Γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου, η Ιερά Μονή Ρόμβου Βάτου (Παναγία η Ρομβιάτισσα)

   Στη δυτική πλευρά των Ακαρνανικών βουνών, σε εξαιρετικά δυσπρόσιτη περιοχή βρίσκεται το μοναστήρι της Ρόμβης ή Ρόμβου που είναι αφιερωμένο στο Γενέσιο της Θεοτόκου. 

      Ο επισκέπτης μπορεί να πάει εκεί ξεκινώντας από τη Βόνιτσα, στη συνέχεια στο Μοναστηράκι κι από κει με δρόμο ασφαλτοστρωμένο και σε μερικά σημεία τσιμεντοστρωμένο κι αφου περάσει τη διασταύρωση με τον Βάτο, φθάνει στο Μοναστήρι.

        Το καθολικό είναι κτισμένο στη βόρεια πλευρά του μοναστηριού ενώ στη δυτική και ανατολική πλευρά είναι πρόσφατα κτισμένα κελιά. 

     Κατά παράδοση η ίδρυση της μονής έγινε 100 χρόνια μετά την άλωση της Κων/λης. Σύμφωνα με άλλη διήγηση η μονή ιδρύθηκε απ' όσους μοναχούς γλίτωσαν απ' την καταστροφή του μοναστηριού του Αγίου Βλασίου στα Σκλάβαινα μετά το 1002.....

       Σύμφωνα με τρίτη διήγηση το όνομα Ρόμβη ή Ρόμβου οφείλεται στο ότι η ευρεθείσα εικόνα της Παναγίας ήλθε από τη Ρώμη κατά την εποχή της εικονομαχίας, ενώ υπάρχει και τέταρτη σύμφωνα με την οποία το έκτισαν οι κάτοικοι του χωριού «Ρούνες» μετά την καταστροφή του χωριού τους από πειρατές. 

      'Ίσως η δεύτερη και τέταρτη διήγηση συνδέονται μεταξύ τους και σχετίζονται με επιδρομές Αράβων πειρατών που κατά τον ιστορικό κο Γεώργιο Φερεντίνο έγιναν στην Ακαρνανία στις αρχές του 11ου αιώνα. Καμία πάντως από τις εκδοχές αυτές δεν δικαιολογεί πλήρως την προέλευση του ονόματος.

     Το παλαιότερο αυτό μοναστήρι φαίνεται πως καταστράφηκε και πάλι και στη θέση του κατασκευάστηκε στις αρχές του 18ου αιώνα το σημερινό κτίσμα. Με το πέρασμα των αιώνων έγιναν πολλές αλλαγές και προσθήκες στο αρχικό οικοδόμημα. 

      Το μοναστήρι είναι φημισμένο στη περιοχή για το πλούτο του και για το ρόλο που διαδραμάτισε στην Ελληνική επανάσταση του 1821. Είχε πλούσια βιβλιοθήκη χειρογράφων και παλαιοτύπων, που διασκορπίστηκε μετά το 1930. 

     Από επίσημα έγγραφα που σωζόταν μέχρι το 1930 στη μονή προέκυπτε ότι η οικονομική της συμβολή στην επανάσταση του 1821 ήταν μεγάλη. Ήταν επίσης καταφύγιο των ελλήνων επαναστατών και τόπος νοσηλείας τραυματιών. Το 1733 την επεσκέφθη ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ο οποίος έμεινε σε αυτή τρεις ημέρες. 

    Τελευταίοι ηγούμενοι που υπηρέτησαν στο μοναστήρι αναφέρονται οι Βαρθολομαίος Ζαβογιάννης από το Αρχοντοχώρι και Μελέτιος Σαρδελής.

       Στο εσωτερικό του καθολικού διατηρούνται αρκετές τοιχογραφίες που σύμφωνα με επιγραφή που υπάρχει σ' αυτό χρονολογούνται απ' το 1751. Όλες οι παραστάσεις, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, είναι επιζωγραφισμένες σε σημείο ώστε να καθιστούν σχεδόν αδύνατη την αισθητική εκτίμηση του έργου του Ξηρομερίτη ζωγράφου Γεωργίου Μπαλαδήμα που αγιογράφησε το καθολικό της Ρόμβης στα 1751.

     Το μοναστήρι γιορτάζει (σαν σήμερα) στις 8 Σεπτεμβρίου, ημέρα κατά την οποία δέχεται πλήθος προσκυνητών.

Βοηθήματα:

α) Το βιβλίο του Αθανασίου Δ. Παλιούρα: "ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ" των εκδόσεων ΑΡΣΙΝΟΗ.

β) Το βιβλίο του π. Αυγουστίνου Κατσαμίρη: "Η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΡΟΜΒΟΥ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ".

Πηγή: http://www.akarnania.net/