Aκαρνανία ένα τεράστιο αρχαιολογικό πάρκο

Σαυρία παραποτάμια πύλη-Παλαιομάνινα

TOY ΑΝΑΣΤΑΣΙΟY ΚΑΡΑΪΣΚΟY

Ένα μεγάλο αρχαίο κράτος με πολλές πόλεις οχυρωμένες και χτισμένες σε στρατηγικά σημεία. Το κοινό των Ακαρνάνων με πρωτεύουσα την Παραποτάμια Στράτο, οριοθετιμένο από τον Αχελώο τον Αμβρακικό και το Ιόνιο πέλαγος. Ένα σύστημα πόλεων...

 οχυρωμένων και χτισμένων σε καίρια σημεία πάνω σε περάσματα, ώστε να προστατεύεται η ενδοχώρα.

Η Αλυζία και ο Αστακός στην δυτική είσοδο από το Ιόνιο. Η Κόροντα από το νότιο σημείο έτσι επιβλητικά χτισμένη, ήταν κύρια είσοδος και έξοδος προς τη θάλασσα. Αν έρθει κανείς από την πλευρά του Αστακού, θα περάσει στο στένωμα που οδηγεί στο εσωτερικό της Ακαρνανίας. Στην είσοδο και αριστερά στο ύψωμα, υπάρχει ένας αρχαίος πύργος. Προχωρώντας προς τα μέσα, θα συναντήσουμε στον μακρόστενο κάμπο περίπου στο κέντρο, ένα λόφο γεμάτο βελανιδιές και πιο πίσω άλλους δύο μικρότερους.



Κόρoντα ανατολική πύλη-Xρυσοβίτσα



Μπροστά μας τώρα, φαίνεται η Ακρόπολη της Κόροντα επιβλητική και άγρια. Είναι χτισμένη σε ένα ψηλό απότομο λόφο, περιστοιχισμένη από κυκλώπεια τείχη και κατάφυτη από βελανιδιές και αγραπιδιές. Αυτοί που αποφάσισαν να την κυριεύσουν, ήταν αρκετά γενναίοι αφού έμειναν ζωντανοί, περνώντας πρώτα από το στενό.

Αριστερά και δεξιά στις πλαγιές κρυμμένοι πίσω από τα βράχια και τους χοντρούς κορμούς των βελανιδιών, οι Ακαρνάνες πετούσαν τα φονικά τους βέλη. Αν γλίτωναν, έβρισκαν μπροστά τους τα τείχη της πόλης.

Σε κοντινή απόσταση υπάρχει η ακρόπολη των Δυριεών και βόρεια η πόλη των Φυτειών. Μια πόλη που από την έκταση και από την οχύρωσή της αντιλαμβανόμαστε την σημασία της. Στην ακρόπολη είναι χτισμένο το μοναστήρι του Αγ. Γεωργίου. Πιο κάτω υπάρχει ένα αρχαίο πηγάδι χωρίς νερό. Στο στόμιό πάνω στην πέτρα είναι χαραγμένο ακόμη το ίχνος του σχοινιού. Βόρεια και κοντά στο τείχος φαίνεται ένα μεγάλο κτίσμα. Παντού από το έδαφος ξεπροβάλουν λευκά μάρμαρα, ανασκαμμένα εδώ και εκεί. Από την ακρόπολη θα δούμε δυτικά τη βυζαντινή κώμη του Αετού και πίσω από εκεί σε έναν από τους απέναντι λόφους βρίσκεται η Αλυζία και ο κάμπος του Μύτικα.

Πιο βόρεια συναντούμε την αρχαία Τορηβοία και αυτήν με κυκλώπεια τείχη χτισμένα έτσι που μόνο στην Ακαρνανία θα δούμε. Τεράστιες πέτρες σφικτά δεμένες ακανόνιστα πολυγωνικά.

Απέναντί μας και ανατολικά βρίσκεται η Ακρόπολη του Λιγοβιτσίου. Το όνομά της το δίνουμε από το μοναστήρι που βρίσκεται εκεί. Η θέα από εκεί πάνω είναι πανοραμική. Φαίνεται η λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, ο Πατραϊκός κόλπος, το Ιόνιο πέλαγος, οι εκβολές του Αχελώου, η Ακαρνανική και Αιτωλική πεδιάδα με όριο τον Αχελώο.

‘Ολες οι Ακαρνανικές και Αιτωλικές πόλεις φαίνονται από εκεί όπως και από αυτές η σημαντική αυτή Ακρόπολη. Θα τη σύγκρινα με την Ακρόπολη των Θεστιέων στην απέναντι Αιτωλία. Όποιος δεν έχει ανέβει πάνω τους δεν έχει νοιώσει το λόγο που κάποτε ήταν σημαντικές. Το οπτικό πεδίο των αρχαίων.

Ανεβαίνοντας στην Ακρόπολη των Θεστιαίων θα αισθανθεί κανείς σα να βρίσκεται πάνω στην Αιχμή ενός βέλους, μια ευθεία και ελαφρά ανηφορική κορυφή και γύρω βράχια και γκρεμός, και απέναντι η χιονισμένη κορυφή του Παναιτωλικού επιβλητική σα να είναι ο θρόνος του Δία.

Η Ακρόπολη του Λιγγοβιτσίου είναι και αυτή οχυρωμένη. Τα τείχη της όμως γκρεμισμένα. Στην ανατολική πλευρά διακρίνεται μια από τις πύλες της. Η δομή του τείχους είναι ίδια όπως και των άλλων πόλεων. Η έκτασή της είναι σχετικά μικρή. Στο εσωτερικό υπάρχουν διάσπαρτα κτίσματα που είναι νεώτερα, αλλά και υπόγειοι χώροι μεγάλων διαστάσεων, οι οποίοι στην πορεία χρησιμοποιήθηκαν σαν κατοικίες. Σε μερικά σημεία φαίνεται να επικοινωνεί ο ένας με τον άλλον. Είναι χαλάσματα που διατηρούν τις πλευρές τους, αλλά η οροφή έχει καταρρεύσει και είναι σαν χάσματα στο έδαφος.

Στο κέντρο της Ακρόπολης βρίσκουμε δυστυχώς και εδώ το μένος των αρχαιοκάπηλων.

Στα βόρεια από εκεί θα βρούμε την αρχαία Μεδεών. Πιο κάτω και κοντά στη θάλασσα θα βρούμε την αρχαία Λιμναία, φύλακας της εισόδου από τον Αμβρακικό κόλπο, στα στενά της Αμφιλοχίας. Πηγαίνοντας προς την ακτογραμμή του Αμβρακικού έως το Άκτιο, θα συναντήσουμε και άλλες σημαντικές και ισχυρές πόλεις των Ακαρνάνων, όπως το Θύρειο, το Σόλλιο, το Ανακτόριο, και άλλες να είναι χτισμένες πάνω σε σημαντικά περάσματα.

Στην ασφαλή ενδοχώρα διάσπαρτα υπάρχουν τα ίχνη που μαρτυρούν την κατοίκηση της υπαίθρου, κώμες μικρές ατείχιστες. Οι Ακαρνάνες ζούσαν άφοβα έξω από τα τείχη. Όλα τα φυσικά περάσματα που θα οδηγούσαν εκεί είναι ασφαλή. Οι παραθαλάσσιες πόλεις είχαν απευθείας πρόσβαση στη θάλασσα, ενώ άλλες όπως η Στράτος βρήκαν διέξοδο στον Αχελώο.

Η Στράτος ήταν σημαντική πόλη για τους Ακαρνάνες ήταν πρωτεύουσα του κοινού τους. Οι πόλεις της ενδοχώρας πρέπει να είναι πολύ αρχαιότερες από αυτή, εδώ δεν συναντούμε την πολυγωνική οχύρωση, αλλά παραλληλόγραμμους όγκους με θέατρο και ναό μέσα από το τείχος. Η Στράτος είναι χτισμένη εκεί που ο Αχελώος ξεπροβάλλει από τα βουνά, αλλά και εκεί που καταλήγει το στενό του πεταλά ανάμεσα από τη Στράτο και τη Λεπενού. Η δίοδος που οδηγεί στο Αμφιλογικό Άργος και το βασίλειο της Αμβρακίας.

Κατά μήκος του ποταμού και σε φυσικά υψώματα στον κάμπο συναντούμε ίχνη από κώμες ατείχιστες, ότι και να υπήρχε έχει καταστραφεί από την εντατική καλλιέργεια.

Σε ένα ύψωμα υπήρχε η κολώνα ενός αρχαίου ναού. Το μόνο που μπορεί να θυμίζει κάτι, είναι τα κομμάτια των θρυμματισμένων αγγείων που βγαίνουν στην επιφάνεια με το όργωμα των χωραφιών.

Εκεί που ο Αχελώος στενεύει και ετοιμάζεται να ξεχυθεί στη θάλασσα, θα συναντήσουμε την αρχαία Μητρόπολη, και σε κοντινή απόσταση τη Σαυρία. Η Μητρόπολη είναι χτισμένη κοντά στην αρχαία οδό, που κατέληγε εκεί από όπου θα μπορούσαν να περάσουν το ποτάμι και να βγουν στην απέναντι πλευρά της Αιτωλίας, διότι μόνο σε αυτό το σημείο ο ποταμός ήταν προσπελάσιμος.

Ο σκοπός της Μητρόπολης ήταν η εποπτεία του περάσματος. Θα ήταν άμεσα στον έλεγχο της διπλανής πόλης, της Σαυρίας.

Για το όνομα των δύο πόλεων υπάρχει κάποια σύγχυση. Δεν μπορεί να έχει το όνομα Μητρόπολη διότι η έκτασή της και το τείχος της, δεν το δικαιολογούν, κάτι που είναι αντίθετο προς αυτή που αποκαλούμε Σαυρία, πόλη με κυκλώπεια τείχη, ακρόπολη μεγάλη σε έκταση, με πρόσβαση στην όχθη του Αχελώου με μία διπλή τοξωτή πύλη. Όλος αυτός ο χώρος είναι ενιαίος από τα ερείπια της Μητρόπολης έως τη Σαυρία. Ενδιάμεσα θα συναντήσουμε και άλλες οχυρώσεις που μαρτυρούν την σύνδεση μεταξύ τους. Η Μητρόπολη περικλείει και τις δύο πόλεις, ίσως και άλλες που υπάρχουν εκεί γύρω συνδεδεμένες άμεσα μεταξύ τους, με πολλούς μόνιμους κατοίκους, αλλά και περαστικούς, εφόσον εκεί ήταν η φυσική δίοδος, το πέρασμα του ποταμού για τους Ακαρνάνες και τους άλλους λαούς, προς την υπόλοιπη Ελλάδα δίνοντας τον όρο Μητρόπολη.

Όπως είπαμε η Στράτος είναι χτισμένη εκεί που ο Αχελώος βγαίνει από τα βουνά και εκεί που τελικά ξεχύνεται στην θάλασσα, συναντούμε μια άλλη ισχυρή πόλη των Ακαρνάνων τούς Οινιάδες, με θαυμάσια τείχη, μοναδικό θέατρο και ναυπηγείο, σκαλισμένα στα βράχια, φρουρός στις εκβολές του Αχελώου.

Και εδώ θα συναντήσουμε τα δεκάδες κοπάδια βοδιών. Όπως και στην υπόλοιπη χώρα, μέσα στο βελανιδόδασος, κοπάδια από γιδοπρόβατα και χοίρους να βόσκουν, λες και οι διηγήσεις του Ομήρου παίρνουν ζωή μπροστά σου. Μαντριά φτιαγμένα από πέτρα και κάπου κρυμμένα αυτά του Εύμαιου, και οι πόλεις εκεί μέσα, που μπορεί από αυτές να είναι και κάποιος μνηστήρας.

Κι ακόμη να ψάχνουμε να βρούμε το βασίλειο του Οδυσσέα.

Η Ακαρνανία είναι εδώ και περιμένει την ανασκαφή και την προστασία της.

Θα αναδείξει ευρήματα αντάξια με εκείνα των Μυκηνών και της Τροίας.

Ως τότε ας αφήσουμε ανενόχλητους εκείνους που λαθραία τη σκάβουν να τη καταστρέφουν.. . .