ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΟΥΚΑΣ, Ο ΞΕΧΑΣΜΕΝΟΣ ΕΥΕΡΓΕΤΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ

       Ο Ευεργέτης Κωνσταντίνος Δημητρούκας γεννήθηκε το 1893 στο Δραγαμέστο, όπως ονομαζόταν τότε το Καραϊσκάκη. Ήταν γιος του Γεωργίου και της Μαγιούλας Δημητρούκα. Η μητέρα του, την οποία υπεραγαπούσε, καταγόταν από το Βασιλόπουλο. 

     Σε ηλικία 18 χρονών, μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής με το υπερωκεάνειο Ἀθῆναι, το οποίο έφτασε στη Νέα Υόρκη στις 18 Απριλίου 1911[1]. 

     Στις παραμονές των Βαλκανικών Πολέμων το φαινόμενο της υπερπόντιας μετανάστευσης παρουσιαζόταν έντονο σε όλη την Ελλάδα και φυσικά και στα χωριά του Ξηρομέρου. 

        Σύνηθες λιμάνι επιβίβασης των μεταναστών της περιοχής μας ήταν η Πάτρα. Ο Κωνσταντίνος Δημητρούκας συνταξίδευε με τον Κων/νο Πλιαμέρη (αναμφίβολα κάτοικο Βασιλοπούλου), με το Γεώργιο Κουντούρη και το Νικόλαο Ψαλίδα, οι οποίοι πιθανώς ήταν συγχωριανοί του. 

     Ο πρώτος, όπως και ο ίδιος ο Κ. Δ., έγιναν δεκτοί στο λιμάνι της Νέας Υόρκης από τον Γεράσιμο  Μπαμπούλα (ή ίσως Μπαμπούρη)[2], φίλο του Κ. Δ. και θείο του Κ. Π. Ο δεύτερος έγινε δεκτός από τον πατέρα του Δημήτριο Κουντούρη και ο τρίτος από τον πατέρα του Σταύρο Ψαλίδα. 

   Ο Γεράσιμος Μπαμπούλας ή Μπαμπούρης, ο Δημήτριος Κουντούρης  και ο Σταύρος Ψαλίδας είχαν προφανώς στείλει τις απαραίτητες προσκλήσεις στους τέσσερις νέους, για να έχουν το δικαίωμα να μεταναστεύσουν στις ΗΠΑ........

 

     Στις ΗΠΑ ο Κωνσταντίνος Δημητρούκας, σύμφωνα με πληροφορίες της γυναίκας του, εργάστηκε αρχικά ως πλανόδιος πωλητής φρούτων, τα οποία μετέφερε με ένα χειροκίνητο καρότσι. 

     Σύντομα μπόρεσε να λάβει την αμερικανική υπηκοότητα. Για το λόγο αυτό στρατεύθηκε και υπηρέτησε στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ως αμερικανός στρατιώτης στη Γαλλία (μετά την άνοιξη του 1917, οπότε η Αμερική κήρυξε τον πόλεμο στις Κεντρικές Αυτοκρατορίες). Ο Κ. Δ. αφηγήθηκε στο γράφοντα, στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ότι στη Γαλλία χρειάστηκε πολλές φορές να ανακρίνει γερμανούς αιχμαλώτους.

       Μετά την αποστράτευσή του, ο νεαρός Κωνσταντίνος άνοιξε κτηματομεσιτικό γραφείο στη Νέα Υόρκη, όπου και κατοικούσε, και πρόκοψε οικονομικά. Η πλήρης διεύθυνσή του και το τηλέφωνό του ήταν: C. G. Demetrookas, Realty Interests, 86 Court Street, Brooklyn 1 N. Y. Tel. Triangle 5-6830, σύμφωνα με δύο επιστολές του, οι οποίες είχαν αποδέκτη το συγχωριανό του Γ. Καραβασίλη. 

       Παρά το γεγονός ότι απέκτησε μεγάλη περιουσία, ποτέ δεν ξέχασε το αγαπημένο του χωριό και το Ξηρόμερο γενικότερα. 

       Το 1928 επισκέφτηκε την πατρίδα και συνήψε γάμο με την Ευρυδίκη Τσέλιου, κάτοικο Αστακού και γόνο μεγάλης οικογένειας, η οποία διέθετε μεγάλο κοινωνικό και πολιτικό κύρος  στον Αστακό και το Καραϊσκάκη. Για τη σύναψη του αρραβώνα και του γάμου είχε μεσολαβήσει η Αλεξάνδρα Πλιαμέρη, πεθερά του γράφοντος. 

     Στη συνέχεια το ζευγάρι ταξίδεψε μαζί στην Αμερική. 

   

       Σύμφωνα με τα αρχεία του Ellis Island για την υπερπόντια μετανάστευση, στους επιβάτες του υπερωκεανείου Byron, το οποίο προσορμίστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης στις 28 Μαρτίου 1928, περιλαμβανόταν και η οικοκυρά Euridiki Demetrookas εξ Αστακού, ηλικίας 24 ετών[3]. Ο Κωνσταντίνος που συνταξίδευε δεν αναφέρεται, επειδή είχε μεταναστεύσει στην Αμερική ήδη από το 1911. 

    Πάντως ο γάμος δεν μακροημέρευσε και διαλύθηκε, είτε επειδή η ζωή στην Αμερική δεν άρεσε ιδιαίτερα στην Ευρυδίκη είτε εξαιτίας της διαφοράς ηλικίας (11 χρόνια). Μετά το διαζύγιο η Ευρυδίκη επέστρεψε στην πατρίδα.

      Ο Κ. Δ. παρακολουθούσε από την Αμερική άγρυπνα τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, ενώ διατηρούσε τακτική αλληλογραφία με τον αγαπημένο του πρώτο εξάδελφο Ιωάννη Δημητρούκα (παππού του γράφοντος), αλλά και με συνομηλίκους του και νέους από το  χωριό. 

     Έχουν διασωθεί δύο επιστολές του, με ημερομηνίες 12 Μαΐου και 29 Ιουνίου 1960 αντίστοιχα, με αποδέκτη τον Γεώργιο Καραβασίλη. Οι επιστολές περιλαμβάνουν οδηγίες προς τον αποδέκτη, για τον οποίο έτρεφε ιδιαίτερη εκτίμηση, σχετικά με τη δενδροφύτευση του χώρου γύρω από τη Μονή του Προφήτη Ηλία. 

       Σε αυτές δήλωνε την ετοιμότητά του  να πληρώσει όλα τα έξοδα της δενδροφύτευσης, πρότεινε τη χρησιμοποίηση του Βασίλη Μπόνη, του επιλεγόμενου Γιαννακάρα, για τη διάνοιξη των λάκκων και υποδείκνυε τα είδη των δένδρων που έπρεπε να φυτευθούν (κυπαρίσσια, πεύκα και έλατα), καθώς και τους τρόπους προμήθειας των δενδρυλλίων. Το ωραίο δάσος που κοσμεί σήμερα τις πλαγιές γύρω από την ιστορική μονή είναι μια από τις κληρονομιές του ευεργέτη μας.

       Τακτική αλληλογραφία διατηρούσε και με τους Νικόλαο και Αλεξάνδρα Πλιαμέρη (βλ. και παραπάνω), κατοίκους Αστακού, τους οποίους αγαπούσε και σεβόταν πολύ, και γι’ αυτό, όταν ερχόταν στην Ελλάδα, γευμάτιζε συχνά και περνούσε πολλές ώρες μαζί τους. 

      Στη διάρκεια της μετεμφυλιοπολεμικής περιόδου και της δικτατορίας διατηρούσε αλληλογραφία και με συγχωριανούς του, οι οποίοι διώκονταν για τα πολιτικά τους φρονήματα, και προσπαθούσε να τους ενισχύσει οικονομικά. Ένας από αυτούς ήταν ο Σπύρος Λιάλιος, στέλεχος της Αριστεράς. 

    Στους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου της Κοινότητας Καραϊσκάκη μοιράστηκαν μια φορά, στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ωραία μολύβια και άλλα είδη. Πρέπει να ήταν δωρεά του ευεργέτη μας.

    Στη διάρκεια της δικτατορίας (γύρω στα 1969-1970) επέστρεψε στην Ελλάδα. Αν και η αστυνομία τον παρακολουθούσε βήμα προς βήμα, αυτός ως αμερικανός πολίτης ασκούσε δριμύτατη, γεμάτη περιφρόνηση, κριτική στους δικτάτορες, αλλά και τους δουλόφρονες συμπατριώτες μας, τους «γραικύλους» όπως έλεγε συχνά, που ανέχονταν  το απάνθρωπο αυτό καθεστώς, χωρίς να αντιδρούν.  

      Ο Κ. Δ. υπερασπιζόταν με πάθος τις ιδέες του και ήταν υπερβολικά ισχυρογνώμων. Στο χωριό έκανε ατελείωτες ώρες παρέα με τον πρώτο εξάδελφό του Ιωάννη Δημητρούκα, με τον οποίο το καλοκαίρι ρέμβαζαν καθισμένοι στη σκιά από τις λυγαριές του τυροκομείου στα Σομπολέικα (στο δρόμο προς το παλιό χωριό).  

        Στην Αθήνα έμενε στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Την περίοδο εκείνη διατηρούσε σχέσεις με τους εγγονούς του εξαδέλφου του Ιωάννη Δημητρούκα. Σε αυτούς περιλαμβάνονταν ο συντάκτης της παρούσας βιογραφίας Ιωάννης Χαριλάου Δημητρούκας, τότε φοιτητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο αδελφός του Φώτιος Χαριλάου Δημητρούκας, οι Βασίλειος και Ιωάννης Δημητρίου Δημητρούκας και ο Ηλίας Γεωργίου Δημητρούκας. 

      Οι πέντε αυτοί νέοι, πρώτα εξαδέλφια μεταξύ τους, επισκέπτονταν στο διαμέρισμά του, όποτε προσκαλούνταν, τον «παππού Κωνσταντίνο» και συζητούσαν για την τρέχουσα πολιτική πραγματικότητα και τις πολιτικές προοπτικές της χώρας, ενώ έπιναν απολαυστικό ιρλανδικό καφέ.  Φυσικά, όποτε χρειάστηκε, του έδωσαν τη βοήθειά τους, ειδικά όταν ο Κ. Δ. μετακόμισε από το διαμέρισμα της Λεωφόρου Αλεξάνδρας στο Μαρούσι, οδός Βασιλέως Κωνσταντίνου 32.

      Τα τελευταία χρόνια της ζωής του αρρώστησε από σάκχαρο και του έκοψαν το ένα του πόδι. Η γυναίκα του Χαρίκλεια (χαϊδευτικά «Λιλίκα») Ματθαίου Ξενάκη, η οποία στα νιάτα της είχε διατελέσει γραμματέας του Κων/νου Καραμανλή, όπως διαβεβαίωνε η ίδια, του συμπαραστάθηκε τότε με μεγάλη αυταπάρνηση. 

      Συνέταξε τη διαθήκη του στις 12 Νοεμβρίου 1977 στο συμβολαιογραφείο του Α. Α. Δημόπουλου, οδός Σόλωνος 71. Με αυτή όριζε ως κληρονόμους του το ζεύγος Νικολάου και Αλεξάνδρας Πλιαμέρη, τη σύζυγό του και τις κοινότητες Μεσολογγίου, Καραϊσκάκη και Βασιλοπούλου («για την ανέγερση συγχρόνων δημοτικών σχολείων») και Αστακού («για την κατασκευή υδραγωγείου»). 

      Πέθανε το 1978, σε ηλικία 85 ετών, και τάφηκε στο αγαπημένο του χωριό, Καραϊσκάκη Αιτωλοακαρνανίας. Ούτε ο δήμος Μεσολογγίου, ούτε πολύ περισσότερο ο δήμος Αστακού/Ξηρομέρου, ο οποίος έλαβε τη μερίδα του λέοντος από τη γενναιόδωρη κληρονομιά του, έχουν αξιωθεί μέχρι σήμερα να κάνουν μια εκδήλωση μνήμης, δίκην μνημοσύνου, για το μεγάλο μας ευεργέτη.   

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: Δημητρούκας Ιωάννης, ιστορικός.

ΠΗΓΕΣ: Προφορικές μαρτυρίες, προσωπικές αναμνήσεις, δύο επιστολές του προς Γ. Καραβασίλη, τις οποίες έδωσε στον γράφοντα ο Δημήτριος (Τάκης) Γεωργίου Καραβασίλης, τα Αρχεία του Ellis Island, η δημόσια διαθήκη του Κ. Δ. με αρ. 13.546/12-11-1977.

[1]  Πληροφορίες για το ταξίδι στην Αμερική του Κ. Δ. υπάρχουν στην ιστοσελίδα του Ellis Island http://www.libertyellisfoundation.org/passenger-details/czoxMjoiNTAwMDAwMDE4ODAzIjs=/czo5OiJwYXNzZW5nZXIiOw==  

[2] Ο χειρόγραφος κατάλογος των επιβατών  δεν είναι ευανάγνωστος στο σημείο αυτό.

[3]Πληροφορίες στην ιστοσελίδα του Ellis Island  http://www.libertyellisfoundation.org/passenger-details/czoxMjoiNTAwMDAwMDE4ODAzIjs=/czo5OiJwYXNzZW5nZXIiOw==  

http://dragamesto.blogspot.gr/