Δευτέρα 6 Μαΐου 2013

Βόνιτσα 1718: Συνθήκη Πασσάροβιτς, όταν έφυγαν οι Τούρκοι κι ήρθαν οι Ενετοί!


Με τη Συνθήκη Πασσάροβιτς παραχωρήθηκε η Βόνιτσα από τους Τούρκους στον Ενετούς. (*)Πασάροβιτς ήταν το τότε γερμανικό όνομα της σημερινής Σέρβικης πόλης Ποζάρεβατς λίγο έξω από το Βελιγράδι.  

1718, Νοέμβριος. Υλοποίηση της Συνθήκης Πασσάροβιτς
Όρια της Ενετικής Βόνιτσας
Ακριβής ημερομηνία:  25/11/1718 (δυτική)
Ημερομηνία Εγίρας: 2 Μουχαρέμ 1131

       Για την διευθέτηση των ορίων της Ενετικής Βόνιτσας, έτσι όπως καθορίστηκε από τους όρους της συνθήκης Πασσάροβιτς (στις 22 Σαμπάν 1130 με έτος Εγίρας, στις 21 Ιουλίου 1718 με έτος Ενετικό), τα δύο ενδιαφερόμενα μέρη Βενετία και Τουρκία, ορίζουν τους αντιπροσώπους τους.
       Από πλευράς Βενετίας τον λόγο έχει ο  Αντώνιο Λορεδαν και από πλευράς Τουρκίας ο Οσμαν Εφέντης
     Αποφασίστηκε να τεθούν 7 σημεία στο έδαφος και η ευθεία ένωση αυτών των σημείων να είναι τα όρια της Ενετικής Βόνιτσας. Τα πάντα ορίστηκαν με την απόσταση χρόνου μιας ώρας με το άλογο και σημείο έναρξης την πύλη του Κάστρου...........


  
       Για να κατανοήσουμε την απόσταση με τον χρόνο πορείας ενός αλόγου, παραθέτουμε μια σταθερή για εμάς μέτρηση που υπάρχει στο συμφωνητικό που τελικά υπέγραψαν οι Λορεδάν και Οσμάν. Γράφει το συμφωνητικό ότι η απόσταση κάστρου με πηγές του ποταμού Βέρδα (Κεφαλόβρυσο Μοναστηρακίου) είναι 1,5 ώρες. 

    Στο σύμφωνο  που υπογράφθηκε, οι Οθωμανοί χρησιμοποιούν  τοπωνύμια με τούρκικα ονόματα,  για να δειχθεί ότι η περιοχή που τώρα επεκτείνεται η Ενετική Βόνιτσα (σε σχέση με την πρώτη ενετική περίοδο κυριαρχίας) ήταν δική τους και τα σύνορα που χαράζονται είναι πολύ πιο πέρα από την προηγούμενη Ενετική κατάκτηση της Βόνιτσας (1684-1715).

        Τα ορόσημα (terminal) με βάση τον Ενετικό χάρτη ιδιοκτησίας του Ιωάννη Παπαχρήστου,  δικηγόρου Πρέβεζας  είναι :

1.Βόρειο-Δυτικά. Στα παράλια του Αμβρακικού κόλπου κοντά στον αρκουδο-αύλακα. Στον  χάρτη, το σημείο terminal αντιστοιχεί στο ύψος της  σημερινής θέσης κοντά στην αγροτική κατοικία Χρηστιά, στο δρόμο για το Ακτιο μετά την μεγάλη στροφή «φουρκέτα». Εκεί πρώτα είναι η κατοικία Χρηστιά, μετά ο αρκουδοάυλακας και μετά οι κατοικίες του οικοδομικού συνεταιρισμού των δασκάλων. Ανάμεσα από τον αρκουδοαύλακα και την αγροτική κατοικία Χρηστιά και επί της ακτής του Αμβρακικού, τοποθετήθηκε το 1ο terminal.

2.Το δεύτερο  terminal τοποθετήθηκε στα βόρεια της λίμνης Βουλκαριάς. Εκείνα τα έτη η Βουλκαριά ήταν πολύ μεγαλύτερη από την έκταση που κατέχει σήμερα. Μια άποψη για κατακράτηση περισσότερων νερών, συνεπώς και άπλωμα σε μεγαλύτερη έκταση, έρχεται σε αντίθεση με το στοιχείο του χάρτη, που εμφανίζει το άνοιγμα της λίμνης προς τον όρμο Δέματα, με μεγάλο πλάτος κοίτης. Για την αντιστοίχιση με σημερινό σημείο, είναι αρκετά δύσκολο, αφού δεν μπορεί να προσδιοριστεί  η επιπλέον έκταση της Βουλκαριάς. Με προσπάθεια προσέγγισης μπορούμε να υποθέσουμε, με σοβαρή όμως απόκλιση, για σημείο που θα βρίσκεται ανάμεσα στην σημερινή θέση ΚΤΕΟ και του νυκτερινού κέντρου «αμαζόνες» (πρώην «σκράπια μπιτς»).

3.Το τρίτο terminal , έχει να κάμει πάλι με την λίμνη Βουλκαριά και το άλλο άκρο της στα νότιο-δυτικά. Εκεί η λίμνη Βουλκαριά εκτός από την μεγαλύτερη έκταση, από την σημερινή, επικοινωνούσε με κανάλια με δύο μικρότερες λίμνες που είχαν κατεύθυνση προς το Μοναστηράκι. Η σημερινή περιοχή «φραξάς»  γύρω από τον Αγιο Κων/νο, ήταν η δεύτερη λίμνη και περίπου στο σημείο που σήμερα περνά ο δρόμος Βόνιτσας -Παλαίρου και διασταυρώνεται με την παράκαμψη του Αγίου Κωνσταντίνου, άρχιζε η τρίτη λίμνη που είχε κατεύθυνση προς το Μοναστηράκι.

4.Το τέταρτο terminal, ήταν και το πιο σημαντικό αφού έλεγχε την ροή του ποταμού Βάρδα, που έρχονταν από το κεφαλόβρυσο Μοναστηρακίου. Είναι στην σημερινή θέση κοντά στην Κορπή, χωρίς όμως να την ελέγχει. Εδώ ο ποταμός περνώντας μέσα από μικρά λαγκάδια, διαχέεται και ξαναενώνεται, εμφανίζοντας τις κορυφές των λόφων, σαν μικρές νησίδες.

5.Το πέμπτο terrminbal είναι προς την περιοχή Πλατανάκι -  Βλισώρα Παλιαμπέλων.

6.Το έκτο terminal τοποθετήθηκε για να ορίζει το ανατολικό άκρο της ενετικής κυριαρχίας. Ήταν στην έξοδο του ξεροχείμαρου   Γαβριά, λίγα μέτρα  δυτικά από τα σύνορα της ιδιοκτησίας Γεωργίας Φούντα-Ιωάννου στο Βαρκό Παλιαμπέλων και προς την ακτή του Αμβρακικού.

7. Το έβδομο terminal πρέπει να ορίστηκε προφορικά αφού ήταν μέσα στον Αμβρακικό κόλπο.

         Στο σύμφωνο που υπογράφθηκε δεν αναφέρονται τα όρια μέσα στον Αμβρακικό κόλπο. Από τα στοιχεία που υπάρχουν, η ενετική Βόνιτσα έφτανε μέχρι και το σύμπλεγμα τριών νησιών Βουβάλα
      Την ανυπαρξία συμφώνου για τα όρια μέσα στον  Αμβρακικό κόλπο, την εκμεταλλεύτηκε ο Αλή Πασάς και άρχισε να διεκδικεί τα νησιά. Μάλιστα αυθαίρετα και με δική του πρωτοβουλία εγκατέστησε στην Βουβάλα ένα ναυπηγείο για να κατασκευάσει εκεί τον απαραίτητο στόλο που θα του έδινε κυριαρχία όχι μόνο στην στεριά με τα αναρίθμητα κάστρα, αλλά και στην  θάλασσα.

        Ο Ενετός Αντόνιο Λορεδάν πρέπει να ήταν ο εμπνευστής του τρόπου με τον οποίο η Ενετική Βόνιτσα θα είχε την μεγαλύτερη έκταση. Επιλέχθηκε από τον Δόγη ένεκα της σημασίας που είχε για την Βενετία η εφαρμογή της συνθήκης του Πασσάροβιτς. Ο Αντόνιο δεν ήταν ένα τυχαίο πρόσωπο στην Ενετική αυλή. Τρείς Δόγηδες προήλθαν από την οικογένεια Λορεδάν.

         Ο Αντόνιο δεν έρχεται αμέσως στην Βόνιτσα. Μάλλον ετοιμάζει τις συνθήκες με τις οποίες το άλογο θα φτάσει στην πιο μεγαλύτερη απόσταση, μια ώρα από την ανατολική πύλη του κάστρου. Σίγουρα σε αυτό το διάστημα θα μελετήθηκαν οι καλλίτερες διαδρομές και θα επιλέχθηκαν τα καλλίτερα άλογα, σε ταχύτητα, αντοχή αλλά και σκληρά στα κτυπήματα που θα είχαν την ατυχία να πάθουν κατά την διαδρομή. Σε αυτής της μορφής συνθήκες καθορισμού αποστάσεων, μια ατυχία του αλόγου στα μισά ή στην αρχή της διαδρομής, καθορίζει το σημείο του συνόρου.

       Ο Αντόνιο τα πήγε πολύ καλά με τις διαδρομές των αλόγων και σίγουρα ευχαρίστησε τους αξιωματούχους που του εμπιστεύτηκαν αυτή την δύσκολη αποστολή. Με την διανομή κτημάτων στην Ενετική Βόνιτσα, ο Αντόνιο λαμβάνει μεγάλη μερίδα και ζει εκεί τα περισσότερα χρόνια της ζωής του, χωρίς να εισέρχεται στα αξιώματα της διακυβέρνησης. 
      Μετά από χρόνια, περίπου στις αρχές της δεκαετίας του 70’ (1770-1780) πεθαίνει αφήνοντας μια μεγάλη περιουσία. 
      Με τα μέχρι στιγμής στοιχεία από τα Νοτάρια έγγραφα της Ενετικής Βόνιτσας, προς το τέλος του αιώνα (1799-1800) εμφανίζεται ένα πρόβλημα σχετικά με την διανομή της περιουσίας Λορεδάν και τις τέσσερες θυγατέρες του. Δεν είμαστε ακόμα σε θέση να αναφερθούμε αν οι τέσσερες θυγατέρες είναι του Αντόνιο Λορεδάν, ή ενός απογόνου του. 
      Το αναμφισβήτητο είναι ότι από την γενιά του Αντόνιο Λορεδάν έχουμε τέσσερες αδελφές που παντρεύονται με τέσσερεις ντόπιους της Ενετικής Βόνιτσας, άτομα που το όνομά τους ήταν στην λίστα ευγενών. Πολλά νοτάρια έγγραφα θα ασχοληθούν με την περιουσία Λορεδάν και την απονομή της στους συζύγους των τεσσάρων κοριτσιών (Αρνής, Φραγγιουδάκης, Ζαβιτσάνος, Σμέντζας), καθώς και με συνεργάτες ή συνορίτες του Λορεδάν (Αχεριάτης, κλπ).

        Με την συνθήκη που εξασφάλιζε την ειρήνη στην περιοχή, οι Ενετοί άρχισαν να αποκαθιστούν όλους όσους είχαν εκστρατεύσει μαζί τους και βοήθησαν στην προστασία της Κέρκυρας. Δημιουργήθηκαν δύο κατηγορίες γηγενών γαιοκτημόνων….

(Η συνέχεια στο υπό έκδοση βιβλίο της ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑΣ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ, με τίτλο «Το κάστρο των 18 εθνοτήτων».)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Τι λες γι αυτό αγαπητό Ξηρόμερο