευτή Πάνου Μοναστηριώτη. Φρούραρχος Βόνιτσας τοποθετήθηκε ο Δήμος Τσέλιος (Γεν. Γραμ. φάκ. 289) και Φρούραρχος Μεθώνης- Κορώνης στην Μεσσηνία ο εκ Ζαβίτζης  καταγόμενος, λοχαγός, Δημήτρης Ζέρβας (Γεν. Γραμ. φάκ. 289). 

            Στο Ξηρόμερο Διοικητής τοποθετήθηκε ο Γεώργιος Σουλτάνης (Γεν. Γραμ.φ. 288, καταγόμενος από το Μοναστηράκι Βονίτσης , αδελφός του Γιαννάκη Σουλτάνη που σκοτώθηκε στην Δόμβραινα το 1826). Φρούραρχος Δραγαμέστου και Γενικός Πολιτάρχης Ξηρομέρου τοποθετήθηκε ο Νικόλαος Τσέλιος (υπ. πολ. φάκ. 159) και Τελώνης Δραγαμέστου (Γεν. Γραμ. φάκ. 288) τοποθετήθηκε, όπως προείπαμε, ο Γεώργιος Κ.  Μαγγίνας ο οποίος εκτελούσε και χρέη υγειολιμενάρχου ως τέλους του 1833.  

       Τελώνης στον Μύτικα τοποθετήθηκε ο Γιαννάκης Καραπάνος (Γεν. Γραμ. φάκ. 288) και υποτελώνης αυτού ο Γεώργιος Ταμπουράς Υψηλάντης. Τελώνης στην Κατοχή Οινιαδών τοποθετήθηκε ως Τελώνης ο Αναγνώστης Καρατζογιάννης. [Γεν. Γραμ.φάκ.283], στην Πλαγιά Βονίτσης ο Αναγνώστης Αρνής, στη Ζαβέρδα ο Αθανάσιος Πατρώνος και στη Βόνιτσα ο Λούσιας Μοναστηριώτης  [Γεν.Γραμ.φ.288] .

         

         Η τοποθέτηση του Γεωργίου Μαγγίνα ως υγειονολιμενάρχη Δραγαμέστου (Αστακού), του Γαρδικιώτη Γρίβα ως  Αρχηγού Πολιτικής Φρουράς Δυτ. Ελλάδος, του Δήμου Τσέλιου ως Φρούραρχου Βονίτσης και του Δημήτρη Ζέρβα ως Φρούραρχου Μεθώνης- Κορώνης (Γεν. Γραμ. φάκ.288, 289)

Δήμος Τσέλιος, φρούραρχος Βονίτσης και Δημ. Ζέρβας φρούραρχος Μεθώνης –Κορώνης 

Ο Τάτζης Μαγγίνας ως Έκτακτος Διοικητής Δυτ. Ελλάδος σε έγγραφο, 4 Σεπτ. 1832 

              Το 1841-1845, ο Γεώργιος Κ. Μαγγίνας, φέρεται να είναι Δήμαρχος Αστακού σύμφωνα με έγγραφα των ΓΑΚ. Επί θητείας του ιδρύθηκε το Δημοτικό Σχολείο στον Αστακό, αλλά και στον Δραγαμέστο, με πρωτοδιορισθέντα δάσκαλο τον Δημήτριο Ζανέτο, σύμφωνα με την απόφαση του δημοτικού Συμβουλίου στις 18 Ιανουαρίου 1842, {ΥΕΔΕ,Φ.1194(08)}, απόφαση στην οποία για ιστορικούς λόγους σας την παρουσιάζουμε σε πρωτότυπη μορφή, αλλά και σε ερμηνεία αυτής, ως ακολούθως:

       Έτσι το Δημοτικό Συμβούλιο Αστακού, επί δημαρχίας Γεωργίου Κ. Μαγγίνα, στις 15 Φεβρουαρίου 1842 αποφάνθηκε ομοφώνως και διορίζει στο Δραγαμέστο δημοδιδάσκαλο έναντι 70 δρχ. μηνιαίως, εγγράφοντας παράλληλα και σχετική πίστωση στον προϋπολογισμό, σύμφωνα με την ακόλουθη απόφασή του: 

«Το Δημοτικόν Αστακού Συμβούλιον

         Σενεδριάσαν σήμερον δεκάτην ογδόην Ιανουαρίου 1842 εν τω Δημοτικώ καταστήματι, Ίδον την υπ’ αριθ. 6201 διαταγήν της Βασιλικής Διοικήσεως Ακαρνανίας. Λαβόν υπόψιν και την υπό Στοιχεία. … πράξιν του 

Σκεφθέν

      Επειδή ο Διορισμός ενός Δημοδιδασκάλου ως και εις την προ λαβούσαν υπό στοιχεία…. πράξιν του εις την κοινότητα ταύτην ειν ετι των, ων ουκ άνευ. Επειδή κατά την άνω διαταγήν της Διοικήσεως η Μισθοδοσία των Δημοδιδασκάλων, οφείλει να πληρώνηται, από το Δημοτικόν Ταμείον. 

Δια ταύτα, Αποφαίνεται:

Α΄.-Διορίζει μισθοδοσίαν Μηνιαίαν, δια τον διορισθησόμενον Δημοδιδάσκαλον Β΄ Τάξεως, Δραχμών εβδομήκοντα, ήτοι 70. 

Β΄-Η Μισθοδοσία αύτη, θέλει προσδιορισθεί, εις τον συνταχθησόμενον προϋπολογισμόν του τ.ε. και πληρώνεσθαι τακτικώς παρά του εγγυοδοτήσαντος υπολόγου εισπράκτορος επιφυλαττομένης της λήψεως, και των παρά του, περί Δημοτικών Σχολείων Νόμου, δικαιωμάτων. 

Γ΄.- Παρακαλείται, ο κ. Δήμαρχος, να υποβάλλει αντίγραφον της παρούσης πράξεως όπου δει, δια να διορισθή οσονούπω, ο περί ου ο λόγος Διδάσκαλος. 

Το Δημοτικόν Συμβούλιον

Ο πρόεδρος Ιωάννης Γιαννούλης.

Τα Μέλη: Αθαν. Παν. Στεργιάτος, Στέργιος Χαρδαλούμπας, Ιωάννης  Ταμπουρατζής, Δημήτριος Γκούμας, Γεωργιος Καραμούζης, Νικόλαος Νικήτας, Γεωργιος Παλιοτσάρας, Νικόλαος  Δημόπουλος

Δια το ακριβές της αντιγραφής. 

Εν Αστακώ τη 15 Φεβρ. 1842 

(Τ.Σ.) Ο Δήμαρχος Γεώργιος Μαγγίνας »  

        Η απόφαση του δημοτικού Συμβουλίου στις 18-1- 1842 με την οποία αποφασίζεται η ίδρυση δημοτικού σχολείου στον Αστακό και η πρόσληψη δημοδιδασκάλου.

         Υπογράφεται από τον Δήμαρχο, Γεώργιο Κ. Μαγγίνα και τους Δημοτικούς Συμβούλους Αστακού: Ιωάννης Γιαννούλης, Αθανάσιος Π. Στεργιάτος, Στέργιος Χαρδαλούμπας, Ιωάννης Ταμπουρατζής, Γεώργιος Γκούμας, Γεώργιος Καραμούζης, Νικόλαος Νικήτας, Γεώργιος Παλιατσάρας, Νικ. Δημόπουλος.

Ο πρώτος διορισμός του Δασκάλου, Δημητρίου Ζανέτου, στον Αστακό στις 23 Απριλίου 1842 από  τον τότε υπουργό παιδείας, Ιάκωβος  Ρίζος Νερουλός [Υ.Ε.Δ.Ε, Φ. 1194] και επί δημάρχου Γεωργίου Κ. Μαγγίνα

               Παράλληλα το Δημοτικό Συμβούλιο Αστακού του έτους 1842, αφού κατόρθωσε να διοριστεί ο δημοδιδάσκαλος Δημήτριος Ζανέτος (απόφοιτος της Παλαμιαίας Σχολής Μεσολογγίου και εκ ορεινής Ναυπακτίας καταγόμενος), παρήγγειλε στην Αθήνα και τα αναγκαιούντα σχολικά υλικά (βιβλία, πινάκια, ευαγγέλια, αλφαβητάρια, πλακοκόνδυλα κλπ), τα οποία σύμφωνα με το ακόλουθο έγγραφο, τα πλήρωσε και τα έφερε στον Αστακό ο Νικόλαος Αναγνώστη Τσέλιος (1799-1860), πρόεδρος τότε του Επαρχιακού Συμβουλίου Ξηρομέρου και μετέπειτα δήμαρχος Αστακού (1845-1855) και βουλευτής Ξηρομέρου ( 1853-1860) και τα οποία υλικά παρέλαβε στις 8 Νοεμβρίου 1842 ο Δήμαρχος Αστακού,  Γεώργιος Μαγγίνας και ο διορισθείς, πλέον, δημοδιδάσκαλος Δημήτριος Ζανέτος. [ΥΕΔΕ ,Φ. 1243]. Τα υλικά αφορούσαν, σύμφωνα με τα έγγραφα, για δύο Σχολεία, ήτοι: 1)=για το Δημοτικό  Σχολείο Δραγαμέστου και 2)=για το Δημοτικό Σχολείο Αστακού. 

              Βλέπουμε ότι το φιλοπρόοδο τότε Δημοτικό Συμβούλιο του Αστακού, κατόρθωσε να ενισχύσει υλικοτεχνικά και τα δύο σχολεία του Δήμου του, ξέχωρα δε και τον διορισμό του Δασκάλου. 

       “Δια το Δημοτικό Σχολείο Δραγαμέστου του Δήμου Αστακού αγοράστηκαν τα παρακάτω απαραίτητα τότε σχολικά είδη:

1 ήτοι εν πινάκιον αναγνώσεως Αιγίνης και Παρισίων

1 ήτοι εν πινακίδιον αλφαβηταρίου 

1 ήτοι εν Παλαιάς και νέας διαθήκης άδετον 

25 ήτοι είκοσι πέντε Ευαγγέλια εκδ. Λειψίας 

10 Δέκα προσευχών 

10 Δέκα ιεράς ιστορίας 

10 Δέκα ιεράς κατηχήσεως 

20 Είκοσι του Θαλού και του Πιττακού 

10 Δέκα ηθικής πρακτικής 

1 Εν καλλιγραφία Κορωναίου 

5 Πέντε περιλήψεις οκτωήχου 

5 Πέντε εσπερινών Συλλογών 

1 Εν Πινάκων Αριθμητικής Ιομάρδου – δρχ. 6 ”

Δια το Δημοτικό Σχολείο Αστακού αγοράστηκαν τα παρακάτω απαραίτητα σχολικά είδη: 

«1 Ήτοι εν Σώμα Πινάκων Αιγίνης και Παρισίν 

1 Εν Παλαιάς και νέας διαθήκης δεμένον 

50 Πεντήκοντα πλακοκόνδυλα διπλά 

25 Είκοσι και πέντε Ευαγγέλια Γενεύης 5 Πέντε προσευχών 

5 Πέντε ιεράς ιστορίας 

5 Πέντε κατηχήσεως 

1 Εν γραμματικής βάμβα 

1 Εν Παλαιάς γεωγραφίας κομμητά 

1 Εν Σώμα αναγνώσεως υπό της κυβερνήσεως

1 Εν Πίνακα χρονολογίας υπό Σταματάκη 

Πληρωτέα δρχ. 

10 δέκα προσευχών                         1

10 δέκα ιεράς κατηχήσεως               1,50 

10 δέκα ιεράς ιστορίας                 2

10 δέκα πολίτευμα των παίδων       1,50 

10 αλφαβηταρίου                             4

1 εν πίνακα αλφαβηταρίου               1

10 δέκα γεωγραφία μικράς              7,50 

10 δέκα αναγνωστηρίου                   3 

10 δέκα ασματαρίων                          2 

10 δέκα φυσικής μαθήματα              4  

10 δέκα εκ των αυγών του Πάσχα   2,50 

1 εν οδηγόν νέας εκδόσεως              3,60 

10 δέκα καλλιγραφίας                       3

2 δύο άτλαντας γεωγραφίας             4 

2 δύο πίνακας γεωγραφικού υπό Μαύρον  2 

12 δώδεκα κάτοπτρα διαγωγής              1,20 

1 εν σώμα πιττακομάτων                          0,80 

24 είκοσι τέσσερα μηνιαίων ελέγχων    1,20 

1 εν προκύπτοντος της προσκλήσεως     3 

1 εν γενικού μαθητολογίου                         1,25 

50 πεντήκοντα καταλόγων προσκλήσεως   2,50

50 πεντήκοντα ενσήμων                                1,50 

25 είκοσι πέντε ευχαριστηρίων βραβείων 1,70 

1 εν συνόψεως επιστημών                             4

10 δέκα φύλλον αριθμητικής Ιομάρδου   1,40 

                                              61,55

Εν Αθήναι 1842, Αυγούστου 13

Έλαβον τα όπισθεν και επλήρωσα τας εξήκοντα και μίαν δρχ. και λ. 55 αριθ. 61,55 Νικόλαος Τσέλιος 

Ίσον τω πρωτοτύπω, Φ. Θ. Παγώνης 

Άπαντα τ’ ανωτέρω ελήφθησαν εκτός των πινάκων της αριθμητικής Ιομάρδου. 

Εν Αστακώ την 8 Νοεμβρίου 1842

Ο Δήμαρχος Αστακού    Ο Δημοδιδάσκαλος 

(Τ.Σ.) Γεώργιος Μαγγίνας  Διον. Ζανέτος» 

Αναλυτική κατάσταση παραλαβής υλικοτεχνικής υποδομής για τα σχολεία του Αστακού και του Δραγαμέστου, υπογεγραμμένη το 1842 από τον Δήμαρχο Αστακού Γεώργιο Κ. Μαγγίνα και τον δημοδιδάσκαλο αυτού, Δημήτριο Ζανέτο.

  

           

             Ονομαστικός κατάλογος των 35 εξετασθέντων μαθητών του Δημοτικού Σχολείου Δραγαμέστου -Αστακού το 1843  υπογραφόμενος από τον δάσκαλο, Δημήτριο Ζανέτο: 

        Αναφερονται οι 35 μαθητές του, ήτοι οι: Αθ. Κόκιαρης, Χρ. Κορδαλής, Δημ. Κατσαρός, Κων/νος Θανασούλας, Σπ. Σερέτης, Δημ. Μαγγίνας, Σίμος Μαγγίνας, Ν. Μουστρούφας, Αθ. Γεροντίδης, Σπ. Κορδαλής , Θεοδ. Ανδρέου, Χαρίκλεια Γεωργίου , Σπύρος Μαγγίνας, Βασιλική Χαλιαρού, Ηλ. Κωνσταντίνου, Μήτσος Μαγγίνας, Κων. Τζαμαλής, Γεωργ. Μπαλαγεώργας, Αναστ. Γεωργίου, Βασ. Παναγάκης, Σωτ. Τζάρκος, Χρ. Ανδρέου, Παν. Μαγγίνας, Διον. Βαρόπουλος, Κων. Γερασίμου, Σωτ. Ραυτόπουλος, Σπ. Καραλής, Συμεών Κρασάς, Χαρ. Ιωάννου, Δημ. Φλώρου, Ευστ. Χασάπης, Παν. Καραπάνου, Ν. Γερολύμου, Φωτ. Μαλούσης. [Υ.Ε.Δ.Ε , Φ. 989] 

Σημείωση: στον πίνακα βλέπουμε δυο μαθήτριες και τον μαθητή Σπύρο Μαγγίνα, γιος του Τάτζη , ο οποίος μετέπειτα σταδιοδρόμησε ως καθηγητής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ελεγχος μηνιαίας καταστάσεως του Σχολείου υπογεγραμμένη στις 1 Ιαν. 1845 από τον Δήμαρχο Αστακού, Γεώργιο Μαγγίνα. [Υ.Ε.Δ.Ε / 1194] 

                 Πήρε μέρος στις ένδοξες και κρατερές μάχες στο Βραχώρι (10 Ιουνίου 1821), στο Πέτα (4 Ιουλίου 1822), στην Α΄ πολιορκία του Μεσολογγίου (Δεκ.1822-Ιαν. 1823), στο Αιτωλικό (1825) και στο Μεσολόγγι (1826). 

          Διατηρούσε μαζί με τον αδελφό του Θεόδωρο, δικό του Σώμα, όχι όμως ποτέ πάνω από εκατό άνδρες, αποτελούμενο κυρίως από στρατιώτες των γύρω χωριών απ’ το Δραγαμέστο Ξηρομέρου και της επιρροής του. 

          Σε γενόμενη επιθεώρηση στο στρατόπεδο της Ακαρνανίας στο Δραγαμέστο, φέρεται με δύναμη περίπου 50 ανδρών, όπου στις 15 Ιουλίου 1828 του χορηγήθηκαν και τα αναλογούντα σιτηρέσια, αλλά  και οι μισθοί που έκανε να λάβει ως Φρούραρχος Δραγαμέστου. 

         Το 1841-45 διετέλεσε και Δήμαρχος του Αστακού. Ενδεχομένως να ήταν δήμαρχος κι απ΄ το 1836, έτος δημιουργίας των πρώτων δημοτικών αρχών, αλλά δεν έχουμε βρει μέχρι στιγμής στοιχεία που να αποδεικνύουν την ιδιότητα αυτή, από το έτος 1836. Εκτιμούμε αναντίρρητα όμως, ότι ήταν ο πρώτος δήμαρχος στον Αστακό Ξηρομέρου με έργο δημιουργικό όπως αυτό με τα Σχολεία.

Ο Γεώργιος Μαγγίνας υπογράφει σε σχετικά πιστοποιητικά του 1845 ως Δήμαρχος Αστακού 

Ο Γεώργιος Μαγγίνας υπογράφει ως Δήμαρχος Αστακού το 1845 (υπ. στρατ. Μ/Α.φ.489) 

Το  1851 φέρεται καταγεγραμμένος πρώτος στη σειρά στους εκλογικούς καταλόγους του Δραγαμέστου Ξηρομέρου [Συλ. ΛΑΔΑ, Κ.47]

Εκλογικός κατάλογος του 1847 στο Δήμο Αστακού

              To 1853, η Χρυσαφένια σύζυγος Γεωργίου Κ. Μαγγίνα, κάτοικος Αστακού  και  μαζί και με την αδελφή της Χρυσοπηγή, είχαν εξουσιοδοτήσει τον γαμπρό της Γεώργιο Καρούσο από το Βασιλόπουλο, να κάνει όλες τις απαραίτητες ενέργειες κληρονομικής υφής για τον αποβιώσαντα αδελφό τους, Ιωάννη Σώζο, λοχαγό στη βασιλική Φάλαγγα καταγόμενο από την Κεχρινιά της επαρχίας Βάλτου.

                 Ο Γεώργιος Καρούσος, ως έχων την νόμιμη Επιτροπεία, των δύο αδελφών Χρυσαφένιας και Χρυσοπηγής, διαβίβασε προς το υπουργείο Στρατιωτικών όλα τα έγγραφα που χρειάζονταν για να κληρονομήσουν το προικοδοτικό φαλαγγιτικό Γραμμάτιο του αποβιώσαντος αδελφού, Ιωάννη Σώζου, λοχαγού, τότε στη βασιλική Φάλαγγα. 

       Ιδού και τα σχετικά έγγραφα, τα οποία για τον γράφοντα και τον αναγνώστη, έχουν ιστορική αξία καθότι διαπιστώνονται οι δικαιοπραξίες εκείνης της εποχής, ονόματα δικαιούχων, υπογραφές, σφραγίδες κλπ  τα οποία μέχρι σήμερα μας ήταν παντελώς άγνωστα. [προικ.φάκ.101] .

“Αθήναι 8 Ιουνίου 1853    

Προς το επί των Στρατιωτικών Υπουργείον

          Ως Επίτροπος των Κυριών Χρυσαφένιας Γ. Μαγγίνα και Χρυσοπηγής συζύγου μου, εγκλείω ώδε το από 14 παρελθόντος μηνός επ ονόματί μου Επιτροπικάν των και το υπό  την αυτήν χρονολογίαν υπ΄ αριθ. 371 πιστοποιητικόν του Δημάρχου Αστακού και παρακαλώ το υπουργείον να ευαρεστηθεί και  εκδώσει  επ΄ ονόματί των το δίκαιόν των  να λάβωσι πιστοτικόν Γραμμάτιον ως κληρονόμοι του αποβιώσαντος αδελφού των λοχαγού ιω. Σώζου εξ Αμβρακίας.

Υποσημειούμαι ευσαβάστως 

Ευπειθέστατος

Γεώργιος Καρούσος”.

        Και, η συμβολαιογραφική πράξη του 1853, που συντάχθηκε στον Αστακό, από τον τότε συμβολαιογραφούντα Ειρηνοδίκη Ξηρομέρου Νικόλαο Χρυσικόπουλο, η οποία  αφορά την οικογένεια του Γεωργίου Κ. Μαγγίνα και μας αναφέρει τα ακόλουθα: 

Η συμβολαιογραφική πράξη της Χρυσαφένιας Γεωργίου Μαγγίνα, συνταχθείσα το 1853 στο Ειρηνοδικείο Ξηρομέρου

             “Κατά  το χιλιοστόν Οκτακοσιοστόν πεντηκοστόν τρίτο έτος την δεκάτην τετάρτην του μηνός Μαΐου ημέρα Πέμπτην και ώραν δεκάτην προ μεσημβρίαν, εν Αστακώ, εμφανισθείσας εντός του ενταύθα Ειρηνοδικιακού καταστήματος Ξηρομέρου και Συμβολαιογραφείου ενώπιον εμού του Συμβολαιογραφούντος Ειρηνοδίκου Ξηρομέρου Νικολάου Χρυσικοπούλου, εδρεύοντος ενταύθα, αι Κυρίαι Χρυσαφένια σύζυγος του Γεωργίου Μαγγίνα, κάτοικος Αστακού, και Χρυσοπηγή σύζυγος του Γεωργίου Καρούσου κάτοικος Βασιλοπούλου, αμφότεραι τα οικιακά των εργαζόμεναι (την ταυτότητα την οποίαν με βεβαίωσαν οι επόμενοι μάρτυρες) αι οποίαι επί παρουσία και των δύω  ενηλίκων και καλώς γνωστών μοι πολιτών Ελλήνων και μη υποκειμένων εις εξαίρεσιν τινά  μαρτύρων Κυρίων Γεωργίου Παλιατσάρα, κτηματία, και Κώστα Τζαλοκώστα, εμπόρου, κατοίκων αμφοτέρων Αστακού, εζήτησαν την σύνταξιν του παρόντος και μοι είπαν να εκθέσω ότι, αι δύο αύται ήτοι η Χρυσαφίνα και Χρυσοπηγή εισίν αδελφαί και νόμιμοι κληρονόμοι του αποβιώσαντος λοχαγού Ιωάννου Σώζου, κατοίκου Κεχρινιάς του Δήμου Αμβρακίας της Επαρχίας Βάλτου, αι  οποίαι μοι είπαν ότι διορίζουν πληρεξούσιον αντιπρόσωπόν τους τον Κύριον Γεώργιον Καρούσον, κάτοικον Βασιλοπούλου και διαμένοντος ήδη εις Αθήνας, προς τον οποίον παρέχουν την άδειαν να παραστή αντ΄ αυτών ενώπιον των αρμοδείων υπουργείων του ελληνικού Κράτους, δια να αποκτήση και παραλάβη το ανήκον εις τον ειρημένον Ιωάννην Σώζον Φαλαγγιτικόν Γραμμάτιον, του οποίου κληρονόμοι είναι η προ ερρέσθη και δυο αύται αδελφαί, έχων δε την άδειαν ο ρηθείς πληρεξούσιός των να υπογράψη  αντ΄ αυτών αναφοράς, αποδείξεις και παν άλλον αποβλέπων την παραλαβήν του διαληφθέντος Φαλαγγιτικού Γραμματίου και υπόσχονται να παραδεχθούν τας πράξεις του. 

         Κατ΄ αίτησιν των όθεν  συντάχθηκε το παρόν επίσημον πληρεξούσιον όπερ ευκρινώς και μεγαλοφώνως αναγνωσθέν υπεγράφη παρά των μαρτύρων και παρ΄ εμού, πλην των εντολέων μοι ειδόσιν γράφειν και ομολόγησαν αμφότεραι προσηληστώσι να  υπογράψουν.

      οι Μάρτυρες: Γεώργιος Παλιατσάρας, Κώστας Τζαλοκώστας

ο συμβολαιογραφών ειρηνοδίκης Ξηρομέρου

(Τ.Σ) Νικόλαος Χρυσικόπουλος

Ότι τω πρωτοτύπω. Εν Αστακώ αυθημερόν 

Ο Συμβολαιογραφών Ειρηνοδίκης Ξηρομέρου 

(Τ.Σ) Ν. Χρυσικόπουλος”

Ο Δήμαρχος Αστακού, Νικόλαος Τζέλιος, στις 15 Μαρτίου 1853, πιστοποιεί ότι η κα Χρυσαφένια σύζυγος Γεωργίου Μαγγίνα κάτοικος Αστακού και η Χρυσοπηγή σύζυγος Γεωργίου Καρούσου κάτοικος Βασιλόπουλου και δημότες του Δήμου Αστακού είναι γνήσιες αδελφές του αποβιώσαντος Ιωάννου Σώζου εκ Κεχρινιάς του Δήμου Αμβρακίας. Υπό την ιδιότητα τους ταύτην έχουν το δικαίωμα  της απολαυής των κληρονομικών δικαιωμάτων του αδελφού των, ούτος βαθμολογημένου εις τα Μητρώα με τον βαθμόν του Λοχαγού.

                  Δεν γνωρίζουμε τελικά αν όντως έλαβαν ή όχι, το Φαλαγγιτικό Γραμμάτιο οι αδελφές Χρυσαφένια Γ. Μαγγίνα και Χρυσοπηγή Γ. Καρούσου, γιατί στις 28 Ιουλίου 1853 από τον Καρβασαρά έκανε ένσταση και ο αδελφός τους, Στέλιος Σώζος, ως κληρονόμος κι αυτός [προικ. φάκ.101]. Σημεία των καιρών κι αυτά που αδέλφια αλληκατηγορούνται για τα κληρονομικά δικαιώματα του αποβιώσαντος αδελφού και μάλιστα για το Φαλαγγιτικό Γραμμάτιο που του χορήγησε η Πατρίδα, ως τεθνεών αξιωματικός, και για τις προς το έθνος στρατιωτικές του εκδουλεύσεις του στην Παλιγγενεσία (1821-1828).

         

                  Πέθανε ο Γεώργιος Κ. Μαγγίνας το 1852 σε ηλικία 70 ετών στον Αστακό Ξηρομέρου όπου και ζούσε μετά την απελευθέρωση του ελληνικού κράτους και τίμησε τον Αστακό με το αξίωμα του Δημάρχου (ήταν ο πρώτος δήμαρχος), του Αστυνόμου (πρώτος Αστυνόμος), του Τελώνη και υγειολιμενάρχη, αλλά και του Δημογέροντα της περιοχής.

[Χ.Ε.Ο.Ε.Β,  Εθν. Κτημ. φάκ. 429 , Γεν. Γραμ. φάκ. 200, 242 , 283 , Υ.Ε.Δ.Ε /φάκ. 1243, Υπ. Στρατ. φάκ. 489, Γεν. Φροντ. φάκ.11, Γραμ. Στρ. φάκ. 60, Πολ. φάκ. 32, 143, Συλ.ΛΑΔΑ/Κ47] 

Νίκος Θεοδ. Μήτσης 

Αρχοντοχώρι  (Ζάβιτσα) Ξηρομέρου

Υ.Γ: Υλικό, από το προς έκδοση βιβλίο με τίτλο: «Αστακός  Ξηρομέρου, θυσίες και Αγώνες στα 1821»