ΓΕΦΥΡΕΣ ΤΡΙΚΟΥΠΗ: Οικογένεια Τρικούπη, τρείς αιώνες προσφοράς στο Έθνος

«Αν είχα τον Τρικούπη, θα έκανα θαύματα στη Ευρώπη». 

Κάιζερ  

Γράφει ο Καθηγητής Χρήστος Γερ. Σιάσος

      Σήμερα η είδηση μεταφέρεται από την μια άκρη της γης στην άλλη σε χρόνο δευτερολέπτων. Χθες  διαβάσαμε μέσα από το διαδίκτυο για την τελετή αδελφοποιήσεως δύο γεφυρών του Χαρίλαου Τρικούπη, της γέφυρας Μάναρη-Τρίπολης με τη γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου. 

   Ήταν μια πρωτοβουλία του Συνδέσμου Μαναριωτών Αττικής και την Άνοιξη αντίστοιχη εκδήλωση θα γίνει στο Ρίο – Αντίρριο. Πριν αναφερθώ συνοπτικά στο ιστορικό των δύο γεφυρών θα πρέπει ως Αιτωλοακαρνάν να πω για την τεράστια προσφορά των Τρικούπηδων, τόσο στον τόπο μας, Μεσολόγγι-Αγρίνιο-Αιτωλοακαρνανία, όσο και στην Πατρίδα μας γενικότερα. 

      Κατ΄ αρχάς η οικογένεια Τρικούπη υπάρχει από τις πρώτες δεκαετίες του 18ου αιώνα. Στην Πατρίδα μας έδωσε δύο Πρωθυπουργούς, πέντε Υπουργούς, έξι Βουλευτές, πολλούς Στρατιωτικούς, πολλούς Επιστήμονες και Κρατικούς λειτουργούς.

     Ο Πρωτότοκος γιός του Ιωάννη Τρικούπη (1750-1824), Σπυρίδων έγινε ο πρώτος Πρωθυπουργός της Ελεύθερης Ελλάδος το 1828 με Κυβερνήτη τον Καποδίστρια και πρώτος Πρωθυπουργός το 1833 επί Βασιλέως Όθωνα. Ο Σπυρίδων με αδιαμφισβήτητο κύρος, ήθος και προσωπικότητα, συμμετείχε στην Α΄ και στην Β΄ Εθνοσυνέλευση προσφέροντας σημαντικές υπηρεσίες στη διαμόρφωση των Ελληνικών Συνταγμάτων της εποχής. Ποιητής και λόγιος, άφησε σπουδαίο έργο γράφοντας την Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης......

 

    Παρακολουθώντας το έργο και γενικά την δράση του πατέρα του Σπυρίδων, μέσα από την οικογένεια ανδρώθηκε ο Χαρίλαος Τρικούπης. Αναγνωρίστηκε τόσο στο Εσωτερικό όσο και στο Εξωτερικό ως ένας από τους μεγαλύτερους πολιτικούς Ηγέτες της νεότερης Ιστορίας και θεωρείται ως ο κατ΄ εξοχήν εκσυγχρονιστής του Ελληνικού Κράτους μετά από τον Καποδίστρια. Είκοσι χρόνια ήταν αρκετά για να πραγματοποιήσει ένα τεράστιο και πολυσχιδές έργο. 

        Θεμελίωσε Δημοκρατικούς θεσμούς με κορυφαίο την Αρχή της Δεδηλωμένης, αναβάθμισε το Κοινοβούλιο με την αναγνώριση των κομμάτων, εκσυγχρόνισε τον Κρατικό μηχανισμό και τις Δημόσιες υπηρεσίες, έφερε την Ελλάδα κοντά στην Ευρώπη λέγοντας: «Μην περιμένετε τίποτα από τους ξένους. Μόνο δι΄ αμοιβαίας υποστηρίξεως θα επιτύχωμεν να εκλπηρώσωμεν εξ ιδίας ημών πρωτοβουλίας την Εθνικήν ημών έκαστος αποστολήν… Ουδέν δύναται να επιτύχη η Ελλάς υπέρ του Ελληνισμού άνευ της συμπράξεως της Ευρώπης…». Ανέδειξε την Ελλάδα υπολογίσιμο παράγοντα στα Βαλκάνια, στη  Μέση Ανατολή και αλλού.  

       Η κατασκευή μεγάλων έργων υποδομής και ανάπτυξης σε όλο τον Ελλαδικό χώρο ήταν το εκσυγχρονιστικό  έργο του Τρικούπη, σιδηρόδρομοι, αυτοκινητόδρομοι, Ισθμός Κορίνθου, αμυντική θωράκιση της Χώρας. 

   Ήταν ο πρώτος που οραματίστηκε τη γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου. Η φράση «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν» δεν υπάρχει πουθενά γραμμένη στα πρακτικά της Βουλής, μάλλον δεν την είπε από το βήμα της Βουλής, ίσως να ήθελε να πει: «Τι θέλετε να είπωμεν στους δανειστάς, δυστυχώς επτωχεύσαμεν?». 

    Είπε όμως το: «Η Ελλάς έχει το σθένος των Εθνών τα οποία είναι προωρισμένα ίνα ζήσωσιν, θέλει να ζήση και θα ζήση». Τον μεγάλο αυτό πολιτικό ΗΓΕΤΗ διαδέχτηκαν και άλλοι Τρικούπηδες που πρόσφεραν και αυτοί εξ ίσου στον τόπο τους και στην Ελλάδα.

     Ο τελευταίος των Τρικούπηδων, Κωνσταντίνος, (1926-2000), νομικός και οικονομολόγος εξελέγη τέσσερες φορές Βουλευτής και διετέλεσε Υφυπουργός υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Ο Κωνσταντίνος μαζί με τον κ. Γαβρίλη Κοκολίνη, φρόντισε για την διεκπεραίωση της σημαντικής δωρεάς, για πρώτη φορά  κειμηλίων τριών αιώνων των Τρικούπηδων, στη Βουλή των Ελλήνων. Η δωρεά περιλαμβάνει αρχειακό και φωτογραφικό υλικό, προσωπικά αντικείμενα, προσωπογραφίες, έπιπλα, 2.000 βιβλία, επιστολές του Καποδίστρια και του Όθωνα, επιστολές της αδελφής του Σοφίας, ψηφοδέλτια, φωτογραφικά άλμπουμ της οικογένειας και άλλα πολύτιμα αντικείμενα που προσφέρονται για μελέτη στον κάθε ερευνητή. 

      Με το υπ΄ αριθμό 5.465/31 Μαρτίου 1992 Συμβόλαιο Δωρεάς, που υπογράφεται στην Κηφισιά από τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Τρικούπη και τον τότε Δήμαρχο Μεσολογγίου κ. Κωνσταντίνο Ρεπάσο ενώπιων των μαρτύρων, Χρήστου Μπασαγιάννη και Γεωργίου Παπακωνσταντίνου, παραχωρείται στο Δήμο Μεσολογγίου το σπίτι των Τρικούπηδων για να στεγάσει το Μουσείο Τρικούπηδων. Η τελετή παράδοσης έγινε με κάθε επισημότητα στο Μεσολόγγι. Σήμερα, δυστυχώς υπολειτουργεί!!!

     Η πρώην Νομαρχία Αιτωλοακαρνανίας αξιοποιεί-ανακαινίζει όλα τα κτίρια του σιδηροδρομικού σταθμού που τους έδωσε το όνομα «ΤΡΙΚΟΥΠΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ» και τα παραχωρεί στο Δήμο Μεσολογγίου όπου γίνονται διάφορες εκδηλώσεις. Τότε, 1992-1993  είχαν καθιερωθεί  τα «ΤΡΙΠΟΥΠΕΙΑ» προς τιμή του μεγάλου Πολιτικού πατριώτη μας Χαρίλαου Τρικούπη, όμως με τα χρόνια και αυτά «μας τελείωσαν». 

       Το Δημοτικό Συμβούλιο Ι. Π. Μεσολογγίου, στις 22 Ιουνίου 2006  στο τρίτο θέμα αποδέχεται το χρηματικό ποσό των 45.000,00 Ευρώ από την Βουλή των Ελλήνων για ορειχάλκινες προτομές με μαρμάρινο βάθρο των επτά Τρικούπηδων, Ιωάννη, Σπυρίδωνα, Χαρίλαο, Θεμιστοκλή, Κωνσταντίνο, Σπύρο και Κωνσταντίνο. Το ερώτημα που πλανάται, έγιναν και αν έγιναν που τοποθετήθηκαν.

     Η Βουλή των Ελλήνων τίμησε κατ΄ επανάληψη τον Χαρίλαο Τρικούπη και στο πρόσωπό του όλους  τους Τρικούπηδες, (1916-1917-1978-1996-2000). Στις 25 Μαΐου 2007 γίνεται πανηγυρική τελετή απόδοσης του ονόματος του Χαρίλαου Τρικούπη στη γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου. Ο κ. Γιάννης Φρέρης, υπεύθυνος επικοινωνίας Γέφυρας Α.Ε. στο χαιρετισμό του μεταξύ των άλλων είπε: «Αν είχα τον Τρικούπη, θα έκανα θαύματα στη Ευρώπη», ανεφώνησε ο Κάιζερ και «…τιμούμε σήμερα τον Έλληνα πολιτικό, τον Ηγέτη που μας πέρασε μέσα από διώρυγες και πάνω από γέφυρες και τον βεβαιώνουμε πως είναι οριστικά και αμετάκλητα δεδηλωμένη η αναγνώρισή μας στο πρόσωπό του…».  

       Σήμερα, δυστυχώς, δεν υπάρχουν πινακίδες σε διάφορα μέρη, τόσο στο νομό μας όσο και σε άλλα απαραίτητα σημεία όμορων νομών με την ένδειξη «ΓΕΦΥΡΑ ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΤΡΙΚΟΥΠΗ».  Το Μεσολόγγι και γενικά  ο Νομός μας έχει «παραμελήσει» παντελώς το μεγάλο αυτό «Πολιτικό κεφάλαιο» που λέγεται ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΤΡΙΚΟΥΠΗΣ. Όπου και αν βρεθείς στο λεκανοπέδιο της Αττικής πινακίδες θα σε οδηγήσουν με σιγουριά στο Διεθνές Αεροδρόμιο των Αθηνών, «ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ». 

     Τα τελευταία χρόνια για πολιτικούς – ψηφοθηρικούς και μόνο λόγους έγιναν κάποιες παρεμβάσεις στον σιδηροδρομικό άξονα Κρυονερίου – Μεσολογγίου – Αιτωλικού και δεν έφθασαν ποτέ στο Αγρίνιο… Επί Χαρίλαου Τρικούπη και μέχρι τις ημέρες μας ο σιδηροδρομικός αυτός άξονας ήταν το μέσον διακίνησης ανθρώπων και εμπορευμάτων. Σήμερα τμήματά του έχουν γίνει «οικόπεδα». Ο σιδηροδρομικός αυτός άξονας μπορεί να επαναλειτουργήσει ουσιαστικά για τουριστικούς λόγους υπό  μορφή «κρουαζιέρας» σε όλα τα ιστορικά μέρη του Νομού, Αρχαία θέατρα, Αρχαιολογικούς και  Θρησκευτικούς χώρους , όπως γίνεται και σε άλλα μέρη της Ελλάδος, Πήλιο και Αρκαδία.

     Στην  Τρίπολη και ποιο συγκεκριμένα στον άξονα της σιδηροδρομικής γραμμής Τρίπολη – Καλαμάτα, στο χωριό Μάναρη βρίσκεται το γιγαντιαίο έργο του Χαρίλαου Τρικούπη, η οχτάτοξη πετρόχτιστη γέφυρα του Μάναρη ή Μάναρι Αρκαδίας δεκαεπτά χιλιόμετρα από την πόλη και σε υψόμετρο 708 μέτρα, μαθαίνουμε διαδικτυακά, ότι πραγματοποιήθηκε η αδελφοποίηση των δύο γεφυρών, Μάναρη και Ρίου Αντιρρίου. 

    Η γέφυρα Μάναρη είναι η μεγαλύτερη λίθινη θολωτή και τοξοτή κοιλαδογέφυρα της Ελλάδος με μήκος 114 μέτρα, ύψος 21 μέτρα και πλάτος 4,25 μέτρα, κατασκευάστηκε από Γαλλική εταιρεία. Ο Τρικούπης συνεχίζει να ενώνει το χθες με το σήμερα. Το έργο των Ολυμπιακών αγώνων του 1896 με το έργο των Ολυμπιακών αγώνων του 2004.  Η γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου ξεκίνησε η κατασκευή της το 1998 και τελείωσε το 2004. Είναι καλωδιωτή με συνολικό μήκος 3.500 μέτρα με τέσσερις πυλώνες, είναι η μεγαλύτερη σε μήκος γέφυρα στον κόσμο, αντέχει σε σύγκρουση με πλοίο 180.000 τόνων.  

           Οι Αρκάδες τιμούν μετά από τόσα χρόνια τον Τρικούπη, με την αδελφοποίηση των δύο γεφυρών του, της γέφυρας Μάναρη και  της γέφυρας Ρίου –Αντιρρίου. Εμείς οι Αιτωλοακαρνάνες που μας ανήκει ολοκληρωτικά η μεγάλη αυτή Ηγετική Πολιτική φυσιογνωμία  γιατί «κλίνουμε πόρτες»???