Αυτοδιοικητικές Εκλογές 2019: Το σύστημα – Η εκλογή των αιρετών – Οι αλλαγές

Σημαντικές αλλαγές από τις επερχόμενες Δημοτικές & Περιφερειακές Εκλογές προτείνει το πόρισμα της αρμόδιας Επιτροπής του Υπ. Εσωτερικών, για τις αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Ειδικότερα, οι σημαντικότερες εξ’ αυτών είναι:

1. Χρόνος διεξαγωγής των αυτοδιοικητικών εκλογών – Διάρκεια της αυτοδιοικητικής περιόδου

Οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές προτείνεται να αποσυνδεθούν από τις ευρωεκλογές.

Προτείνεται να διεξάγονται κάθε τέσσερα (4) – ή κάθε πέντε (5), αν επιλεγεί αυτή η λύση – χρόνια στο τέλος Οκτωβρίου ή αρχές Νοεμβρίου, όπως στο προηγούμενο καθεστώς (προ «Καλλικράτη»), και οι νέες δημοτικές και περιφερειακές αρχές θα αναλαμβάνουν καθήκοντα την 1η Ιανουαρίου του επόμενου της διεξαγωγής των εκλογών έτους.

2. Δικαίωμα εκλέγειν

α. Σε ό,τι αφορά την ιθαγένεια των δικαιούμενων να ψηφίσουν:

Το δικαίωμα εκλέγειν προτείνεται να δοθεί στους πολίτες κρατών – μελών της Ε.Ε. και στις περιφερειακές εκλογές.

β. Σε ό,τι αφορά το ηλικιακό όριο κτήσης του δικαιώματος του εκλέγειν:

Το όριο εκλογικής ενηλικότητας προτείνεται να μειωθεί στα 17 έτη και για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, σε εναρμόνιση προς τη ρύθμιση που υιοθετήθηκε πρόσφατα και για τις εθνικές εκλογές, με το ν. 4406/2016.

3. Δικαίωμα εκλέγεσθαι

α. Σε ό,τι αφορά την ιθαγένεια των δικαιούμενων να εκλεγούν σε αυτοδιοικητικό αξίωμα:

Αντίστοιχα προς ό,τι προαναφέρθηκε για το δικαίωμα του εκλέγειν, προτείνεται το δικαίωμα του εκλέγεσθαι για τους πολίτες των κρατών – μελών της Ε.Ε. θα επεκταθεί και στο αξίωμα του περιφερειακού συμβούλου.

β. Σε ό,τι αφορά το ηλικιακό όριο κτήσης του δικαιώματος του εκλέγεσθαι:

Προτείνεται η διατήρηση του ηλικιακού ορίου κτήσης του δικαιώματος του εκλέγεσθαι ως έχει, ήτοι στα 18 έτη για τους Δημοτικούς/Περιφερειακούς Συμβούλους και στα 21 έτη για τον Δήμαρχο/Περιφερειάρχη.

4. Εδαφική διάρθρωση της εκλογής – Εκλογικές περιφέρειες

α. Για τις δημοτικές εκλογές:

Προτείνεται η πλήρης κατάργηση της εσωτερικής διαίρεσης των Δήμων σε εκλογικές περιφέρειες και ενιαία εκλογή των δημοτικών συμβούλων σε όλη την έκταση του Δήμου.

β. Για τις περιφερειακές εκλογές:

Προτείνεται η διατήρηση της ισχύουσας ρύθμισης για την εκλογή των περιφερειακών συμβούλων ανά νομό.

5. Υποψηφιότητες – Κατάρτιση συνδυασμών

Προτείνεται να διατηρηθεί η απαγόρευση κατάθεσης μεμονωμένων υποψηφιοτήτων, ταυτόχρονα όμως με εκτεταμένη αλλαγή και άμβλυνση των προϋποθέσεων έγκυρης κατάρτισης συνδυασμού, που σήμερα είναι απαγορευτικές.

Ειδικότερα, ως προς την κατάρτιση των συνδυασμών, προτείνονται τα ακόλουθα:

α. Για τις δημοτικές εκλογές:

Για τις δημοτικές εκλογές προτείνεται:

• Κατάρτιση ενιαίου ψηφοδελτίου για όλο το Δήμο για κάθε συνδυασμό, χωρίς προϋποθέσεις υποψηφίων κ.λπ. ανά Δημοτική Ενότητα.
• Καθιέρωση ελάχιστου αριθμού υποψηφίων Δημοτικών Συμβούλων ίσου με τον αριθμό των εδρών του Δημοτικού Συμβουλίου και μέγιστου αριθμού ίσου με τον αριθμό των εδρών +10%.
• Αποσύνδεση των συνδυασμών που μετέχουν στις εκλογές για το (κεντρικό) Δημοτικό Συμβούλιο από τους συνδυασμούς που καταρτίζονται σε κάθε Δημοτική Ενότητα για το οικείο Συμβούλιο.
• Αυτόνομη κατάρτιση συνδυασμών για κάθε Συμβούλιο Δημοτικής Ενότητας.

β. Για τις περιφερειακές εκλογές:

Αντίστοιχα, για τις περιφερειακές εκλογές, προτείνεται:

• Κατάργηση του θεσμού των άμεσα εκλεγόμενων χωρικών Αντιπεριφερειαρχών.
• Καθιέρωση ελάχιστου αριθμού υποψήφιων Περιφερειακών Συμβούλων ίσου με τον αριθμό των εδρών που αντιστοιχούν στην οικεία Περιφερειακή Ενότητα και μέγιστου αριθμού ίσου με τον αριθμό των εδρών +10%.

6. Εκλογικό σύστημα

Προτείνεται η κατανομή του συνόλου των εδρών του Δημοτικού/Περιφερειακού Συμβουλίου από τον πρώτο γύρο με το σύστημα της απλής αναλογικής μεταξύ των συνδυασμών, με βάση την «κλασική» μέθοδο της αναλογικής των υπολοίπων, όπως συμβαίνει σήμερα για τον 1ο γύρο.

7. Εκλογή Δημάρχου / Περιφερειάρχη

Προτείνεται η διατήρηση του θεσμού του Δημάρχου / Περιφερειάρχη, ως επικεφαλής συνδυασμού.

8. Εκλογή οργάνων ενδοδημοτικής αποκέντρωσης

Προτείνεται:

• Η αποσύνδεση της εκλογής των οργάνων της Δημοτικής Ενότητας από την εκλογή του δημοτικού συμβουλίου, τόσο ως προς την κατάρτιση των συνδυασμών (δηλ. ένας συνδυασμός να μπορεί να κατέλθει έγκυρα μόνο στο «κεντρικό» Δημοτικό Συμβούλιο ή μόνο σε μία Δ.Ε.), όσο και ως προς την ανάδειξη των επιτυχόντων (δηλ. δεν θα υπάρχει εξάρτηση των τοπικά επιτυχόντων από τον κεντρικά επιτυχόντα συνδυασμό).
• Η καθιέρωση μόνο συλλογικών οργάνων και κατανομή των εδρών τους με απλή αναλογική μεταξύ των συνδυασμών, με βάση τα αποτελέσματα κάθε Δημοτικής Ενότητας.
• Η έμμεση εκλογή του Προέδρου του συλλογικού οργάνου.