Τσιγγάνοι οι άγνωστοι φίλοι μας….

    Η συμβολή των Τσιγγάνων μουσικών στη διατήρηση και στη διάσωση – διάδοση του Ελληνικού Δημοτικού τραγουδιού είναι πολύ μεγάλη.

   Ποικίλες δραστηριότητες με κοινό χαρακτηριστικό τη διασπορά αγαθών και υπηρεσιών.

Γράφει ο: Χρήστος Σιάσος 

                         Καθηγητής

       Με αφορμή διάφορες εκτροπές που έγιναν τον τελευταίο καιρό με τσιγγάνους – roma στην περιοχή του Αιτωλικού καλό είναι να γνωρίζουμε την ιστορική αναδρομή αυτών των συμπολιτών μας καθ΄ ότι όλοι μας τους ξέρουμε και τους συναναστρεφόμαστε καθημερινά, αλλά και αυτοί θα πρέπει να υπακούνε στους νόμους της Πολιτείας όπως και οι προκάτοχοί τους.

       Διάσπαρτοι, λοιπόν, σε όλο τον κόσμο οι φίλοι μας τσιγγάνοι που κάθε τόσο αντιστέκονται στην εθελοντική ή αναγκαστική ενσωμάτωσή τους και παράλληλα αφομοίωσή τους στο κοινωνικό σύνολο.......

  

       Η κλειστή κοινωνία τους, η ιδιομορφία της γλώσσας τους, η μετακίνησή τους από τόπο σε τόπο – συνδυάζοντας με τον ταξιδιωτικό αυτό τρόπο ζωής τις ασχολίες των – ίσως είναι η αντίστασή τους για μόνιμη εγκατάσταση. 

      Αλήθεια τι γνωρίζουμε για τους ανθρώπους αυτούς που προσφέρουν θέαμα, από πανηγύρι σε πανηγύρι, που δίνουν παραστάσεις στις πλατείες των Πόλεων, στους δρόμους των Χωριών μας, που αγοράζουν παλιοσίδερα ή πωλούν χαλιά και σούβλες.

         Πιστεύεται, ότι η προέλευσή τους είναι από την Ινδία και μέσω του Βυζαντίου μετακινούνται προς την Ευρώπη και στα μισά του 20ου αιώνα προς Αμερική και Αυστραλία. Στην Ελλάδα, τους συναντάμε στα 1323 στην Κρήτη και το 1781, στην Κέρκυρα. Ο κόσμος γοητεύεται απ΄ αυτούς ταυτόχρονα όμως, τους παρακολουθεί με ανησυχία, ως ανεπιθύμητους αλλοδαπούς.

        Οι μετακινήσεις τους γίνονται με άμαξες και για σπίτι χρησιμοποιούν τις σκηνές. Το παρατσούκλι τους είναι γύφτος, γανωτής, κλαριντζής και άλλα. Με τις μετακινήσεις τους συνδύαζαν αμέσως την αυτοαπασχόληση και την οικογένεια. Με τα χρόνια έχουν καταφέρει να φθάσουν σε κάποιο επίπεδο ευημερίας, σήμερα δε κάποιοι είναι ιδιαίτερα, επιτυχημένοι.

      Με το πέρασμα του χρόνου δημιούργησαν κλίμα κατανόησης εμπιστοσύνης, απέκτησαν μόνιμες κατοικίες και η παρουσία τους στην τοπική κοινωνία είναι ανεκτή και όχι προβληματική και ως εκ τούτου υποχρεωνόμαστε να απορρίψουμε την εικόνα, ότι οι Τσιγγάνοι γενικά ήταν απόβλητοι και ξένο σώμα, για την υπόλοιπη κοινωνία. Πολλοί τσιγγάνοι σήμερα γνωρίζουν ανάγνωση και γραφή, είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι, στρατεύονται…

     Η αυτοκράτειρα Μαρία Θηρεσία εφήρμοσε πολιτική ενσωμάτωσης των τσιγγάνων στην αυτοκρατορία της, στοχεύοντας στην ομοιογένεια και στην δημογραφική ενίσχυση. 

       Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης με το μυθιστόρημα «Η γυφτοπούλα» έκανε μεγάλη αίσθηση την εποχή του 1884. Επίσης, η ποιητική σύνθεση του Κωστή Παλαμά «Ο δωδεκάλογος του γύφτου» όπου ο ποιητής ενσαρκώνει την παράδοση των τσιγγάνων με κεντρικό ήρωα το γύφτο, μιλώντας ταυτόχρονα για τη λαϊκή παράδοση και την Εθνική συνείδηση.

     Υπάρχουν μαρτυρίες, ότι τσιγγάνοι παρ΄ όλο που στερούνταν της Ελληνικής ιθαγένειας υπηρέτησαν κανονικά την Στρατιωτική τους θητεία και έλαβαν μέρος στον Ελληνικό - Ιταλικό πόλεμο. 

     Συνεχίζοντας το οδοιπορικό τους, βλέπουμε ότι δεν υπάρχουν ίσως στην ιστορία των μουσικών παραδόσεων των Μεσογειακών Χωρών δυναμικότεροι παράγοντες διάδοσης της δημοτικής και λαϊκής μουσικής των Χωρών αυτών, από τους τσιγγάνους μουσικούς. Τους συναντάμε σε πανηγύρια, σε γάμους ως καλούς δεξιοτέχνες σε όλα τα μουσικά όργανα.

      Στις Χώρες της Ευρωπαϊκής  Ένωσης ο τσιγγάνικος πληθυσμός είναι αρκετά μεγάλος, στη Γαλλία είναι περίπου 300 χιλιάδες, στην Ελλάδα είναι περίπου 200 χιλιάδες, «σκορπισμένοι» στον Έβρο, στην Κομοτηνή, στη Δράμα, στη Θεσσαλονίκη, στην Κρήτη, στο Νομό μας Αγρίνιο, Αιτωλικό, Μεσολόγγι και αλλού. 

   Η συνύπαρξη με τους φίλους μας τσιγγάνους πρέπει να είναι αρμονική για το καλό όλων μας. 

Δεν συμφωνείτε!