ΒΑΣΙΛΗΣ ΦΩΤΑΚΗΣ: Το συνέδριο και το μέλλον της Αυτοδιοίκησης!

Με αφορμή τη διεξαγωγή του συνεδρίου της ΚΕΔΕ, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Αγρινίου Βασίλης Φωτάκης, γράφει:

Το συνέδριο και το μέλλον της Αυτοδιοίκησης

   Αυτές τις μέρες, στα Γιάννενα, διεξάγεται το ετήσιο τακτικό Συνέδριο της ΚΕΔΕ ( 30 Νοεμβρίου έως τις 2 Δεκεμβρίου).  Όσοι δηλώνουμε ενεργοί στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, αφουγκραζόμενοι τις ανησυχίες αλλά και τα προβλήματα των κατά τόπους κοινωνιών που υπηρετούμε συμμετέχουμε στοχεύοντας σε μια ολιστική αναβάθμιση της Δημόσιας διοίκησης, ενδυναμώνοντας τον θεσμικό ρόλο της Τοπικής αυτοδιοίκησης.

       Οι επικείμενες αλλαγές στην διοικητική δομή της χώρας και δη αυτών της ΤΑ αναφέρονται σε "ευρύτερες αλλαγές" στο χωροταξικό του Καλλικράτη. Μεταξύ άλλων, την αλλαγή του εκλογικού συστήματος αναδείξεως των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων, τη μείωση της διάρκειας της θητείας των οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης, τη θεσμοθέτηση τοπικών δημοψηφισμάτων και τη δημιουργία "συμβουλίων γειτονιάς" με διευρυμένες αρμοδιότητες κλπ......

     Τα προβλήματα του εκσυγχρονισμού της ΤΑ δεν λύνονται όμως μόνο με αλλαγές στις πολιτικές και οργανωτικές δομές.       Η κύρια διαπίστωση είναι ότι πρέπει να ξεκαθαριστούν οι αρμοδιότητες μεταξύ των διακριτών επιπέδων εξουσίας.             Χρειάζεται αναδιάρθρωση ολόκληρου του διοικητικού συστήματος με αξιοποίηση των σχετικών εμπειριών και γνώσεων και υπό την επιμέλεια διαβούλευσης με την Αυτοδιοίκηση.

     Η σημερινή Δημόσια Διοίκηση αποτελεί τον κυριότερο περιοριστικό παράγοντα για την πρόοδο της Χώρας και χρειάζεται επιτακτικά μια Συνταγματική αναθεώρηση.

     Για να γίνει μια ουσιαστική μεταρρύθμιση στην αυτοδιοίκηση με ανακατανομή και αποκέντρωση πόρων και αρμοδιοτήτων, πέραν της κοστολόγησης απαιτούνται η συνεργασία και ο διάλογος θεσμικών και κοινωνικών φορέων. Ταυτόχρονα για να διατίθεται κανονιστική αυτονομία πρέπει η κρατική εποπτεία να μην εμποδίζει την ελεύθερη πρωτοβουλία και δράση της. Είναι αδιανόητο σήμερα να υπάρχει θεσμός αποκεντρωμένης διοικήσεως και να επιχειρείται και τοποθέτηση διοικητικών Γραμματέων στους Δήμους και στις Περιφέρειες.

    Απαιτείται επίσης μια σειρά από διευθετήσεις σε προβλήματα που αφορούν τη λειτουργία των Δήμων και Περιφερειών, [π.χ. φορολογική αποκέντρωση,  καταστατική θέση των αιρετών, διακριτές σχέσεις και συνεργασία μεταξύ ‘Α και Β' Βαθμού Αυτοδιοίκησης, νέα γενιά παρακρατηθέντων, μεταφορά αρμοδιοτήτων στην Τ.Α., απουσία προτάσεων για τα μείζονα ζητήματα που απασχολούν την Ελληνική οικονομία και κοινωνία, (όπως ο ρόλος της Τ.Α. στον σχεδιασμό και την εφαρμογή της κοινωνικής και της μεταναστευτικής πολιτικής)]. 

    Οι Πόλεις μπορεί να αποτελέσουν τους μοχλούς ώθησης της τοπικής οικονομίας, της εξωστρέφειας, της πράσινης οικονομίας αλλά και πόλους για την επίτευξη της κοινωνικής συνοχής

    Η διατήρηση όμως της κοινωνικής συνοχής σε εθνικό επίπεδο που επετεύχθη στη διάρκεια της κρίσης από την ΤΑ δεν είχε στη διάθεσή της αρμοδιότητες και πόρους για να μπορεί να την διασφαλίσει περαιτέρω.

      Στην Τ.Α. άρα πρέπει να μεταφερθεί πλήθος εκτελεστικών δραστηριοτήτων του κράτους, ενώ στις κεντρικές υπηρεσίες να παραμείνουν ο επιτελικός σχεδιασμός και ο έλεγχος. Δεν πρέπει να αποτελεί με απλά λόγια εκτελεστικό μηχανισμό της κεντρικής κυβέρνησης υλοποιώντας τις αποφάσεις της, αλλά έναν θεσμό διαμόρφωσης τοπικού συστήματος προτεραιοτήτων αυτόνομο.

          Πρέπει να κατακτήσει ένα αυτόνομο ρόλο διαμόρφωσης της καθημερινής πολιτικής και των προτεραιοτήτων για το χώρο ευθύνης της, που να βασίζεται σε μια κεντρική πολιτική αποκέντρωσης, αποφάσεων και πόρων. 

      Η θεσμοθέτηση της απλής αναλογικής ως πρωτεύων,  χωρίς να ληφθούν υπόψη οι ανησυχίες του αυτοδιοικητικού κόσμου, ας λάβουμε υπόψη ο,τι  δεν ενισχύουν την εύρυθμη λειτουργία των δήμων απλά συντηρούν δια μέσω τις πολιτικής τους επιβίωσης μειοψηφικές δυνάμεις.  

        Επικεντρώνω την αναγκαιότητα μιας αυτοδιοικητικής μεταρρύθμισης με γνώμονα τις αρχές της εγγύτητας, της επικουρικότητας, της εδαφικής και της κοινωνικής συνοχής και λαμβάνοντας υπόψη την Ελληνική και Ευρωπαϊκή πραγματικότητα για πολύ-επίπεδη διακυβέρνηση.

         Οι αναγκαίες προσαρμογές που θα λειτουργήσουν ως καταλύτης κοινωνικής αλλαγής θεωρώ εντοπίζονται: στο πολιτικό σύστημα, στο διοικητικό σύστημα, στο σύστημα κατανομής πόρων και στο σύστημα κατανομής αρμοδιοτήτων μεταξύ των επιπέδων διοίκησης και είναι αναγκαίες για τη λειτουργικότητα, την ευελιξία και την αποδοτικότητα της όποιας νέας μεταρρύθμισης.

Φωτάκης Φ. Βασίλειος

Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Αγρινίου