Αναζητούσαν για 21 χρόνια τον άνθρωπό τους που χάθηκε μυστηριωδώς στα βοσκοτόπια της βόρειας Αιτωλοακαρνανίας. Πώς εντόπισε τον σκελετό του ένας σπηλαιολόγος

Το κείμενο έστειλε ο αρχαιολόγος σπηλαιολόγος Γιάννης Ζαβιτσανάκης  και αποτελεί μια καταγραφή της εμπειρίας που έζησε με τον εντοπισμό ενός ανθρώπινου σκελετού που ανήκε σε έναν κτηνοτρόφο που αγνοούνταν δύο δεκαετίες.

Οκτώβριος του 1994. Στις 11 του μήνα, ο 78χρονος κτηνοτρόφος από την Κεχρινιά Αμφιλοχίας, Αθανάσιος Καραγκούνης, έφυγε από το σπίτι του το μεσημέρι, όπως έκανε κάθε μέρα, αφήνοντας τη σύζυγό του και τα επτά παιδιά του, πηγαίνοντας να φροντίσει τα βοοειδή που εξέτρεφε. Δεν επέστρεψε ποτέ.

 Οι έρευνες της οικογένειάς του, των κατοίκων του χωριού και των αρχών, απέβησαν άκαρπες. Δεν βρέθηκε κανένα ίχνος του. Καμιά ικανοποιητική ερμηνεία δεν δόθηκε για την εξαφάνισή του.
Η εγκληματική ενέργεια, απίθανη. Επρόκειτο για έναν φιλήσυχο οικογενειάρχη χωρίς εχθρούς, ο οποίος κατοικούσε σε ένα μικρό χωριό.
Το ατύχημα έμοιαζε εξίσου απίθανο ως εκδοχή. Γνώριζε την περιοχή «πέτρα – πέτρα» ως κτηνοτρόφος σε αυτόν τον τόπο ολόκληρη τη ζωή του. Διάφορες άλλες εκδοχές για την ερμηνεία της εξαφάνισης ψιθυρίζονταν στο χωριό, όπως η πιθανότητα να έπεσε θύμα τροχαίου δυστυχήματος και στη συνέχεια ο υπαίτιος να εξαφάνισε το πτώμα για να αποφύγει τις συνέπειες. Ακούγονταν ακραίες και εντελώς ατεκμηρίωτες.

Τα χρόνια πέρασαν. Κανείς δεν ξέχασε. Τον άνθρωπο και τα αναπάντητα ερωτήματα. Η εξαφάνιση απασχολούσε πάντα τις συζητήσεις στο χωριό. Τα παιδιά του πάντοτε αναζητούσαν ένα ίχνος του. Ακόμα και όσα απ΄ αυτά έφυγαν μετανάστες στη Γερμανία να αναζητήσουν μια καλύτερη τύχη, όταν επέστρεφαν στο χωριό για τις καλοκαιρινές διακοπές τους περιπλανιόνταν στην γύρω περιοχή, ελπίζοντας σε μια απάντηση…

 Ο αρχαιολόγος σπηλαιολόγος Γιάννης Ζαβιτσανάκης  μαζί με τους άνδρες της Πυροσβεστικής

21 χρόνια μετά

Ο σπηλαιολόγος ερευνητής και αρχαιολόγος Ιωάννης Ζαβιτσανάκης, με 15ετή εμπειρία στην εξερεύνηση εκατοντάδων ανεξερεύνητων σπηλαίων και βαράθρων, επισκέφθηκε για μια ακόμη φορά τον Ορεινό Βάλτο στη βόρεια Αιτωλοακαρνανία. Μια ιδιαίτερα ευνοημένη σπηλαιολογικά περιοχή του νομού. Αναζητούσε νέους ερευνητικούς προορισμούς.
Τη μέρα εκείνη είχε ήδη εξερευνήσει ένα 40μετρου βάθους βάραθρο στην περιοχή, την Τρύπα του Μπεκιάρη. Ήταν απομεσήμερο. Η μέρα είχε ακόμα μερικές ώρες τις ήθελε να τις εκμεταλλευτεί. Είχε ακούσει από κτηνοτρόφους της περιοχής για την Τρύπα στην Κρεμαστή, ένα ακόμα ανεξερεύνητο βάραθρο, μια σκοτεινή τρύπα που έχασκε στο απόκρημνο πρανές μια βαθιάς, κακοτράχαλης ρεματιάς.

Σταμάτησε με το αυτοκίνητό του σε ένα ποιμνιοστάσιο της περιοχής, όπου κάποιος κτηνοτρόφος έκανε τις απογευματινές, καθημερινές εργασίες του. Ζήτησε πληροφορίες για την Κρεμαστή.
Ο κτηνοτρόφος τον κατηύθυνε αόριστα, υποδεικνύοντάς του το σημείο όπου βρισκόταν η ρεματιά με το βάραθρο, αλλά, όπως του είπε, δεν είχε το χρόνο να τον οδηγήσει ως εκεί. Του υπέδειξε, ωστόσο, να απευθυνθεί σε έναν άλλο κτηνοτρόφο, τον Ιωάννη Χούτα, το ποιμνιοστάσιο του οποίου βρισκόταν πιο κοντά στο σημείο που αναζητούσε.

Ο σπηλαιολόγος βρήκε και αυτόν τον κτηνοτρόφο. Και εκείνος του είπε πως το φως της ημέρας που απέμενε δεν ήταν αρκετό για να τον οδηγήσει ως την Τρύπα και να επιστρέψουν, αλλά προθυμοποιήθηκε να το πράξει την επόμενη φορά που ο σπηλαιολόγος θα επισκεπτόταν την περιοχή. Όπως και έγινε.

Η κατάβαση στο σκοτεινό βάραθρο

Ο σπηλαιολόγος βρέθηκε στην Κεχρινιά  για ακόμα μια φορά, το μεσημέρι στις 15 Νοεμβρίου. Ο Ιωάννης Χούτας τον οδήγησε στο βάραθρο και έφυγε για να ασχοληθεί με τις δουλειές του. Την ώρα που νύχτωνε, βλέποντας πως το αυτοκίνητο του σπηλαιολόγου βρισκόταν ακόμα στην ίδια θέση που το είχε αφήσει, ανησύχησε και πήγε πάλι στη ρεματιά για να δει τι είχε απογίνει ο μοναχικός εξερευνητής. Πάνω στην ώρα. Εκείνος, αναρριχόταν πάνω στο σχοινί του βγαίνοντας από το βάραθρο. Τον βοήθησε να κουβαλήσουν τον εξοπλισμό του και πήγαν παρέα ως το καφενείο του χωριού.

Εκεί, αναπόφευκτα, η περιέργεια των θαμώνων εκφράστηκε με ερωτήσεις. Κάποιος από αυτούς, ρώτησε τον σπηλαιολόγο αν βρήκε στην τρύπα τίποτε… Γιατί, συνέχισε, πριν πολλά χρόνια είχε χαθεί κάποιος από το χωριό.

                                Το μακάβριο εύρημα του ανθρώπινου σκελετού

 Ο σπηλαιολόγος δεν μπορούσε να μιλήσει καθαρά. Η υποχρέωσή του ήταν να ενημερώσει πρώτα τις Αρχές για το μακάβριο εύρημα. Ούτε ψέματα μπορούσε να πει. «Θα δούμε», μουρμούρισε. «Δεν τελειώσαμε ακόμα τη δουλειά εκεί, μπορεί να προκύψει κάτι στην πορεία».

Ετοίμασε την αναφορά του για την Αστυνομία, συνοδευόμενη από τις απαραίτητες φωτογραφίες. Τα παρέδωσε και έδωσε κατάθεση. Προσφέρθηκε επίσης να εξυπηρετήσει τις Αρχές για τη διαδικασία που θα ακολουθούσε, λόγω του εξαιρετικά δυσπρόσιτου χαρακτήρα του σημείου εύρεσης του σκελετού.

Ο Εισαγγελέας παρήγγειλε στις Αρχές να συνεργαστούν με τον σπηλαιολόγο. Έτσι, κλιμάκιο της Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής οδηγήθηκε από αυτόν στην είσοδο της Τρύπας στην Κρεμαστή, στις 18 Νοεμβρίου του 2015. Εκεί, οι Πυροσβέστες διαπίστωσαν πως δεν ήταν δυνατό γι’ αυτούς να κατεβούν και να ανασύρουν τα οστά.
Μια ακόμα επιτόπια επικοινωνία του Αστυνομικού Διοικητή με τον Εισαγγελέα επιβεβαίωσε πως η μόνη λύση, ήταν μια δεύτερη κατάβαση του σπηλαιολόγου στα 25 μέτρα βάθος όπου ο σκελετός είχε εντοπιστεί από αυτόν. Επίσης, επιτόπια επικοινωνία με τον ιατροδικαστή που θα χειριζόταν την υπόθεση κρίθηκε απαραίτητη, για ενημέρωση του σπηλαιολόγου σχετικά με τη διαδικασία που θα έπρεπε να ακολουθήσει και τα στοιχεία που θα έπρεπε να συλλέξει, ώστε να τον διευκολύνει στο έργο της σύνταξης της σχετικής έκθεσης.

Θα έπρεπε να φωτογραφήσει τον σκελετό για να επιβεβαιωθεί ότι ήταν αδιατάρακτος.

Να τον φωτογραφήσει σε σχέση με το στόμιο εισόδου του βαράθρου για να διαπιστωθεί εάν η θέση του ήταν τέτοια που θα μπορούσε να έχει βρεθεί σε αυτή χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, να ελέγξει το κρανίο για ύποπτες κακώσεις, να χρησιμοποιήσει γάντια προς αποφυγή σύγχυσης στο DNA, να τοποθετήσει σε διαφορετικό σάκο ανάσυρσης όσα από τα οστά θα βρίσκονταν τυχόν σε ακτίνα μεγαλύτερη του 1,5 μέτρου από το σκελετό, κλπ.

 Η  δουλειά του σπηλαιολόγου ήταν σημαντική αφού ο ιατροδικαστής δεν θα μπορούσε να κάνει επιτόπια αυτοψία και θα βασιζόταν για τα συμπεράσματά του στα στοιχεία που εκείνος θα του παρέδιδε και κατέθετε.

 Η επιχείρηση ολοκληρώθηκε επιτυχώς. Ο σκελετός παραδόθηκε στις Αρχές. Η εξέταση DNA επιβεβαίωσε πως επρόκειτο για τον εξαφανισθέντα Αθανάσιο Καραγκούνη.
Και όχι μόνον αυτή. Οι οικείοι του αναγνώρισαν τα ρούχα του τα οποία βρέθηκαν να επενδύουν το σκελετό του και παραδόθηκαν μαζί με αυτόν στις Αρχές από τον ερευνητή.
Πλάι του βρέθηκαν καρύδια που είχαν απομακρυνθεί από τις τσέπες του με την πτώση του, ενώ οι οικείοι του επιβεβαίωσαν πως είχε πάντα τη συνήθεια να μαζεύει στο βουνό όπου περιπλανιόταν με το ποίμνιό του και να γεμίζει τις τσέπες του με αυτά. Και όλα τα στοιχεία κατέτειναν στο συμπέρασμα πως κατέπεσε στο βάραθρο από ατύχημα και πως δεν είχε προηγηθεί εγκληματική ενέργεια εις βάρος του.

Πτώση από αβλεψία; Αποτυχημένη και εξ’ αρχής καταδικασμένη προσπάθεια κατάβασης στα γλιστερά, κατακόρυφα βράχια του βαράθρου για κάποιο λόγο, ίσως για τη διάσωση κάποιου ζώου που μπορεί να είχε πέσει στο βάραθρο – πιθανόν μικρού κατσικιού που τα οστά του βρέθηκαν δίπλα του; Αυτά τα ερωτήματα, δεν θα απαντηθούν ποτέ.
Μετά την ολοκλήρωση των ερευνών, τα οστά παραδόθηκαν στην οικογένειά του και ακολούθησε η ταφή στο νεκροταφείο του χωριού.
Επιτέλους δόθηκαν οι απαντήσεις, αλλά και η δυνατότητα να κηδεύσουν το δικό τους άνθρωπο. Ευχαρίστησαν τον σπηλαιολόγο και τον κάλεσαν να είναι μαζί τους σε αυτή τη συγκινητική στιγμή για την οικογένεια.
Μια ακόμα ιστορία της ζωής είχε κάνει τον κύκλο της και είχε κλείσει οριστικά. Τραγική ειρωνεία: Ο πρώτος κτηνοτρόφος, στον οποίο είχε ο σπηλαιολόγος απευθυνθεί για να του υποδείξει την Τρύπα στην Κρεμαστή, πριν τελικά το πράξει ο Ιωάννης Χούτας, ήταν ο ένας από τους γιους του εκλιπόντος Αθανασίου Καραγκούνη, ο πατέρας του οποίου έμελλε να εντοπιστεί μέσα στο σκοτεινό εκείνο βάραθρo.

http://www.mixanitouxronou.gr